گشایش‌های اقتصادی دولت رئیسی در 100 روز اخیر
ناصر ایمانی، تحلیلگر مسائل سیاسی در گفت‌و‌گو با جام‌جم به تحلیل خبری مبنی بر آزادسازی 3.5 میلیارد دلار از اموال مسدود شده ایران و سایر گشایش‌های اقتصادی در 100 روز اخیر پرداخت و موضوعات مختلفی را به عنوان دلایل این اتفاقات عنوان کرد که مشروح این گفتگو در ادامه است.
به گزارش خبرگزاری رسا، خبری درباره آزاد شدن 3.5 میلیارد دلار از اموال بلوکه‌شده ایران در دولت سیزدهم و اتفاقات دیگر همچون تسهیل فروش نفت در ۱۰۰ روز اخیر چه پیامی را برای جامعه داشته است و به نظر شما این گشایش‌ها را باید ناشی از جابه‌جایی دولت دانست یا مدل پیگیری دولت فعلی؟
مجموعه‌ای از عوامل می‌تواند در این قضیه موثر باشد و نمی‌توان آن را به یک موضوع خاصی نسبت داد، از یکسو می‌توان آن را به جلسه آینده وین مرتبط دانست که غربی‌ها می‌خواهند فضا را با آزاد کردن بخشی از پول های بلوکه کرده ایران تا حدودی نرم کنند و به توافق برسند، از طرف دیگر این موضوع می‌تواند به دولت جدید مرتبط باشد، چرا که دولت جدید برای غربی‌ها ناآشناست و آنها تمایل دارند راهی را باز کنند که بتوانند با دولت جدید تعامل کنند، قاعدتا احساس می‌کنند دولت فعلی دو دوره بر مسند کار خواهد بود. البته نکته دیگر این است که در حال حاضر راه‌های نفوذ برای غربی‌ها که بتوانند با اختلاف بین قوا مقاصد خود را پیش ببرند، وجود ندارد و همه سازمان‌های ذی‌ربط در ایران تقریبا هماهنگ هستند و راه شکست دادن ایران از داخل برای آنها کمتر شده است بنابراین چاره‌ای ندارند که با این دولت -هرچند در الفاظ رسانه‌ای خود آن را تندرو می‌نامند- کنار بیایند لذا شاید بتوان آزاد کردن این اموال را نیز به این موضوع مرتبط دانست که آنها به نوعی با دولت جدید همراهی می‌کنند تا دولت آقای رئیسی هم با آنها همراهی کند.
از سوی دیگر این موضوع می‌تواند مربوط به عملکرد دولت فعلی باشد، چراکه اگر دقت کرده باشید، بر خلاف آن چیزی که پیش از انتخابات تصور می‌شد، دولت آقای رئیسی در سطح جهانی تنش‌زایی نکرده است. در حالی که پیش از این تصور می‌شد اگر آقای رئیسی روی کار بیاید، ما دچار درگیری رسانه‌ای و دیپلماتیک با جهان غرب خواهیم شد اما نه‌تنها این اتفاق نیفتاد، حتی تنش‌زدایی با غرب بیش از دوره آقای روحانی صورت گرفته است. لذا این وضعیت پیام مشخصی دارد، البته آقای رئیسی در داخل هم همین اقدامات را انجام داد و کلا مشغول تنش زدایی در سیاست داخلی و سیاست خارجی کشور است.
آیا می‌توان این موضوع را منجر به اشباع کشور در واردات واکسن هم ارزیابی کرد؛ یعنی سیاست ایشان چقدر مؤثر بوده است؟
بله، البته مساله واکسن در اواخر دولت گذشته هم پیگیری شد اما این دولت حقیقتا اهتمام جدی داشت و مردم هم کاملا متوجه این مسأله شدند، لذا تغییر دولت بسیار موثر بود و به‌محض این جابه‌جایی، سیل واکسن ظرف دو ماه به کشور آمد، تا حدی که کشور از بُعد واکسن به اشباع رسیده است و این موضوعات به تغییر دولت و تغییر عملکرد آنها مربوط است.
چه تغییرات دیگری را به صورت مصداقی می‌توان ناشی از تغییر رویکرد دولت جدید دانست؟
یکی از این مصادیق می‌تواند تسهیل فروش نفت باشد، چراکه در چند ماه اخیر فروش نفت کشورمان بهتر شده که دلایل متعددی دارد؛ اولا دستگاه‌های داخل کشور هماهنگ عمل می‌کنند، در حالی که در دولت قبل برخی از مسؤولان ذی‌ربط وزارت نفت نمی‌خواستند مسؤولیت این کار را بپذیرند، چراکه فروش نفت در دوران تحریم به نوعی عملیات کاملا محرمانه است و تبعات زیادی دارد. از این رو شاید نمی‌خواستند که مسؤولیت آن را بپذیرند که بعدا گرفتار نشوند، بنابراین میزان صادرات نفت کشورمان بسیار کاهش پیدا کرد.
در دولت فعلی به دلیل هماهنگی موجود بین دستگاه‌های کشور، فروش نفت بیشتر شد و موضوع دیگر هم بحث خریداران خارجی است که در این دوران عمده خریداران نفت ایران کشورهای شرقی بودند؛ آنها پیش از این دولت به دلایل سیاسی خیلی تمایل نداشتند که از ایران نفت بخرند اما در این دولت آن مسائل سیاسی تا حدودی تعدیل شد و به همین دلیل حجم خرید نفت خود از ایران را بالا بردند بنابراین تمایل طرف مقابل و هماهنگی در داخل سبب شد صادرات نفت کشورمان بیشتر از گذشته شود البته واردات کالاهای اساسی نیز در دولت قبل همین آهنگ را داشت، هرچند کالاهای اساسی ارتباط بسیار محکمی با موضوع تامین ارز دارد. امسال هم ما در برخی از کالاهای اساسی به دلیل خشکسالی‌های داخلی نیازمند واردات بیشتر هستیم و به تبع آن نیز به ارز بیشتری هم نیاز داریم.
در دولت قبلی به دلیل پایین آمدن صادرات نفت و دسترسی پایین‌تر به منابع دلاری مشکل تأمین ارز وجود داشت اما در حال حاضر دسترسی دولت به منابع دلاری و ارزی بیشتر شده و از طرف دیگر نیاز به واردات هم بیشتر شده است. به هرحال به‌عنوان جمع‌بندی باید بگویم گرچه نمی‌توان الزاما از این رویکردها استنباط آغاز گشایش اقتصادی را داشت اما باید گفت مقدماتی برای این موضوع وجود دارد که می‌تواند نوید گشایش‌های ارزی باشد.
آن نوید این است که یک مجموعه هماهنگ در کشور وجود دارد و مسؤولان مربوط نیز به‌شدت پیگیر بوده، فعالیت می‌کنند و انگیزه بسیار بالایی برای خدمت‌رسانی دارند. اما این موارد الزاما کافی نیست؛ همان‌طور که رهبر انقلاب در آغاز فعالیت این دولت تذکر دادند، اگر یک برنامه دقیق، علمی و مدون با مجریانی که به این برنامه‌ها اعتقاد داشته باشند، وجود داشته باشد، وضعیت امیدوارکننده خواهد بود و در غیر این صورت به سختی می‌توان گفت که ما به موفقیت اقتصادی می‌رسیم اما با وجود این امید برای گشایش اقتصادی به دلایلی که مطرح شد، وجود دارد.
گروه سیاسی روزنامه جام جم
ارسال نظرات