آیا آینده هولناک جمعیتی در پیش است؟

به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، حجت الاسلام علی گودرزی، معاون جمعیت قرارگاه بقیة الله الاعظم (عج) در یادداشتی در موضوع جمعیت گفت: مساله جمعیت از جمله راهبردی ترین مسائل هر کشور است که زیر ساخت اکثر پیشرفت ها من جمله اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و .... می باشد و لازم است علاوه بر سیاستگذاری برای تحقق آن سیاستها هم تلاش کرد.کشور عزیز ما به علت تداوم غلط سیاست های کنترل جمعیت در دهه هفتاد امروز سقوط نرخ باروری بی سابقه ای را تجربه کرده است و اگر امروز به این مساله فکر نشود و برای آن تدبیر نکنیم حتما در آینده دچار مشکلات عدیده ای مانند پیری و کهنسالی جمعیت خواهیم شد. نوشته پیش رو درصدد است ضرورت این مساله را از نگاه رهبری معظم، آمارها و مقایسه های منطقه ای برای خواننده خود تبیین نماید.

 بیانات مقام معظم رهبری

- مسئله‌ی جمعیّت را جدّی بگیرید؛ جمعیّت جوان کشور دارد کاهش پیدا میکند. یک جایی خواهیم رسید که دیگر قابل علاج نیست.۱۳۹۲/۰۹/۱۹

- یکی از خطراتی که وقتی انسان درست به عمق آن فکر میکند، تن او میلرزد، این مسئله‌ی جمعیّت است.۱۳۹۲/۰۹/۱۹

- یکی از مهمترین موجودی‌های باارزش ما، همین نسل جوانِ تحصیلکرده است. نسل جوان تحصیلکرده، هم شجاعت دارد، هم امید دارد، هم نشاط و تحرک دارد. من همین جا در داخل پرانتز عرض بکنم؛ یکی از خطاهائی که خود ما کردیم - بنده خودم هم در این خطا سهیمم - این مسئله‌ی تحدید نسل از اواسط دهه‌ی ۷۰ به این طرف باید متوقف میشد. البته اوّلی که سیاست تحدید نسل اتخاذ شد، خوب بود، لازم بود، لیکن از اواسط دهه‌ی ۷۰ باید متوقف میشد. این را متوقف نکردیم؛ این اشتباه بود. عرض کردم؛ مسئولین کشور در این اشتباه سهیمند، خود بنده‌ی حقیر هم در این اشتباه سهیمم. این را خدای متعال و تاریخ باید بر ما ببخشد. نسل جوان را باید حفظ کرد. با این روند کنونی اگر ما پیش برویم - من چندی پیش هم در ماه رمضان در سخنرانی گفتم - کشور پیر خواهد شد. خانواده‌ها، جوانها باید تولید مثل را زیاد کنند؛ نسل را افزایش دهند. این محدود کردن فرزندان در خانه‌ها، به این شکلی که امروز هست، خطاست. این نسل جوانی که امروز ما داریم، اگر در ده سال آینده، بیست سال آینده و در دوره‌ها و مرحله‌های آینده‌ی این کشور بتوانیم آن را حفظ کنیم، همه‌ی مشکلات کشور را اینها حل میکنند؛ با آن آمادگی، با آن نشاط، با آن شوقی که در نسل جوان هست، و با استعدادی که در ایرانی وجود دارد. پس ما مشکل اساسی برای پیشرفت نداریم.۱۳۹۱/۰۷/۱۹

 دشمنان جمهوری اسلامی ایران در مورد جمعیت چه می گویند؟

برژینسکی سیاستمدار کهنه کار و مشاور امنیت ملی سابق آمریکا:

«از فکر کردن به حمله پیش دستانه علیه تأسیسات هسته ای ایران اجتناب کنید و گفتگوها با تهران را حفظ کنید، بالاتر از همه بازی طولانی مدتی را انجام دهید، چون زمان، آمارهای جمعیتی و تغییر نسل در ایران به نفع رژیم کنونی نیست»

 وضعیت نرخ باروری ایران در مقایسه با کشورهای منطقه

کشور ایران در میان کشورهای منطقه بعد از ارمنستان پایین ترین نرخ باروری را داراست.

* نرخ جانشینی

برای اینکه جمعیت هر کشور به اندازه جانشینی برسد باید به ازای هر زوج در سن باروری ۲.۱ فرزند باشد البته این حداقل ایست که جمعیت شناسان بر آن توافق و تاکید دارند ولی این نرخ جانشینی برای کشورهای توسعه یافته می باشد که مرگ و میر و تصادفاتشان بسیار کمتر از کشورهای در حال توسعه می باشد.

نرخ باروری در ایران چگونه است؟

آخرین (آمار رسمی سال ۹۹) نرخ باروری زنان ایرانی ۱.۶ فرزند می باشد یعنی پدر و مادر به ازای خودشان فرزندی را باقی نمی گذارند و اگر به همین منوال ادامه یابد انقراض نسلی پیش خواهد آمد و به مرور زمان جمعیت پیر و در ادامه کاهش جمعیت را تجربه خواهیم کرد.(مرکز آمار ایران)

نرخ رشد جمعیت

نرخ رشد جمعیت در سال ۱۳۹۹ به زیر یک درصد رسید و سال ۱۴۰۰ باز هم با همان عدد ۷/ تثبیت شد.

روند کاهش موالید

موالید و تولدهای کشور عزیزمان ایران از سال ۱۳۹۵ روند کاهشی چشمگیری را تجربه کرده تا جاییکه در سال ۱۳۹۸ قریب به ۱۷۰هزار کاهش تولد را تجربه کرده ایم.

سقط جنین

آمار سقط روزانه در حدود ۲۰۰۰ نفر فاجعه است که برخلاف تصور اولیه بیش از ۹۰درصد این جنین ها حلال زاده و در چارچوب خانواده بوده اند ولی بخاطر فقر فرهنگی و موانع ذهنی خانواده ها سقط شده اند.(مطالعه دانشگاه علوم پزشکی کرمان)

ناباروری(اولیه و ثانویه)

میزان شیوع ناباروری در کشور ۲۰.۲ درصد است که نرخ شیوع ناباروری در شهرها ۱۹.۹ درصد و در روستاها ۲۲ درصد برآورد شده است. این میزان شیوع در کل کشور تقریباً درصد بالایی است چرا که نرخ جهانی ناباروری حدود ۱۷ تا ۱۸ درصد گزارش شده است. آمار فوق نشان می‌دهد از هر پنج زوج ایرانی، یک زوج نابارور در کشور وجود دارد و سالانه حدود ۸۰ هزار زوج نابارور به آمار فوق اضافه می‌شود.

ازدواج

طبق آمار رسمی تعداد افرادی که از سن متعارف ازدواج گذشته اند یا مجرد مانده اند و افرادی که همسرشان فوت کرده یا از او جدا شده و ازدواج مجدد نکرده اند بیش از ۴.۶۰۰.۰۰۰ نفر است(این آمار غیر از آمار کسانی است که در سن ازدواج هستند و هنوز مجردند.

آیا آینده هولناک جمعیتی در پیش است؟

با در نظر گرفتن نرخ پایین باروری، نرخ کاهشی رشد، میزان تجرد قطعی، تعداد زیاد خانواده های تک فرزند و تعداد ناباروران، و میزان شیوع سقط جنین و وضعیت نرخ باروری ایران در مقایسه با دیگر کشورهای منطقه ما را به این اهمیت می رساند که اگر برای مسأله جمعیت تدارک نبینیم آینده هولناکی در پیش داریم و در سال ۱۴۳۰ پیرترین کشور منطقه خواهیم بود.

نهیب ها و هشدارهای مقام معظم رهبری در سالهای پیش رو برای همین آینده هولناک است که باید برای جبران اشتباهات گذشته فکری کنیم.

با توجه به اینکه ما هم اکنون در پنجره جمعیتی قرار داریم «پنجره جمعیتی یا دریچه جمعیتی دوره ای است که کمتر از یک‌سوم جمعیت بیرون از سن فعالیت و بیشتر از دو سوم جمعیت(۱۵تا۶۵) در سنین فعالیت می باشند» هم اکنون بهترین زمان جهت استفاده از این فرصت برای جوانی جمعیت کشور می باشد.

 شبهات و توصیه ها

یکی از علت های عدم رغبت به فرزندآوری در بین زنان ایرانی چندین شبهه رایج است که در ادامه بدان اشاره و به آنها پاسخ می دهیم

شبهه تربیت

تربیت چند فرزند به مراتب راحت تر از یک فرزند است. یکی از اصلی ترین عوامل تاثیر گذار در تربیت فرزند پر کردن وقت بچه به صورت مفید است و بهترین چیزی که برای پر کردن وقت کودک می توان در نظر گرفت حضور یک کودک دیگر است. برای همین است که بسیاری از والدین تک فرزند مجبورند وقت بچه ها را پای بازی کامپیوتری مضر و تلویزیون هدر بدهند.

شبهه رزق

خداوند همه کاره عالم است و تنها وظیفه انسان بندگی است. تامین رزق در نگاه اسلام بر عهده خداوندست و بنده طبق دستور الهی نباید تنبلی کند و به دنبال کار برود اما بداند که رزق در دست خداست و اوست که رزق را وسعت میدهد یا رزق را تنگ میکند.

در نه آیه از آیات قرآن بر این مفاهیم تاکید شده است که به سه آیه از آن اشاره می کنیم:

الله یبسط الرزق لمن یشاء و یقدر سوره رعد،۲۶

خدا روزی را برای هر که بخواهد گشاده یا تنگ می گرداند.

قل ان ربی یبسط الرزق لمن یشاء و یقدر سوره سبا،۳۶

بگو پروردگار من است که روزی را برای هرکس که بخواهد گشاد یا تنگ می گرداند.

له مقالید السماوات والارض یبسط الرزق لمن یشاء و یقدر سوره شورا،۱۲

کلیدهای آسمان و زمین از آن اوست برای هرکس که بخواهد روزی را گشاده یا تنگ می گرداند.

شبهه رابطه اقتصاد و فرزندآوری

برخی ها تصور می کنند علت نرخ باروری پایین مسایل اقتصادی است و اگر مسایل اقتصادی حل شوند مسأله فرزندآوری و به تبع نرخ باروری هم حل خواهد شد!؟

ولی طبق پژوهش های انجام شده هرچه میزان درآمد خانوار بالاتر باشد نرخ باروری در آنها کمتر است بر این اساس نرخ باروری برای سطح درآمد پایین ۳.۱ و برای سطح درآمد متوسط ۲.۱ و برای سطح درآمد بالا ۰/۷ است. و همین فرمول هم در مناطق بالای شهر تهران نسبت به مابقی مناطق صادق است.

«برگرفته از مقاله دکتر امیر عرفانی،دانشیار دانشگاه کانادا»