سند مهندسی فرهنگی کشور در همه جا باید اعمال شود

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، مقوله فرهنگ از مهم ترین مقولات زندگی بشر محسوب می شود. انقلاب اسلامی در این چهار دهه گذشته فراز و نشیب های زیادی در مقوله فرهنگ داشته است. در این میان نقش شورای عالی انقلاب فرهنگی در توجه دادن و هماهنگ کردن کشور در جهت بالا بردن فرهنگ جامعه بسیار کلیدی است، نقشی که متأسفانه در سال های اخیر بسیار کمرنگ شده است.

خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، به مناسبت سالگرد تأسیس شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت و گویی با دکتر فتحعلی خانی رئیس کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای حوزوی، شورای عالی انقلاب فرهنگی انجام داده است که در ادامه می خوانیم:

رسا - آیا رصد خوبی توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی از موضوعات فرهنگی، صورت پذیرفته است؟

ابتدا سالگرد تأسیس شورای عالی انقلاب فرهنگی را، که یادگار گرانسنگ امام راحل رضوان الله تعالی علیه است، تبریک عرض می کنم.

باید میان شورای عالی انقلاب فرهنگی در تعریف و جایگاهی که برای آن در نظر گرفته شده، وآن چیزی که در واقع هست تفکیک کنیم. شورای عالی انقلاب فرهنگی باید قرارگاهی باشد برای اینکه فرهنگ را به معنای کامل و جامع کلمه رهبری و سیاست گذاری کند و آن را به سمت و سوی تحقق اهداف انقلاب اسلامی سوق دهد. این جایگاهی است که برای شورای عالی انقلاب فرهنگی در نظر گرفته شده است.

برای اینکه شورا مطابق با همین جایگاه تعریف شده، رسالتش را انجام دهد باید همه مراکز تصمیم گیری کشور نسبت به شورای عالی انقلاب فرهنگی و مصوبات آن نوعی همدلی و التزام داشته باشند. یعنی تصمیم‌هایی که در حوزه اقتصاد، سیاست، صنعت، تجارت، شهرسازی و سایر حوزه ها گرفته می شود، ملاحظات فرهنگی را  در نظر گیرند، و فرهنگ در این تصمیم سازی ها از اولویت برخوردار باشد.

جان کلام اینکه در تمامی سیاستگذاری ها و اقدامات کشور به روح سند مهندسی فرهنگی کشور توجه شود. روح فرهنگی سند مهندسی کشور طبق فرموده مقام معظم رهبری این است که محور همه سیاستگذاری ها و برنامه ریزی های کشور شاخص‌های فرهنگی باشد، و شاخص‌های اقتصادی به گونه‌ای تعیین شوند و آرایش گیرند که اهداف فرهنگی کشور را تحقق بخشند. این اهداف فرهنگی ناشی از تفکر اسلامی و سازگار با پیشینه و تاریخ کشور است. این موارد در شورای عالی انقلاب فرهنگی جمع بندی شده و شرح و تحلیل شوند و در نهایت به صورت سیاست و قانون  ابلاغ شوند. همه نهادها و تصمیم گیرندگان بر اساس این درک فرهنگی و موقعیت های فرهنگی، سیاست ها و کارهای خود را هماهنگ کنند تا مهندسی فرهنگی که یکی از مهم‌ترین اهداف فرهنگی کشور است تحقق یابد.

رسا - آیا در واقعیت خارجی هم نقش شورای عالی انقلاب فرهنگی به این گونه پر رنگ است؟

آنچه تا کنون گفته شد جایگاه بایسته شورای عالی انقلاب فرهنگی است ولی، واقعیت بیرونی این گونه نیست. واقعیت بیرونی نقش شورای عالی انقلاب فرهنگی این گونه نیست به دو علّت: اول آن که اساساً نهادهای دیگر خودشان را در چنین موقعیتی قرار نداده اند و اولویت آنها محور فرهنگ نیست. علّت دوم این است که به لحاظ قانونی شورای عالی انقلاب فرهنگی، به گونه ای تعریف نشده که بتواند عملاً از دیگر نهادها التزام و هماهنگی نسبت به مصوبات شورا را مطالبه کند: چه در سیاست گذاری، قانونگذاری و برنامه‌ریزی و چه در اقدام و عمل.

رسا - آیا اینکه رئیس جمهور، رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی باشد از نظر شما یک تهدید شمرده می شود یا یک فرصت؟

اینکه رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی، رئیس جمهور باشد مفید و خوب است زیرا می تواند برنامه‌ریزی و سیاستگذاری کشور را هماهنگ کند. چون رئیس جمهور رئیس شوراهای عالی دیگر هم هست و این اصولا خوب تلقی می شود. لکن نکته مهم این است که در فرهنگ مدیریتی کشور ما متأسفانه با رفت و آمد مدیران و مسئولان بعضا تصمیمات بنیادی و مرتبط با افق های بلند مدت کشور دچار تزلزل و تفسیرهای دلخواهانه، و حتی تغییر و تبدیل های سهمگین می شوند. این فرهنگ ناصواب اختصاص به نهاد خاصی ندارد، و همه جا باعث عقبگردها و استهلاک های پرزیان می شود. فرهنگ قلمرو مهمی است که باید از این آسیب دور داشته شود و الآ کشور را دچار زلزله های مخرب نرم افزاری می کند.

رسا - نگاه شما به شورای عالی انقلاب فرهنگی چگونه است؟

کشوری که جمهوری اسلامی است و نظامی که حاصل انقلاب اسلامی بوده و رهبری آن در بالاترین مراتب علمی و عملی اسلامی است، اساس و محور و اولویت اداره کشور باید اولویت فرهنگی باشد. زمانی می توان این اولویت را در عمل رعایت کرد که اولا نسبت به محوریت فرهنگ اجماع ملّی وجود داشته باشد، و ثانیا راهکارهای محوریت دادن به فرهنگ، شناسایی و مورد وفاق همگانی مدیران کشور قرار گیرد.

مدیران همه نهادهای کشور باید در یک اجماع ملی به این شعار اصلی و اساسی که در روح و بلکه نصّ مهندسی فرهنگی است، یعنی به محوریت و اولولیت فرهنگ اذعان کنند، و به آن ملتزم شوند. یعنی در عمل تمام تصمیم ها در ابعاد مختلف اجتماعی را تابع شاخص ها و اولویت های فرهنگی کنند.

رسا - آیا تعدد شوراهای زیر مجموعه شورای عالی انقلاب فرهنگی خوب بوده است؟

بنده در این زمینه مشکلی نمی بینم. چون استفاده خوبی از نگاه های مختلف و دیدگاه های مختلف می شود. این زوایا و نگاه های مختلف که از جمله آنها زاویه و نگاه حوزوی است کمک می کند تصمیمات درست تری اتخاذ شود. از نظر بنده تعدد شوراها زمانی ممکن است به ناهماهنگی بینانجامد که دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی نتواند جمع بندی درستی از نظرات کارشناسی داشته باشد. ولی اگر دبیرخانه خوب عمل کرده و نتایج کارشناسی های انجام گرفته را درست جمع کرده و درست تحلیل و ترکیب کند، تعدد منطقی شوراها تبدیل به امتیاز شده و باعث می شود که تصمیمات با همه‌جانبه نگری اتخاذ شوند، و موفق تر، کامل تر و بالغ تر باشند. من در تجربه خودم در شورای تخصصی حوزوی این ذکاوت و توانایی را در دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی دیده ام که بتواند به جمع بندی و تحلیل و ترکیب مناسبی از مشورت های شوراهای مختلف دست یابد.

در پایان ضمن تبریک مجدد سالگرد تأسیس شورای عالی انقلاب فرهنگی، از خبرگزاری رسا بابت توجه به امور فرهنگی کشور کمال تشکر را دارم. امیدوارم همه اهالی فرهنگ و همه مخاطبان شورای عالی انقلاب فرهنگ تحت رهبری مقام معظم رهبری (مدظله) در مسیر تحقق اهداف بلند فرهنگی انقلاب اسلامی موفق باشند./826/