از تدوین سیاست پساترامپی تا چراغ سبز مذاکره مجدد

به گزارش سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، می‌گویند افراط در تراژدی به کمدی منجر می‌شود و شاید به همین خاطر باشد که باید روح  پرداخت این روزهای اصلاح‌طلبان و دولت به انتخابات آمریکا را واقعیت تلخ و گاها خنده‌داری دانست که شوربختانه فضای سیاسی ایران بدان مبتلاست.

در حالی که هنوز یکی دو روز از اعلام رسمی نتیجه انتخابات آمریکا و پیروزی بایدن که با حرف و حدیث‌هایی هم از سوی ترامپ همراه است نگذشته، و هنوز مُهری بر حکم ریاست جمهوری جوزف بایدن زده نشده، اینجا اصلاح‌طلبان و دولت رسما به کاخ سفید خالی از رییس جمهور پیام فرستادند که تهران آماده مذاکره است.

در حالی که معمولا روزنامه‌هایی چون شرق و اعتماد به چنین مواضعی می‌پردازند، صبح دوشنبه(۱۹ آبان‌ماه) روزنامه همشهری وابسته به شهرداری تهران در مصاحبه‌ای که با محمد صدر عضو اصلاح طلب مجمع تشخیص مصلحت نظام انجام داده، رسما خبر از آمادگی ایران برای  مذاکره با آمریکا و توافق در چارچوب برجام داد.

اگر از این مقوله فاکتور بگیریم که چرا باید موضعی به این مهمی از سوی یک رسانه وابسته به شهرداری تهران( و نه تریبونی چون وزارت امور خارجه، دولت یا شورای عالی امنیت ملی و ...) منعکس شود و چرا باید یک شخصیت سیاسی رده چندم چنین موضعی را مطرح کند، سرعت پهن کردن فرش قرمز اصلاح‌طلبان برای بایدن در مقام خود حائز سریع‌ترین مواضع در تاریخ ایران است و سوال این که دقیقا چرا؟!

بی جهت هم نبود که بلافاصله بیشتر رسانه‌های معاند آن‌ور آبی این مصاحبه را منعکس کرده و پرطمطراق به آن پرداختند.

صدر در این مصاحبه با بیان اینکه اگر آن‌ها (آمریکایی‌ها) صداقت داشته باشند دلیلی بر عدم توافق وجود ندارد، گفته که «به نظر نمی‌رسد مانعی در مسیر مذاکرات مجدد میان این دولت با دولت آقای بایدن در آمریکا وجود داشته باشد.»

اما صدر تنها نیست و برای مثال احسان شریعتی دیگر صاحب‌نظر اصلاح‌طلب هم در گفت و گویی گفته که «طبیعی است که معاون رییس‌جمهور دموکرات پیشین بکوشد مذاکره را از سرگیرد و از یک منظر این موضوع به‌ نفع ایران خواهد بود و دشمنان منطقه‌ای مانند اسرائیل را نگران می‌کند». 

حسین موسویان دیپلمات مشهور اصلاح‌طلب هم در توییتی نوشته که: «درباره عبور از شرایط کنونی،‌ دوره ۲۰ ‍ژانویه تا انتخابات ریاست جمهوری ایران تعیین کننده است، نباید کاری کنیم بایدن هو شود و به برجام نگردد، فکر مذاکره با آمریکا نباشیم، بلکه بازگشت امریکا به برجام را تسهیل کنیم؛ همین کافی است». 

و اما فرش قرمز دولت . . .

دولت هم در این مراسم استقبال از رییس جمهور منتخب آمریکا بیکار ننشسته و تمهیدات سیاسی و میدانی مذاکره با بایدن را مقدمه چینی و حتی سیاستگزاری می‌کند.

صبح روز اعلام نتیجه انتخابات، به یکباره خبر آزادسازی میلیون‌ها تن کالای دپو شده در گمرکات کشور منتشر شد. به طوری که این اقدام دستمایه طنز کاربران مجازی شد.

حسین راغفر کارشناس اقتصادی نزدیک به اصلاح‌طلبان هم سیاست‌های اقتصادی چند روز اخیر دولت را به باد نقد گرفته و گفت: « نرخ دلار می‌تواند بسیار کاهشی‌تر شود اما سه هفته آینده در حد ۲۲ هزار تومان می‌ماند و بعد دوباره دولت آن را افزایش می‌دهد؛ این کاهش و افزایش نرخ دلار هم نود درصد مربوط به دولت می‌شود که می‌خواهد نشان دهد عوامل خارجی تاثیر زیادی بر اقتصاد ایران دارند و بعد از یک نطق بایدن و موضع گیری او علیه ایران دوباره دلار را به نرخ ۲۵ الی ۲۸ تومان می‌رسانند؛ همه این نوسانات را به وجود می‌آورند تا اثبات کنند اقتصاد دست آنها نیست و خودشان را توجیه کنند.

راغفر تاکید کرده که «به طور کلی اتفاقات جهانی تا ده درصد می‌تواند بر اقتصاد ما تاثیرگذار باشد که با اتخاذ تدابیر صحیح می‌توان همین ده درصد را نیز کاهش داد. علت اصرار دولت بر بالا نگه داشتن نرخ دلار نیز کسری بودجه‌ای است که می‌خواهند با کم ارزش کردن پول ملی آن را برطرف کنند».

اما فراتر از همه اینها خروجی جلسه یکشنبه شب هیات دولت بود.

رییس جمهور در جلسه اخیر هیات دولت، دولت را ملزم کرده برنامه جامع اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و خارجی متناسب با تحولات جدید بین المللی  را سریعاً تدوین و به هیات وزیران ارایه دهد.

روحانی برای اینکه دقیقا مشخص کند منظورش از « تحولات جدید بین المللی» چیست، ضمن تکرار وعده‌های قدیمی چون آسان کردن معیشت مردم، حفظ ارزش پول ملی، کاهش قیمت ها، افزایش اشتغال، رشد و جهش تولید ملی و تعامل سازنده با اقتصاد جهانی، گفته است که «متأسفانه سیاست های غلط چهار سال گذشته آمریکا خسارات زیادی به اقتصاد، امنیت و صلح جهانی وارد کرد و برخلاف تعهد بین المللی کشورها به گسترش صلح و امنیت جهانی، موجب نفرت پراکنی بیشتر، رواج دشمنی و کینه توزی بین دولت ها شد اما جمهوری اسلامی ایران نه تنها گرفتار این دام شیطانی و غیرانسانی نشد، بلکه همواره دولت ها بویژه همسایگان خود را به صلح و دوستی و حُسن همجواری دعوت کرد.

روحانی گفته که «ایران شرایط جدید بین المللی را فرصت تازه ای برای تفاهم، همکاری و تعامل بیشتر با همسایگان در جهت ثبات، امنیت، توسعه، تعمیق روابط حسنه و دوستی بین دولت ها و ملت های منطقه می داند».

اما معاون اول روحانی هم بلافاصله گفت: «تغییر رییس‌جمهور آمریکا به معنای تغییر سیاست‌های کلان آن‎ها در قبال ایران نیست اما دشمنی ترامپ بی‌سابقه بود تا جایی که جنگ اقتصادی راه انداختند».

جهانگیری افزود: «درمقابل، ملت ایران با صبوری و بزرگواری فشارهای اقتصادی را در سال‌های اخیر تحمل کرد. حالا ما برای رسیدن به پیشرفت نیازمند داد و ستد با دنیا هستیم. باید بسترهای لازم فراهم شود تا ملت ایران طعم شیرین مقاومت و تاب‎آوری خود را بچشد».

تا اینجای ماجرا سناریو تقریبا مشخص است. دولت در ماه‌های آتی و تا انتخابات ۱۴۰۰ می‌خواهد همان شعار قدیمی خود یعنی «هر توافقی بهتر از توافق نکردن است» را عملی کند و در این راستا قوه عاقله اصلاح‌طلبان هم بصورت کاملا اورژانسی و مشخص به پشتیبانی دولت آمده است.

بی بی سی فارسی در ابتدای یکی از گزارش های خود در این‌باره نوشته است: «وقتی دولت جدید آمریکا کارش را شروع کند، دولت حسن روحانی در ایران کم کم کارش به پایان می‌رسد. شاید این فرصت چند ماهه کافی باشد که دو طرف به شرایط پیش از خروج آمریکا از برجام و لغو تحریم‌ها بازگردند. شاید هم این فرصت کافی نباشد».

این چند جمله بهترین بیان کننده تصورات سیاسی جریان لیبرال داخلی و اپوزیسیون خارجی است و بی‌پرده روشن است که همه، از اصلاح‌طلبان گرفته تا منتهی الیه اپوزیسیون خود را در تورنومنت نفس‌گیری برای توافقی می‌بینند که اولین نتیجه آن تداوم حاکمیت نگاه غرب‌گرا در پاستور و ادامه آن نرمالیزاسیونی باشد که حجاریان‌ها علیرغم تلاش وافر در این قریب به هشت سال بدان دست نیافته‌اند./841/د102/ب1