جاهل مقصر محکوم است

به گزارش خبرنگار سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، رهبر معظم انقلاب طی ادوار مختلفی به خواص جامعه و وظیفه سنگین آنها در قبال مردم اشاره کرده است. 1376/5/1 حضرت آیت الله خامنه‌ای خواص را اینگونه تعریف می‌کنند «خواص، یعنی علما و روشنفکران و شعرا و خطبا و روزنامه‌نگاران و صاحبان نفوذ در بین گروه های مردمی. اینها هستند که بیشترین تکلیف را دارند». اگر بخواهیم با ادبیات بومی انقلاب سخن بگوییم، باید به این حدیث اشار کرد؛ پیغمبر فرمود: «لا تصلح عوام هذه الامّة الاّ بخواصّها، قیل یا رسول اللَّه و ما خواصّ امّتک؟ قال خواصّ امّتی العلماء و الأمراء»؛ اصلاح توده مردم به ‌اصلاح زبدگان و نخبگان هر کشور و جامعه بستگی دارد و دانشمندان، روشنفکران، آگاهان، امرا و زمامداران، خواص و نخبگان امتند.

به تعبیر رهبر انقلاب در سال 88، خط اغفالِ خواص و نخبگان، یکی از خطوط القائی و تبلیغاتی دشمن است. ایشان تصریح کردند که: «به گمان من، هدف و آماج توطئه‌‌های دشمن، خواص است؛ آماج دشمن، خواص است. می‌نشینند طراحی میکنند تا ذهن خواص را عوض کنند برای اینکه بتوانند مردم را بکشانند؛ چون خواص تأثیر میگذارند و در عموم مردم نفوذ کلمه دارند». برای اینکه کسی اشکال نکند این حربه برای آن زمان ها بود، به سخن رهبری در دیدار خبرگان در اسفند سال گذشته اشاره می‌کنم؛ «هدف این است که توده‌های مردم مورد اغوا قرار بگیرند امّا وسیله‌ی اغوای توده‌های مردم، اغوای خواص است. امروز یکی از کارهای مهم، اغوای خواصّ جامعه است... یکی از سنگین‌ترین جنگهای نرم تاریخ کشور ما امروز در همین زمینه در جریان است».

تنها پس از گذشت چند ماه از این تذکر رهبر انقلاب، در جریان اخیر دیدیم که «در همان اوّل کار، بعضی از خواص بدون تحقیق اطّلاعیّه دادند، بیانیّه دادند، حرف زدند، اظهاراتی کردند البتّه تحقیق‌نکرده، بعضی‌هایشان سازمان انتظامی کشور را متّهم کردند، پلیس را متّهم کردند، بعضی‌شان مجموعه‌ی نظام را متّهم کردند؛ هر کسی یک جوری یک حرکتی کرد». یعنی برخی از خواص در پازل دشمن بازی کردند «لکن بعد از آنکه دیدند قضیّه چیست، بعد از آنکه فهمیدند در نتیجه‌ی حرف‌های آنها همراه با برنامه‌ریزی دشمن چه اتّفاقی در خیابان و در مسیر عمومی مردم می‌افتد، بایستی آن کار خودشان را جبران می‌کردند؛ باید موضع بگیرند، باید صریحاً اعلام کنند که با‌ آنچه اتّفاق افتاده مخالفند، بایستی تفهیم کنند که با برنامه‌ی دشمنان خارجی مخالفند».

قاصر یا مقصر؟!

معمولا در فقه و اصول مباحثی پیرامون مواخذه شدن کسی که نمی‌توانسته آگاهی حاصل کند و کسی که کوتاهی کرده مطرح می‌شود و همه به این نتیجه می‌رسند که بدون تردید جاهل مقصر عقاب خواهد شد. پیرامون موضوع گیری نا به جای برخی خواص در فتنه اخیر باید گفت اگر در حالت خوش بینانه جهل به واقعه داشتند، می‌توانستند به علت جایگاهی که دارند از حقیقت مطلع شوند اما کوتاهی کرده و قطعا در روز قیامت مواخذه خواهند شد. در این دنیا نیز وظیفه نهادهای ذی‌ربط است که با آنها برخورد کنند؛ زیرا اشتباه خواص فقط دامن گیر خودشان نمی‌شود و پیامد عمومی دارد.

صاحبان تریبون و کسانی که سخنانشان خبرساز است و در بین مردم می‌پیچد، طبیعتا می‌توانند جریان سازی کنند و ذهن افراد جامعه را شکل دهند. به تعبیر دیگر باید گفت سخنانی که در دهان مردم می‌پیچد، ناشی از افکار و اندیشه‌های خواص و نخبگان جامعه است و وقتی یک نخبه عوام زده شود، انحطاط شکل می‌گیرد. اگر قرار باشد خواص و بزرگان جامعه مطابق جو حرکت کنند، دیگر چه خواصی هستند؟ اگر خواص برای اینکه مردم خوششان بیاید سخن بگویند، دیگر تفاوتشان با سایرین در چیست؟ خواصی که مسئولیتشان هدایت و روشنگری در جامعه است، اگر عامل انحراف و کوری جامعه شوند، چه باید کرد؟

متاسفانه در عمل نیز می‌بینیم از آنجایی که یکی از خواص سخن نا به جا زده، فتنه گر را محکوم نکرده و پشت نظام اسلامی در نیامده، مردمی که به اصطلاح هیاتی هستند و در مجالس پر سر و صدای بیت او شرکت می‌کنند نیز سخنان نسنجیده  او را تکرار می‌کنند و نظام را متهم می‌کنند. همچنین بین طلابی که شاگرد این نوع از خواص هستند نیز دفاعی از انقلاب مشاهده نمی‌شود و گویا آتش زدن قرآن، پرچم سیدالشهدا و کشیده شدن چادر از سر زنان شیعه برایشان ثابت نشده است! اما قتل دختری که به تصریح پزشکی قانونی و پدرش بدون ضرب و شتم از دنیا رفته، برایشان مسجل است.

تصحیح روند

رهبر انقلاب برای بار دیگر در دیدار روز جمعه در بیانات خود در دیدار مسئولان نظام و میهمانان کنفرانس وحدت اسلامی بر این نکته اشاره  کردند که «روشنفکران، علما، نویسندگان، شعرا، فرزانگان یک کشور، نخبگان یک کشور و خواص میتوانند فضا را متفاوت کنند». اگر مسجل شد اشتباهی صورت گرفته، نباید از ریختن آبرو ترسید و باید اذعان به اشتباه نموده و توبه کرد. این بازگشت و تصحیح روند در اصلاح جامعه نیز تاثیر دارد و کمکی است برای جریان حق. رهبر معظم انقلاب در سخنرانی خود در دانشگاه افسری امام حسن مجتبی علیه السلام درباره اشتباه خواص تصریح کردند «[خواص] این را باید می‌فهمیدید؛ اگر نفهمیدید، بفهمید؛ اگر فهمیدید، باید موضع اعلام بکنید».

در این بین برخی از شخصیت‌ها، پس از سخنان صریح رهبری با صدور بیانیه‌ای اغتشاش گران را محکوم کردند و از موضع پیشین خود عقب نشستند اما برخی دیگر همچنان سعی بر ماله کشی مواضع خود داشتند. به گونه‌ای که حتی با سوء استفاده از سیره امام حسن عسکری علیه السلام، می‌خواستند نظام را متهم به بدرفتاری با نوجوانان و جوانان بکنند و گفتند «مردم از ما پدری می‌خواهند نه اعمال قدرت!» قابل توجه است برخی دیگر از خواص که اتفاقا عمامه به سر نیز هستند، هیچ گاه از موضع خود عقب نشینی نمی‌کنند زیرا مبانی اندیشه‌ای اینها با فعالیت‌های اغتشاش گران هم خوانی دارد.

در مقابله با خواص بی‌بصیرت و یا مغرض، خواص با بصیرت و سالم باید وارد شده و پاسخ آنان را بدهند تا مردم صرفا به خاطر سخن یک عمامه به سر به ظاهر موجه فریب نخورند. از طرفی باید مشخص شود چرا در مواقع مختلف، موضع گیری برخی خواص که به علت نسبتشان با بزرگان، سخنانشان بین مردم می‌پیچد، خلاف نظرات رهبری است درحالی که خودشان را مرید رهبری می‌دانند! اگر بنا است اینگونه باشد، خب چه بهتر است که صریحا صفشان را از انقلاب جدا کنیم تا مردم تکلیفشان را بدانند و با موضع گیری این افراد به اسم انقلاب، سردرگم نشوند.