باید لطایف سیره امام خمینی به مردم بازگو و بیان شود

امام خمینی(ره) را می توان یگانه مردی دانست که در اتفاقات و حوادث روزگار آنچه را که اعتقاد داشت انجام می داد و هیچ گاه از آرمان های خود دست بر نمی داشت.

ایشان شخصیتی بالاتر از زمین و فراتر از زمان بود و چون خود را متصل به ریسمان الهی کرده بود در دنیا به هیچ ریسمانی تکیه نمی زد و ریسمان های دنیایی را ریسمان منجلاب و غفلت از خدای تبارک و تعالی می دانست.

امام راحل چون خود را در برابر معبود می دید، همه کارها را به او واگذار می کرد و هیچ گاه از چیزی واهمه نداشت و ترس در وجود آن روح بزرگ مشاهده نمی شد؛ چراکه «اِنَّما یَخشَی اللهَ مِن عِبادِهِ العُلَمَاءُ»؛ خشیت از پروردگار مختص کسانی است که دانایی و معرفتشان بیشتر است.

مرور اندیشه، مبانی و سیره شخصیتی چون امام خمینی(ره) ضرورتی است که باید همه روزه و به صورت مستمر بازخوانی شود تا علاوه بر جلوگیری از تحریف و دگرگونی مبانی و اندیشه های امام همام، جلوه هایی از سیره و اندیشه امام راحل به دوستداران و عاشقان آن عزیز سفر کرده نشان داده شود.

آنچه که باعث شد روح الله خمینی امام امت شود و مردم ایران زمین و بلکه همه آزادی خواهان و مستضعفین جهان عاشق و شیفته او شوند، سیاستمداری و یا عالم بودن او نبود؛ بلکه این اخلاق و عرفان و معنویت والای امام راحل بود که همه مردم را پروانه وار گرد شمع وجودش جمع می کرد تا از نور درونی او بهره گیرند.

در همین راستا خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، در پرونده ای اختصاصی به نام «امام امت» با مصاحبه با حجت الاسلام مهدی سلیمانی اردهالی نایب رئیس مجمع عمومی جامعه مدرسین، به تکریم و بازخوانی سیره و اندیشه های بنیانگذار انقلاب اسلامی پرداخته و این شخصیت عظیم را به دور از تحریف های صورت گرفته معرفی می کند.

رسا- لطفاً درباره سیره اخلاقی حضرت امام خمینی نکاتی بیان کنید؟

دهه فجر را که یادآور پیروزی مردم ایران در نظام طاغوت و نظام ستم شاهی است را بر خدمت مردم ایران تبریک عرض می کنم؛ آن پیروزی را که یادآور رهبری حکیمانه معمار کبیر انقلاب اسلامی، حضرت امام خمینی (ره) است و اگر ما بخواهیم درباره شخصیت عظیم الشأن، بزرگ، فیلسوف، فقیه نام آور، اسلام شناس و مرجع جهان تشیع صحبت کنیم؛ باید به ابعاد مختلف شخصیّت این مرد بزرگ نگاه کنیم.

سیره امام راحل سیره ای است که منبعث از سیره جد بزرگوارشان پیامبر گرامی اسلام(ص) و امیرالمومنین و اهل بیت(ع) بوده و چیزی جدای از سیره آنان نیست؛ و می شود در کلیدی ترین حرف، چنین گفت که امام خمینی(ره) ترجمان زندگی اجداد پاک و عاملِ بزرگ و عمل کننده ای نزدیک و قوی به معصومان(ع) در راه، روش و سیره و منش آنان بوده است و به همین خاطر بود که توانست چنین انقلاب با شکوهی را برپا کرده و رهبری کند تا مردم را با خود همراه سازد.

وجود حلاوت سیره و خُلق پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) در وجود امام راحل، باعث شد تا او در دل مردم جای گیرد و خداوند دوستی او را در دل و جان مردم جای دهد؛ اگر بخواهیم به سجایای اخلاقی امام راحل اشاره ای داشته باشم، باید بگویم که آنهایی که با مرحوم امام بودند بهتر می توانند خاطراتی بسیار شیوا و زیبا از او داشته باشند.

رسا- لطفاً یکی از سجایای اخلاقی امام راحل را بیان کنید؟

یکی از مواردی که در زندگی پیامبر گرامی اسلام و اهل بیت(ع) او دیده می شود، زهد و ساده‌زیستی آنان است که در سیره امام راحل نیز زهد و ساده‌زیستی به وفور و به صورت چشمگیر دیده می شود؛ و تا آخرین لحظه عمر خویش نیز بر ساده‌زیستی و دوری از اشرافیگری اسرار و تعمد داشتند و قلباً نیز به ساده‌زیستی دینی و عمل به سیره نبوی، علوی و فاطمی پایبند بودند.

وقتی که در نجف عده‌ای به دیدار امام رفته بودند، در بین ملاقات کنندگان تازه مسلمان آمریکایی بود؛ این افراد زودتر از ورود امام راحل، داخل خانه امام حاضر می شوند؛ تصور این شخص این بوده است که محل زندگی رهبر عظیم الشأن جهان تشیع حتماً باید بزرگ و دارای کاخ، باغ و تشریفات آنچنانی باشد؛ اما وقتی به منزل امام می‌رسد و می‌بیند که خانه‌ای بسیار کوچک و محقر است که بیرون و اندرون آن شاید به ۲۰۰ متر هم نرسد، شروع به گریه کردن می کند و می پرسد: آیا خانه امام خمینی همین است؟ ایشان وقتی جواب بله می شنود تا آمدن امام به منزل گریه می کند.

سیره ساده زیستی امام خمینی(ره) در منزل و حسینیه جماران که همه دیده اند و می دانند چیزی نیست که بشود آن را پنهان کرد، حتی در پاریس هم که مدتی مستقر بودند، با ساده زیستی و بدون اشرافیت زندگی می کردند و به این نوع زندگی اهتمام و جدیت داشتند.

یکی از خصوصیات امام راحل، رعایت بهداشت بود؛ که از رهبر معظم انقلاب اسلامی نقل است که فرمودند: وقتی من اتاق امام می رفتم، امام یک آینه ای در اتاق داشتند که وقتی می خواستند بیرون رفته و ملاقاتی داشته باشند، خودشان را جلوی آن آیینه مرتب می کردند؛ چنانچه از اقوام امام راحل نیز نقل است که امام هر روز و برای هر ملاقاتی از عطر استفاده می‌کردند؛ و از جوراب گرفته تا عمامه را تمیز و اتو می کردند.

یکی دیگر از سیره و شخصیت امام راحل، ورزش کردن بود؛ و ایشان برای ورزش اهمیت بسیاری قائل بودند؛ به گونه ای که می فرمودند کسی که می‌خواهد فعال و مرتب باشد، نمی‌تواند تنبل و کسل باشد؛ و ورزش تحرک و نشاط می آورد.

رسا- یکی از خصوصیات شخصیتی امام راحل(ره) نظم ایشان در امور مختلف است، در این باره نکاتی را بفرمایید.

یکی از شخصیت های امام راحل نظم ایشان در امور مختلف است به گونه ای که زبان زد است که حتی برخی از مغازه دارهای شهر قم، با حضور، ورود و خروج امام راحل متوجه می شدند که ساعت چند است.

ایشان در منزل بسیار با نظم بودند و برای اوقات خود برنامه ریزی کرده بودند و از اوقات خود به خوبی استفاده می کردند؛ درست برعکس چیزی که امروزه در بین بسیاری از افراد باب شده است و اوقات خود را برنامه‌ریزی نمی‌کنند و اوقات فراغت خود را به بطالت سپری می‌کنند.

امام خمینی(ره) اگر توانست دنیا را تحت تأثیر نفوذ و هیمنه خود قرار دهد؛ به این خاطر بود که یک عالمی بزرگ، فیلسوف و دانشمند بود و در کنار اینکه تقوا داشت و اسلام را به خوبی شناخته بود، به آموزه ها و مبانی اسلامی نیز عمل می‌کرد.

از دیگر خصوصیات امام خمینی(ره) شجاعت ایشان بود که ترس در او اصلاً معنایی نداشت و هرچه دشمن امام قدرتمندتر و نیرومندتر بود، موضع گیری امام راحل در مقابل آنان موضع شجاعانه تری بود و در مقابل دشمنان داخلی و خارجی، کفر ستیز و استکبار ستیز بود.

در سیره امام خمینی(ره) مبارزه با استکبار، مبارزه با قلدری و یاغی گری، مبارزه با اشرافی گری به وفور و به روشنی دیده می‌شود؛ چنانکه نقل است وقتی ژاندارم ها امام خمینی(ره) را به تهران می بردند، با وجود اینکه امام اسیر آنان بود و آنان دارای اسلحه و سلاح های مورد نیاز بودند، اما به جای اینکه امام از آنان بترسد، آنان از هیبت و صلابت امام می ترسیدند؛ و شجاعت امام به حدی بود که حتی وقتی امام را به طرف دریاچه نمک بردند تا شاید بلایی به سر امام بیاورند و بعد مردد شده امام را برگرداندند، امام راحل فرمود: به والله قسم وقتی من را به طرف دریاچه نمک بردند من نترسیدم و وقتی نیز من را از آنجا برگرداندند خوشحال نشدم.

رسا- سیره امام راحل درباره مستضعفان چگونه بود؟

ما نباید این را فراموش کنیم که امام راحل همیشه به فکر مردم مستضعف بود؛ و حتی از پاریس به فکر نداشتن نفت مردم ایران و سرمای آنان بودند و واقعاً باید این سیره امام راحل درس بزرگی باشد برای مسؤولین ما که گاه دیده می شود که برخی از آنان، تمام همّ و غمّ خود را بر این قرار داده اند که امکانات و لوازم دنیوی خود را تأمین کنند و حتی زندگی برخی از آنان همانند کاخ، مرفه و تشریفاتی است.

این گونه مسئولیت کردن بر مردم و پرداختن به اشرافی گری و تجملاتی زندگی کردن با سیره امام راحل سازگاری ندارد؛ چرا که ارتباط مسؤولین با مردم یک امر اخلاقی و وجدانی است؛ چیزی که نبود آن در مسؤولان، در برخی از موارد باعث آسیب فراوان به مردم و جامعه انقلاب اسلامی شده است؛ و  آن علاقه و اعتمادی که مردم به امام راحل داشتند و اعتماد و علاقه‌ای که به مقام معظم رهبری دارند؛ به این خاطر بود و هست که این رهبران عظیم الشأن، با پایین دست جامعه خود یک رنگ بوده و هستند؛ چراکه وظیفه ما تقرب به خداوند است نه ملوکانه و اشرافی زندگی کردن و دلبستگی به دنیا.

برخی از مسؤولین باید فردای قیامت پاسخگو باشند که چرا با انجام این کارها، برخی از مستضعفین و پابرهنگان را از خود دور کردند؟

رسا- به نظر شما آیا سیره اخلاقی امام خمینی(ره) و شخصیت بزرگ ایشان به جامعه و نسل جوان منتقل شده است؟

البته در ترویج سیره اخلاقی امام خمینی(ره) کارهایی صورت گرفته است؛ اما بعد از مدتی شاهد یک ضعف ترویجی در جامعه شده ایم و گاهی به جملات کلیدی امام بسنده شده و نمایش داده می شود که البته گاهی اوقات نیز باعث به وجود آمدن شائبه‌هایی در جامعه می شود.

ما باید یک حد وسط را در پیش گیریم تا در زمان هایی که مناسب است به سیره اخلاقی و دیگر سجایای امام راحل بیشتر پرداخته شود.

باید لطایف رفتاری و سیره امام راحل را به مردم بازگو کنیم، که به نظر من در این زمینه کوتاهی هایی هم شده است و یک عده نیز سوء استفاده می کنند و نمی خواهند اخلاق و سیره امام راحل و مبانی و اندیشه های آن را در جامعه مطرح کرده و ترویج دهند؛ به همین خاطر است که انقلاب و دوستان امام راحل را نیز متهم به تحریف و تعطیل کردن افکار امام می کنند.

رسا- از سیره عبادی امام خمینی(ره) نکاتی بفرمایید.

یکی از سیره امام راحل اهتمام به عبادت و خواندن قرآن و مناجات بود؛ و حتی در بدترین حالات از جمله مریضی و تنگی نفس نیز دست از مناجات و قرآن خواندن بر نمی داشت؛ و به تمام جهانیان نشان داد که عاشق قرآن است و تا آخرین لحظات قبل از دنیا رفتن نیز، قرآن می خواند.

نقل است که وقتی امام شدیداً مریض و بد حال بودند، حاج احمد آقا امام را برای نماز بلند نکرده بودند و کمی از وقت نماز سپری شده بود وقتی امام بیدار می شوند، خشمگین و ناراحت می‌شوند که چرا مرا بیدار نکردی مرحوم حاج احمد آقا می گوید من گفتم، به خاطر رعایت حال شما، بیدارتان نکنم؛ اما امام فرمودند: وقت نماز باید نماز خوانده شود.

این همه اهمیت به نماز، اهمیت به قرآن، اهمیت به مستضعفین، به کارمندان، به عالمان و مجتهدان در سیره اخلاقی و رفتاری ایشان واقعاً شیرین و قابل الگو برداری است و مردم باید این مسائل را بدانند؛ و مسؤولان نیز باید به سیره امامین انقلاب عمل کرده و از اصول و مبانی ایشان در تمام عرصه‌های زندگی الگو برداری و استفاده کنند.