بایسته های نقش خانواده در تربیت جامعه تراز اسلامی

به گزارش سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، حجت الاسلام محمودی در گفت‌وگویی، با اشاره به نقش خانواده در تربیت جامعه اسلامی گفت: خانواده با وجود اینکه در اکثر جوامع مورد توجه است در جهان بینی اسلامی اهمیت و ارزش قابل توجهی به آن داده می‌شود. در این جهان بینی ، خانواده گروهی متشکل از افراد است که دارای شخصیت مدنی، حقوقی و معنوی است که بر اساس عقد مشروع پدید می‌آید. چنین ارتباطی یک رابطه ساده انگارانه و فاقد مسئولیت پذیری نیست، بلکه یک پیمان مهم و بااهمیت است که از جنبه‌های مختلف برای طرفین مسئولیت هایی ایجاد می‌کند، زیرا سلامت جامعه در گرو سلامت این پیمان است؛ پیمانی که اولین پایه‌های تشکیل یک خانواده است.

مدیر مدرسه علمیه امام مهدی موعود(ع) افزود: خانواده است که می‌تواند اعضای خود را به گونه ای تربیت کند که از انحرافات و گمراهی‌های دنیای کنونی دور کند و در عوض یک فضای سالم به وجود بیاورد. اگر بخواهیم یک جامعه با اخلاق داشته باشیم باید آن را از خانه و توسط خانواده شروع کنیم. نقش خانواده در تمام مراحل زندگی ما قابل لمس و شناسایی است. خانواده اساسی‌ترین واحد جامعه است، به همین دلیل برخی از پژوهشگران خانواده را ستون فقرات یک جامعه می‌دانند، در واقع آن را نمونه کوچک شده یک جامعه قلمداد می‌کنند؛ آمار ازدواج و طلاق به همین دلیل سلامت آن جامعه را نشان می‌دهند. همه ما اولین چیزها را در خانواده یاد می‌گیریم. عشق، احترام، مسئولیت، قدرت و... همه در کودکی و در خانواده شکل می‌گیرند.

نقش خانواده در تربیت جامعه

وی بیان داشت: نقش خانواده در همه ابعاد زندگی افراد، نقشی غیر قابل انکار دارد. هر نقشی که خانواده در تربیت و شکل دهی اخلاقیات فرزندان خود پیاده می‌کنند، مستقیماً در جامعه تأثیر می‌گذارد، به همین دلیل خانواده را یک نمونه کوچک شده از جامعه به حساب می‌آورند. برای اینکه بیشتر با نقش خانواده آشنا شویم، در چند نمونه مهم آن را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

تأمین منابع

این محقق بیان داشت: تأمین منابع اصلی و اولیه زندگی مانند پول، غذا، پوشاک و سرپناه برای کلیه اعضای خانواده یکی از اساسی‌ترین و در عین حال مهم‌ترین نقش‌های یک خانواده است که در درجه اول قرار می‌گیرد. وقتی خانواده بتواند نیازهای مالی و معیشتی خود را به خوبی برطرف کند، در اجرای سایر نقش‌ها هم با مشکلات کمتری رو به رو می‌شود. چون تأمین مالی یک بُعد مهم اهمیت روانی را برای همه اعضای خانواده ایفا می‌کند.

پرورش و پشتیبانی

حجت الاسلام محمودی اظهار داشت: پرورش و حمایت از دیگر اعضای خانواده در درجه اول نقش عاطفی دارد و شامل آسایش، گرمی و اطمینان خاطر اعضای خانواده است. نمونه‌هایی از این نقش والدین هستند که پس از گذراندن روز بد در مدرسه،دانشگاه و یا محیط کار فرد را آرام می‌کند، یا مثلاً اعضای خانواده پس از مرگ یک دوست عزیز از یکدیگر حمایت می‌کنند. این نقش شاید کم رنگ به نظر برسد اما بسیار تأثیرگذار است.

پرورش ارزش‌های اخلاقی

مدیر مدرسه علمیه امام مهدی موعود(ع) افزود: در جهان مدرن امروز چیزی که به شدت تحت تأثیر قرار گرفته، ارزش‌های اخلاقی است. در این میان خانواده مهم‌ترین نهادی است که ارزش‌های اخلاقی را به افراد آموزش می‌دهد. خانواده می‌تواند اعضای خود را طوری تربیت کند که از انحرافات و گمراهی‌های امروزی دوری کند و در عوض یک فضای سالم به وجود بیاورد. اگر بخواهیم یک جامعه با اخلاق داشته باشیم باید آن را از خانه و توسط خانواده بیاموزیم. بنابراین یکی از نقش‌های مهم خانواده پرورش ارزش‌های اخلاقی است.

توسعه مهارت‌های زندگی

وی ادامه داد: از جمله نقش‌های مهم یک خانواده می‌تواند توسعه مهارت‌های زندگی باشد. این نقش شامل رشد عاطفی، جسمی، آموزشی و اجتماعی کودکان و بزرگسالان است. نمونه آن پدر و مادری هستند که به کودکان خود کمک می‌کنند تا در مدرسه بهتر عمل کنند و یا در مرحله بعد، آن‌ها را در مسیر یافتن شغل مناسب همراهی می‌کنند. همه این‌ها توسعه مهارت‌های زندگی است. این مهارت ها در انتخاب همسر نیز به آن ها کمک می‌کند.

نگهداری و مدیریت سیستم خانواده

مدیر مدرسه علمیه امام مهدی موعود(ع) افزود: یک خانواده بدون وجود رهبری و مدیریت قدرتمند نمی‌تواند انسان‌هایی با ارزش و با اخلاق تربیت کند. این نقش شامل بسیاری از وظایف از جمله رهبری، تصمیم گیری، اداره امور مالی خانواده و حفظ نقش‌های افراد در مقابل دوستان و همسایگان است. همچنین حفظ نظم و انضباط و اجرای استانداردهای رفتاری از دیگر وظایف مدیر و رهبر در خانواده است.

تخصیص نقش

حجت الاسلام محمودی گفت: تخصیص نقش از جمله وظایف درون یک خانواده است که باعث می‌شود همه اعضای خانواده به درستی عمل کند. خانواده‌ها باید اغلب به صورت روزانه، درباره اینکه چه کسی وظیفه انجام یک کار خاص را بر عهده بگیرد، تصمیماتی اتخاذ کنند. به عنوان مثال خانواده‌ها باید تصمیم بگیرند چه کسی زباله‌ها را بیرون می‌برد، چه کسی فرزندان را به مدرسه می‌برد، چه کسی شام را می‌پزد، چه کسی کار می‌کند و حمایت مالی برای خانواده و غیره انجام می‌دهد. در خانواده‌های سالم، نقش‌ها به گونه‌ای تعیین می‌شوند که برای اعضای خانواده بیش از حد سنگین نباشد که بخواهند از زیر آن در بروند. پس در اینجا خانواده‌ها با تخصیص نقش هر یک از اعضا، مسئولیت و مدیریت را آموزش می‌دهند.

وی بیان داشت: هرکسی برای هدایت در مسیر درست زندگی نیاز به راهنمایی دارد. خانواده است که می‌تواند با اعتماد و عشق کامل این راهنمایی را انجام دهد. اعضای خانواده می‎‌توانند شما را بدون هیچ گونه توقع و مزایایی راهنمایی کنند. آنها می‌توانند شما را در زمینه‌های شغلی، ازدواج، سلامتی، رابطه و سایر جنبه‌های زندگی راهنمایی کنند. از این رو، می‌توانید توجه کنید افرادی که از حمایت مناسب خانواده برخوردار هستند، شانس بیشتری برای موفقیت در زندگی دارند. نقش خانواده به عنوان یک  راهنما بر کسی پوشیده نیست.

مدیر مدرسه علمیه امام مهدی موعود(ع) افزود: هر خانوادهای نقش‌های زیادی در قبال هر یک از اعضای خود اجرا می‌کند. اهمیت نقش خانواده هرگز تغییر نخواهد کرد. این یک چیز گرانبهاست، اگر چه ممکن است گاهی در خانواده اختلافاتی وجود داشته باشد، اما خانواده یک نهاد حمایتگر و همیشگی برای شما خواهد بود که می‌توانید همیشه روی کمک آن‌ها حساب کنید. در صورتی که خانواده‌ها نقش‌های خود را به خوبی ایفا کنند، افراد جامعه نیز موفق‌تر، سالم‌تر و شادتر خواهند بود.

نقش خانواده در تربیت جامعه از دیدگاه روایات

حجت الاسلام محمودی گفت: اسلام از همان ابتدای تولد برنامه‌ها و دستورات خاصی را برای رشد و تربیت کودک تنظیم فرموده و اجرای آن را بر عهده خانواده قرار داده است. به طوری که در سراسر دوره کودکی و نوجوانی که مهمترین دوران رشد و تربیت کودک است برنامه‌های خاص و سفارشهای تربیتی بسیاری را در انتخاب اسم ، شیر دادن و از شیر گرفتن ، در محبت و مهرورزی به کودکان و در رعایت عدالت، وفای به عهد نسبت به آنها چه در دوره بلوغ و چه در دوره نوجوانی بیان داشته است.

توسعه مهارت‌های زندگی

راهنمایی و هدایت

مدیر مدرسه علمیه امام مهدی موعود(ع) افزود: هرکسی برای هدایت در مسیر درست زندگی نیاز به راهنمایی دارد. خانواده است که می‌تواند با اعتماد و عشق کامل این راهنمایی را انجام دهد. اعضای خانواده می‎‌توانند شما را بدون هیچ گونه توقع و مزایایی راهنمایی کنند. آنها می‌توانند شما را در زمینه‌های شغلی، ازدواج، سلامتی، رابطه و سایر جنبه‌های زندگی راهنمایی کنند. از این رو، می‌توانید توجه کنید افرادی که از حمایت مناسب خانواده برخوردار هستند، شانس بیشتری برای موفقیت در زندگی دارند. نقش خانواده به عنوان یک  راهنما بر کسی پوشیده نیست.