مجلس یازدهم، فرصت‌ها و چالش‌ها

به گزارش خبرگزاري رسا، برگزاری انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی در دوم اسفند سال ۱۳۹۸ و در شرایط اعمال گسترده‌ترین و کم‌نظیرترین شکل تحریم اقتصادی علیه مردم ایران و در حالی که کشور درگیر ویروس کرونا شده و برخی از لغو انتخابات سخن به میان می‌آوردند، نشان از اراده مردم و مسئولان نظام در پیشبرد امور و عدم ایجاد وقفه در اداره کشور داشت. این در حالی بود که نگرانی از ادبار اجتماعی والبته بهانه رد صلاحیت‌ها، سبب عدم مشارکت بخشی از فعالان سیاسی کشور در عرصه رقابت‌ها شده و این رفتار آن‌ها زمینه‌ای را ایجاد کرده بود که دستگاه رسانه‌ای دشمن وشبکه‌های ضد انقلاب بر تحریم و لغو انتخابات متمرکز شوند.

اما به رغم شرایط فوق مردم با احساس مسئولیت نسبت به سرنوشت خود و ادای تکلیف شرعی در پای صندوق‌های رأی حاضر شده و با توجه به تجربیات گذشته و در نظر گرفتن نقاط قوت و ناکارآمدی‌ها و ضعف‌های مجلس دهم و دولت دوازدهم ودیگر قوا ونهاد‌های نظام، با نصاب ۴۲ و ۵۷ صدم در انتخابات شرکت کرده و به نمایندگان مورد نظر خود برای نشستن بر کرسی‌های مجلس یازدهم رأی داده و زمینه شکل گیری مجلسی متفاوت از مجالس گذشته را فراهم کردند، مجلسی که ۱۷۳ نفر از منتخبان آن سابقه نمایندگی در ادوار مجالس گذشته را نداشته، اما جوان‌تر و انقلابی بودن از وجوه تمایز آن با مجالس قبلی است.

مجلس یازدهم اولین مجلسی است که در چله دوم انقلاب و بعد از انتشار بیانیه گام دوم انقلاب شکل گرفته و رسالت عملی سازی آن را در حوزه قانونگذاری و دیگر وظایف مرتبط با قوه مقننه بر دوش دارد.

مجلس یازدهم متناسب با آرایش درونی و شرایط عمومی کشور از فرصت‌های مناسبی برخوردار است که در صورت عمل هوشمندانه و بهره گیری از آنها، قادر خواهد بود با جبران ضعف‌های گذشته گام‌های اساسی تری را در راستای تحقق آرمان‌های انقلاب بردارد. در این زمینه به نکاتی چند می‌توان اشاره کرد:

۱-از آغاز پیروزی انقلاب مهم‌ترین چالش پیش روی انقلاب و نیرو‌های انقلابی گرایش به غرب در میان بخشی از فعالان سیاسی کشور بود. این گرایش هم به لحاظ اندیشه‌ای و هم به دلیل برتری علمی و صنعتی غرب، در باور و سیاست‌های اجرایی مدیران و تصمیم‌سازان کشور بعد از پایان جنگ تحمیلی وارتحال بنیانگذار انقلاب اسلامی، تأثیر عمیقی داشت که البته منشأ اصلی چالش‌های سیاسی کشور در دوران دولت‌های سازندگی و اصلاحات شد و پیامد‌های آن در دوران دولت کنونی نیز همین امر بوده وهست. اما روند تحولات اخیر و متبلور شدن ظرفیت‌های نظام اسلامی در برابر تشدید فشار‌های حداکثری غرب علیه ایران و آشکار شدن ضعف بنیادین تفکر لیبرال دموکراسی در مقابله با پدیده کرونا، عملاً غربگرایی ولیبرال دموکراسی واعتماد به غرب مرجعیت خود را در میان نخبگان و متفکران از دست داده و به تبع آن زمینه‌های جهانی شدن و رشد و توسعه اندیشه‌های دینی و الهی فراهم شده است.

۲-تجلی همبستگی ملی و همراهی مردم با سیاست‌های نظام در مواجهه با ویروس کرونا، تصویر کم نظیری از ایران اسلامی را در جهان به نمایش در آورده است. این الگو که متکی به مبانی ارزش‌های فرهنگ اسلامی ـ ایرانی است، چنانچه در دیگر عرصه‌های ملی تجلی یابد، می‌تواند منشأ جهشی در رفع مشکلات کشور باشد و این مهم‌ترین فرصت مجلس یازدهم است. در روز‌های اخیر پایگاه اینترنتی ام‌اس‌ان دات کام متعلق به شرکت مایکروسافت از موفقیت ایران در مهار ویروس کرونا با وجود تحریم‌های گسترده امریکا ابراز تعجب و تحسین کرد. این سایت دلیل اصلی توفیق ایران را همکاری عمومی و خدمات داوطلبانه جوانان وبه ویژه خانم‌ها در تولید امکانات و ضدعفونی وغربالگری می‌داند.

۳-چالش اصلی دولت و مجلس گذشته روند رو به رشد گسترش فساد در بخش‌های اداری و اجرایی کشور و افت جایگاه این دولت‌ها در میان مردم بود که یکی از دلایل کاهش مشارکت مردم در انتخابات مجلس یازدهم نیز همین بود. تحول در قوه قضائیه وکارنامه تلاش‌های اخیر این قوه و عملی شدن عزم جدی نظام در مقابله با فساد، نقطه امیدی را در زمینه تحول در این عرصه ایجاد کرده است. مجلس یازدهم با توجه به ویژگی‌های مورد اشاره در هماهنگی با قوه قضائیه می‌تواند گام‌های جدی تری را در ریشه کن کردن این آفت بزرگ انقلاب بردارد.

۴-دوران همکاری مجلس یازدهم با دولت دوازدهم، اگر چه محدود وتحت الشعاع تبلیغات انتخاباتی ریاست جمهوری سیزدهم قرار می‌گیرد، اما هوشیاری نمایندگان مجلس یازدهم ونیفتادن در دام کسانی که بنا دارند با درگیر کردن مجلس بادولت دوازدهم و به بهانه استیضاح دولت، عملا ظرفیت مجلس را تخلیه کنند، سبب خواهد شد که از همین دوران چند ماهه وبا توجه به پیامد‌های جدی کرونا در عرصه اقتصادی واجتماعی که به مرور ظاهر خواهد شد، برای حل مشکلات مردم بهره برداری کنند.

۵-طی سال‌های اخیر استکبار جهانی در قالب برنامه فشارحداکثری، تمامی ظرفیت و توان خود را برای تشدید تحریم‌های اقتصادی علیه مردم ایران به کار گرفته و اکنون به دلیل به‌کارگیری همه روش‌های ممکن برای تحریم، تقریباً به پایان راه رسیده است، اما مقاومت مردم ایران، هدایت‌های رهبری و تلاش‌های دستگاه‌های مختلف، تحریم را به فرصت تبدیل کرده است که شاید روشن‌ترین بعد آن این روز‌ها در کاهش وابستگی ایران به نفت آشکار شده است. تشدید تحریم‌ها کاهش واردات و در نقطه مقابل رشد شرکت‌های دانش بنیان و رونق تولید ملی را در پی داشته است، اهتمام مجلس در همکاری با دولت و قوه قضائیه برای تحقق شعار سال «جهش تولید» می‌تواند عملاً سیاست فشار حداکثری را به شکست کامل برساند.

اما مجلس یازدهم با چند چالش نیز مواجه است:

۱-ترکیب اکثریت مجلس از طیف‌های مختلف نیرو‌های انقلابی این فرصت را برای مخالفان و بعضی از منتخبان ایجاد کرده که از هم اکنون نمایندگان مجلس را درگیر رقابت نامناسب درون جریانی برای تعیین رئیس مجلس و هیئت رئیسه نمایند. اگرچه از رسانه‌های بیگانه و جریان‌های معاند برای تخریب چهره‌ها و تصویر سازی رقابت مخرب درآغاز کار مجلس بر سر ریاست مجلس و هیئت رئیسه انتظاری نیست، اما متأسفانه این امر به درون رسانه‌های منتسب به جریان اصولگرا و حتی برخی چهره‌های موجه که در میان منتخبان مجلس نیز هستند، سرایت کرده و نمادی از قدرت طلبی را به تصویر کشیده است. این امر پیش از شروع به کار مجلس دغدغه و دل نگرانی نیرو‌های انقلابی را در پی داشته است.

۲-کاهش آرای نمایندگان در انتخابات دوره یازدهم در مقایسه با انتخابات مجالس قبلی، بهانه‌ای را برای معاندان در القای کاهش مشروعیت دوره یازدهم مجلس شورای اسلامی فراهم آورده و بعضاً در رسانه‌های زرد داخلی نیز این مدعا تکرار می‌شود و این در حالی است که بر اساس ساز وکار قانونی، نمایندگان مجلس با هر میزان رأی، منتخب مردم و مشروعیت آن در مقایسه با مجالس قبلی تفاوتی ندارد و نمایندگان نباید درگیر این فاز از جنگ روانی مخالفان قرار گیرند.

۳-رد صلاحیت بیش از ۷۵ نفر از نمایندگان مجلس دهم وعلاوه بر آن وضعیت تعدادی دیگر از نمایندگان این مجلس که به توصیه شورای نگهبان ثبت نام نکردند، سبب شد که جایگاه مجلس در افکار عمومی تنزل پیدا کند، به گونه‌ای که میزان راه یافتگان مجلس دهم در مجلس یازدهم کمترین میزان در مقایسه با مجالس گذشته است و نتیجه این شد که ۱۷۴ نفر از نمایندگان مجلس یازدهم از چهره‌های جدید باشند که سابقه نمایندگی ندارند. اما در عین حال جوان بودن تعداد بیشتر نمایندگان مجلس یازدهم در مقایسه با مجالس قبلی و وجود افراد با سابقه اجرایی در دولت‌های گذشته از نقاط قوت مجلس یازدهم است. برگزاری دوره‌های آموزشی برای نمایندگان جدید، می‌تواند این خلأ را جبران کند./1360/