لازمه مسئله یابی؛ تعیین رویکرد پژوهشی با توجه به میزان توانمندی در دانش ها

به گزارش سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، خانم دکتر علیشاهی، مدیر مرکز تخصص طوبی در کارگاه موضوع یابی و مساله شناسی پایان نامه با عنوان «مساله یابی تربیتی در منابع و متون دینی» که به همت هیئت اندیشه ورز خانواده، تعلیم و تربیت و سبک زندگی و با همکاری اداره پژوهش دفتر خواهران حوزه علمیه خراسان در جمع خواهران برگزار شد، بیان کرد: مساله پژوهشی پرسشی است حاکی از شکافی دانشی که حل آن به گسترش مرزهای دانشی یا کاربردی کردن آن کمک می کند.

وی در خصوص تفاوت سوال و مساله گفت: سوال به منزله ندانستن، برآمده از قلمرو دانش و مستلزم آموزش است و مسئله برآمده از دانستن، مرزهای دانش و مستلزم پژوهش است اما مساله یابی به معنای شناسایی پرسش های علمی بی پاسخ یا پرسش های علمی با پاسخ ناکافی است و لازمه مساله یابی اشراف علمی به حوزه دانشی مورد نیاز می باشد.

وی با بیان اینکه مساله یابی تربیتی به معنای شناخت گسترده مباحث تعلیم و تربیت است، گفت: محتوای آموزشی شامل مبانی و هستی شناسی، انسان شناسی و معرفت شناسی است که انسان شناسی، اهداف تعلیم و تربیت و معرفت شناسی روش شناسی تعلیم و تربیت می باشد.

دکتر علیشاهی اهداف را معنایی، کلی و جزئی دانست که دو مورد اول در حوزه پژوهش و اهداف جزئی در حوزه عملیاتی است و گفت: همچنین ساحت های تربیت از منظر اسلام شامل جسمی، عاطفی، اخلاقی، عقلی و دینی اعم از اعتقادی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و… است.

وی با بیان اینکه مراحل تربیت شامل مربیان، والدین، سیاستگذاران،  رسانه و… است، افزود: روابط حاکم بر تعلیم و تربیت، مربی و متربی، خانواده و نهاد رسمی تعلیم و تربیت و حاکمیت و نهاد تعلیم و تربیت است.

مدیر مرکز تخصص طوبی با اشاره به موانع تربیت در ساحت های مختلف، بیان کرد: مدیریت آموزشی، برنامه ریزی درسی و منابع انسانی آموزش و پرورش در این خصوص موثر می باشد.

وی بیان کرد: چالش های نوین در نظام های رسمی تعلیم و تربیت شامل تمرکز در آموزش و پرورش و عدم تمرکز در آموزش و پرورش، عدالت آموزشی و جنسیت در آموزش و پرورش، آموزش و پرورش و جهانی شدن، چالش های تربیتی در آموزش مجازی، آموزش و پرورش اقلیت های دینی و آینده پژوهی با رویکرد تمدن سازی اسلامی است.

وی با اشاره به پژوهش های تربیتی در منابع و متون، گفت: پژوهش مستقیم در منابع و متون دینی شامل تفسیر تربیتی، فقه تعلیم و تربیت و فقه تربیتی و فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی می شود و پژوهش غیر مستقیم شامل نگاه تاریخی و تبار شناسی و بررسی مباحث تربیتی در آثار یک متفکر خاص می شود.

وی در خصوص روش پژوهش گفت: تحلیل و طبقه بندی آموزه های منابع و متون و یا آرای تربیتی و اخذ مبانی و استنتاج دلالت های تربیتی از جمله روش های پژوهش است‌.

علیشاهی در خصوص لوازم مساله یابی موفق بیان کرد: تعیین حوزه علاقه مندی و کسب اشراف علمی در حوزه مد نظر برای یافتن مسائل محوری آن، انتخاب مسئله و بررسی پیشینه پژوهشی، تعیین رویکرد پژوهشی با توجه به میزان توانمندی در دانش های مورد نیاز از جمله لوازم مساله یابی است.