تأمین معاش طلاب اولویت شورای عالی حوزه باشد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در اصفهان، حجت الاسلام علیرضا باطنی جانشین مدیر حوزه علمیه اصفهان در بخش نخست گفت‌وگو با خبرگزاری رسا به فلسفه شکل گیری شورای عالی حوزه های علمیه و نقش آن در عرصه فرهنگی و فکری حوزه های علمیه و جامعه پرداخت، در بخش دوم این گفت‌وگو مسائلی نظیر تأمین معاش طلاب، ساختار صیانتی شورای عالی برای حوزه علمیه و اولویت های آن از دید حجت الاسلام باطنی مطرح شده است که در ادامه می خوانید.

رساـ عملکرد شورای عالی در تأمین معیشت طلاب و روحانیون چگونه بوده است؟

در بخشی از اهداف و وظایف شورای عالی حوزه های علمیه شاهد پیشرفت و دستاوردی نیستیم، از جمله بحث معیشتی که امروز عموم حوزویان درگیر این مسأله هستند، ساماندهی شهریه که کمک هزینه تحصیلی است تا حدودی انجام شده است، در خصوص طراحی شیوه‌هایی برای تأمین منابع مالی امری است که در ابتدای راه آن هستیم، بحث وقف و استفاده از موقوفات حوزوی مقوله مهمی است که متأسفانه در 41 سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی موفقیتی در این خصوص وجود نداشته است.

 علیرغم اینکه خیریه‌ها و موقوفات مختلف با پیشگامی علما و شخصیت‌های حوزوی شکل گرفته است، اما حوزه علمیه برای تأمین نیازهای خود از این طریق اقدامی نکرده است و همین امر مشکلاتی را در اداره حوزه علمیه به حوزه تحمیل کرده است، در گذشته وقتی حوزه علمیه‌ای تأسیس می‌شد بانیان خیر و مؤسسین آن حوزه علمیه تدبیری برای اداره بلند مدت آن در طریق وقف داشتند، اما پس از انقلاب اسلامی علیرغم اینکه مدارس متعددی در شهرستان های کشور ایجاد شده است اما فکری برای اداره بلند مدت این مدارس صورت نگرفته است.

عدم موفقیت شورای عالی در تأمین معیشت و مسکن طلاب

تلاش برای حل مشکل مسکن طلاب از دیگر وظایف و اختیارات شورای عالی است که در شرایط مطلوبی نیست و یکی از مشکلات پیش روی طلاب مسأله مسکن است. وضعیت معیشت طلاب جزء مسائلی است که در سرتاسر کشور شاهد آن هستیم، وقتی به روی شخصی 15 سال سرمایه‌گذاری می‌شود تا متخصص در اموری شود و به نیازهای جامعه پاسخ بدهد باید حداقل‌های معیشتی را برای او فراهم کرد تا دغدغه‌های او کمتر شود و در نهایت بتواند به نتیجه نهایی برسد و تلاش‌های او به ثمر برسد.

وقتی حوزه علمیه متخصص فقه، اصول، کلام، فلسفه و دیگر رشته‌های حوزوی تربیت می‌کند، آن متخصص باید در همان عرصه‌ها به فعالیت بپردازد، برای اداره زندگی چنین شخصی که تخصص خود را به میدان آورده است برای برطرف کردن نیازهای جامعه، باید حداقل‌های معیشتی از سوی حوزه علمیه در نظر گرفته شود، در این جهت شورای عالی حوزه‌های علمیه و سایر دستگاه‌های مرتبط با حوزه‌های علمیه موفقیتی متأسفانه نداشته‌اند.

رساـ وضعیت ارتباط مرکز مدیریت حوزه علمیه اصفهان با شورای عالی به چه صورت است؟

برنامه ریزی‌ها در خصوص ایجاد ساختار و سازمان نظارتی و اداری حوزه علمیه به خوبی انجام شده است، شورای عالی در گذشته به موجب اساسنامه خود حوزه‌های علمیه خواهران، طلاب غیر ایرانی و مراکز خدماتی را عهده‌دار بود ولی به تدریج تقسیم کاری صورت گرفت و حوزه‌های علمیه خواهران دارای شورای سیاستگذاری مستقلی شده است و طلاب غیرایرانی با ایجاد جامعة المصطفی العالمیه تحت مدیریت مستقلی قرار گرفتند و خدمات حوزه‌های علمیه هم دارای مرکز خاصی شده است.

شورای عالی حوزه‌های علمیه امروز، حوزه علمیه قم و استانهای کشور منهای خراسان را اداره می‌کند، خراسان با موافقت رهبر معظم انقلاب شورای عالی مستقلی پیدا کرده است، حوزه علمیه اصفهان هم همزمان با ورود حضرت آیت الله مظاهری، استقلالی از حوزه علمیه قم بنابر موافقت رهبر انقلاب پیدا کرده است، تفاهم‌نامه‌ای میان حضرت آیت الله مظاهری و نمایندگان وقت شورای عالی حوزه علمیه امضا شده است که براساس آن حوزه علمیه اصفهان دارای استقلال است البته ما از مرکز مدیریت حوزه علمیه قم مستقل هستیم اما در تعامل با شورای عالی حوزه‌های علمیه قرار داریم و بودجه و اعتبارات ما از این طریق تأمین می‌شود و برنامه‌های محتوایی ما در اصفهان متناظر با سایر برنامه‌هایی که در کشور تدوین می‌شود مدون و اجرایی می‌کنیم.

رساـ موفقیت شورای عالی در مقابله با سکولاریزه شدن حوزه علمیه و محقق شدن حوزه انقلابی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

انقلاب ما یک انقلاب اسلامی است و ریشه در حوزه‌های علمیه و عالمان دینی مکتب اهل بیت(ع) و تشیع دارد، طمع‌ورزانی دنبال نفوذ در حوزه‌های علمیه هستند و امروز بیش از گذشته دستگاه‌های جاسوسی و امنیتی و اطلاعاتی دشمنان و به طور مشخص کشورهای غربی، تلاش می‌کنند تا به حوزه‌های علمیه نفوذ کنند، یکی از کارهای شورای عالی حوزه‌های علمیه ایجاد یک دستگاه صیانتی برای حوزه علمیه است که تا حدود زیادی خطر نفوذ را برطرف کرده و مصونیت نسبی ایجاد کرده است.

مسأله دیگر بصیرت افزایی درون حوزه‌های علمیه است که سیاستگذاری کلان آن در شورای عالی صورت می‌گیرد و تلاش برای ارتقاء بصیرت سیاسی طلاب و روحانیون در حوزه‌های علمیه در جریان است، نمی‌توانیم ادعا کنیم در این مقوله کاملا موفق بوده‌ایم اما اقدامات خوبی صورت گرفته است، در همین راستا در حوزه علمیه اصفهان دوره‌های متعدد تربیت مربی سیاسی برگزار کردیم و نگاه ما این است که از درون حوزه علمیه باید تحلیلگران و هادیان سیاسی قابلی تربیت شده و حوزه‌های علمیه را سیراب کنند و در بزنگاه‌ها و مقاطع مختلف در جامعه حوزوی روشنگری کنند، برخی عناوین درسی و رشته‌های تخصصی هم می‌تواند یاری رسان در این عرصه باشد.

در این خصوص نیز تازه اول راه هستیم و هنوز جای کار بسیاری دارد، باید تلاش مضاعف و مجدانه بیشتری داشته باشیم و شورای عالی هم به عنوان یک نهاد سیاستگذار نقش مؤثری در این خصوص دارد و باید اقدامات لازم را برای سیاستگذاری در این عرصه انجام دهد.

رساـ مهمترین اولویت شورای عالی حوزه‌های علمیه ناظر به شرایط کنونی چه مسأله‌ای باید باشد؟

اولویت درون تشکیلاتی شورای عالی حوزه‌های علمیه بحث معیشت حوزویان باید باشد، اولویت برون سازمانی و برون تشکیلاتی ما نیز باید تأمین نیازهای تخصصی بخش‌های مختلف نظام مقدس اسلامی و جامعه باشد، اگر امروز مراجعه مردم به مراکز مشاوره نسبت به گذشته قابل مقایسه نیست و ده‌ها برابر زیاد شده است، همین موضوع باید این پیام را برای ما داشته باشد که در این خصوص نیازی در جامعه وجود دارد و مردمی که تا بن وجود علاقه مند به دین و آموزه‌های دینی هستند از حوزه‌های علمیه توقع دارند مشاوران دینی با استفاده از روش‌های مورد تأیید قرآن و روایات را تربیت کنند و در اختیار مردم قرار دهند.

در بحث‌های تربیتی امروز جامعه دچار آسیب است و از حوزه‌های علمیه انتظار می‌رود متخصصان برخوردار از دانش اهل بیت(ع) را تربیت کند و آنها را در اختیار جامعه قرار دهد تا در عرصه تربیتی و برطرف کردن مشکلات جامعه در این خصوص اقدامات لازم را انجام دهند. در مسأله فرهنگی امروز دغدغه جامعه و ذهن متدینان درگیر مشکلات جامعه شده است، این همان عرصه‌ای است که حوزه‌های علمیه باید بیشتر تلاش کنند.

در بحث سیاسی و نظام مقدس اسلامی نیز نیازمندی‌های جدید نظام و ورود متخصصان حوزوی و دین شناس و اسلام شناس به این عرصه را می‌طلبد و وظیفه شورای عالی است که بستر این ورود طلاب به مباحث نظام اسلامی را فراهم کند و وظیفه مراکز مدیریت است که چهره‌های متخصص را تربیت کرده و تحویل نظام مقدس اسلامی دهند.

رساـ نکته پایانی اگر مطلبی هست بفرمایید.

خبرگزاری رسا پل ارتباطی میان حوزویان و جامعه و معرفی کننده ظرفیت های حوزه است

ضمن تشکر از شما و مجموعه خبرگزاری رسا که تلاش می‌کنید مسائل حوزه‌های علمیه را برجسته کنید، هم جامعه را از رخدادهای درون حوزه علمیه آگاه کنید و هم اینکه حوزویان را به داشته‌هایشان و سرمایه‌هایی که در اختیار دارند واقف کنید. تلاشی که شما می‌کنید یک تلاش دوسویه است، از یک طرف حوزه‌های علمیه را به سرمایه‌ها و داشته‌هایش واقف می‌کنید و از طرفی دیگر رخدادها و مسائل درون حوزه‌های علمیه را به جامعه عرضه می‌کنید و پل ارتباطی میان حوزه‌های علمیه و جامعه هستید و باید قدردان این تلاش خبرگزاری رسا به عنوان یک رسانه خودجوش حوزوی باشیم.

هنوز نتوانسته‌ایم برسیم به مرحله‌ای که بگوییم حوزه علمیه در تراز نظام اسلامی است و آن نگاه تمدنی که رهبر معظم انقلاب دارند، با وضع موجود ما کاملا متفاوت است، البته موانع فراوانی سرراه وجود داشته و وجود دارد و باید با همت مضاعف و تلاش دو چندان از این فرصت طلایی که امروز در اختیار ما است، باید با همه ظرفیت و توان تلاش کنیم و کار کنیم و از همه ابزارهای در اختیارمان استفاده کنیم تا هم حوزه در تراز نظام مقدس اسلامی ظاهر شود و هم نگاه تمدنی به فعالیت‌های حوزه‌های علمیه در سطح جهان دوخته شود.

امروز بسیاری از افرادی که در باورهای دینی خود به بن بست رسیده‌اند تنها نگاه امیدوارانه‌ خود را به مکتب اهل بیت(ع) و قرائت شیعه از اسلام ناب و جمهوری اسلامی ایران دوخته‌اند و با توجه به این فرصت‌های پیش آمده باید حوزه‌های علمیه و مسؤولان حوزوی از صدر تا ذیل افق نگاهشان را بالاتر ببرند و از روزمرگی خارج شوند و برای چندین قرن دیگر امروز برنامه ریزی کندن تا اینده جهان در اختیار مکتب اهل بیت(ع) باشد./1304/گ404/ب1

متین فیروزآبادی