9 نکته مهم درباره ماهواره نور و پرتابگر قاصد

به گزارش خبرگزاري رسا، حسین دلیریان، کارشناس مسائل دفاعی طی یادداشتی در روزنامه «فرهیختگان» نوشت: صبح دیروز نیروی هوافضای سپاه اولین ماهواره خود را با استفاده از ماهواره‌بر قاصد در مدار 425 کیلومتری زمین قرار داد؛ این اقدام سپاه از جهات مختلف قابل بحث‌وبررسی است. سپاه با این اقدام نه‌تنها برای اولین‌بار در تاریخ انقلاب اسلامی و تاریخ کشور، مداری در این سطح را فتح کرد بلکه توانست لبه‌های تکنولوژی و فناوری در عرصه‌های مختلف را برای اولین‌بار در سطح کشور فتح کند که به تفکیک آنها را مطرح می‌کنم. در سال گذشته و در آخرین اقدام قرار بود ماهواره ظفر در مدار 500 کیلومتری زمین قرار گیرد اما به‌دلیل آنکه ماهواره‌بر نتوانست در چند ثانیه آخر خود را به‌سرعت لازم برساند، ماهواره عملا نابود شد و به مدار 500 کیلومتری مورد هدف نرسید.

در این حالت و در فاز نهایی حتما به موتورهای فضایی نیاز است تا این موتورهای قابل کنترل بتوانند ماهواره را در فاز نهایی در مدار قرار دهند که البته این نقص در پرتاب ماهواره ظفر واضح بود. هرچند در حال حاضر جمهوری اسلامی ایران در حوزه ماهواره به‌حدی رسیده که می‌تواند این مدار را فتح کند. بعد از این موضوع سپاه اولین موتور فضایی خود را با نام «سلمان» رونمایی کرد، موتور فضایی سلمان نازل متحرک داشته و قابل کنترل است و به‌راحتی می‌تواند در فاز نهایی ماهواره را با استفاده از موشک‌ ماهواره‌بری که آن را به فضا می‌برد، به‌طور قطعی و دقیق در مدار قرار دهد. 

از آنجایی که این موتور قابلیت هدایت و کنترل توسط ایستگاه زمینی را دارد، دقت قرارگیری در مداری را که مدنظر است، بسیار بالا می‌برد؛ چیزی که درمورد ماهواره‌بر «قاصد» اتفاق افتاد و این ماهواره‌بر در فاز نهایی با استفاده از موتور فضایی سلمان که لبه تکنولوژی در سطح دنیا بوده و تنها چند کشور معدود توان ساخت آن را دارند، توانست ماهواره نور را در مدار قرار دهد. جمهوری اسلامی ایران در حال حاضر جزء 12-10 کشور پرتاب‌کننده و سازنده این مدل از ماهواره‌برها و ماهواره‌هاست که این هم در نوع خود با توجه به همه تحریم‌هایی که کشور ما با آن مواجه است، قابل‌توجه است.

     ارتقای فناوری کشور در ساخت موشک ماهواره‌بر

نکته دوم این است که جمهوری اسلامی ایران با محوریت سپاه پاسداران موفق شده موشک‌های سه‌مرحله‌ای را برای اولین‌بار عملیاتی کند؛ تاکنون هر آنچه در حوزه فضایی و حوزه نظامی در کشور ما درمورد موشک‌ها اتفاق افتاده نهایتا موشک‌های دومرحله‌ای بوده است؛ کما اینکه سیمرغ در حوزه فضایی و میان بالستیک‌ها موشک سجیل دومرحله‌ای بودند، اما اکنون سپاه پاسداران موفق شده است یک پله توان فناوری کشور را در حوزه تولید راکت فضایی یا موشک ماهواره‌بر ارتقا دهد و عملا موشک ماهواره‌بر سه‌مرحله‌ای تولید کند که ماهواره‌بر قاصد اولین نمونه آن بود که در اولین پرتاب رسمی خود موفق عمل کرده و ماهواره را به فضا منتقل کرد. نکته سوم این است که سپاه پاسداران اعلام کرد ماهواره نور یک ماهواره نظامی است، وقتی صحبت از ماهواره نظامی می‌شود یک‌سری مولفه‌های جدید به ذهن خطور می‌کند؛ بنابراین از صحبت‌های مسئولان سپاه برمی‌آید که این ماهواره در دو حوزه اصلی کار خواهد کرد: «ارتباطات و مخابرات نظامی» و دوم «تصویربرداری و پایش زمین از فضا» که این دو بحث بسیار دقیق است. تولیدات و محصولات حاصل از چنین فناوری‌ای نیز بسیار کارآمد و به‌روز هستند به‌طوری‌که بسیاری از کشورهای دنیا در حال حاضر چنین توانی را ندارند و التماس قدرت‌ها مانند آمریکا را می‌کنند تا آنها بتوانند محصولات مخابراتی، ارتباطی یا حتی تصاویری را از فضا برای آنها تهیه و ارسال کنند که این هزینه‌های بسیار گزافی دارد. نکته قابل‌توجه دیگر این است که اگر ایران عملیات موشکی علیه پایگاه‌های آمریکا یا پایگاه هر تروریست دیگری در سطح منطقه انجام دهد، ماهواره نور که با موفقیت در مدار قرار گرفته و احتمالا قرار است سه‌سال در مدار بماند، می‌تواند مختصات دقیق هدف را به ما بدهد. همچنین این ماهواره می‌تواند بعد از عملیات، تصاویری واضح از اهدافی را که مورد اصابت قرار گرفته است در اختیار ما قرار دهد.

     تحول در حوزه مخابرات و توان اطلاعاتی کشور

نکته پنجم این است که در حوزه مخابرات و افزایش توان اطلاعاتی، ماهواره نور ما را دچار تحول بزرگی ‌می‌کند، این مساله بسیار موضوع مهمی است چراکه در این حوزه یعنی مخابرات نظامی، کشورهای بزرگی در سطح دنیا محتاج کشورهای دیگر هستند و مجبورند محصولات و تولیدات سایر کشورها را خریداری کنند.

     اسکن تمام تحرکات دشمنان و تروریست‌ها در سطح منطقه

نکته دیگری که می‌توان در این زمینه بیان کرد اینکه توان فضایی کشور وارد مرحله جدیدی شده است که به‌عنوان مثال می‌توانیم با استفاده از پایش فضایی سطح زمین البته بنابر محدوده‌ای که این ماهواره قرار است کار کند، محدوده‌ای از منطقه را به‎راحتی تحت رصد خود قرار دهیم و به‌اصطلاح نظامی می‌توانیم به‌راحتی تمام تحرکات دشمنان و تروریست‌ها اعم از آمریکایی‌ها و سایر تروریست‌هایی را که در سطح منطقه حضور دارند اسکن کنیم. این یک دستاورد فوق‌العاده حساس و مهم برای کشور است که جای تبریک به سپاه پاسداران دارد، چراکه در این حوزه مدیون سپاه هستیم. نکته هفتم که بسیار مهم است اینکه تا پیش از این توان فضایی کشور بحث‌های تجاری بود، این حوزه به‌علت تعلل دولت‌ها و اشتباهاتی که دولت‌ها در حوزه مدیریت این صنعت داشتند همیشه مورد انتقاد بود تا جایی که رهبر معظم انقلاب صراحتا در یک سخنرانی عمومی بابت این مساله از دولت وقت انتقاد کردند که چرا صنعت فضایی کشور را دچار تعطیلی کرده است.

     سپاه به‌عنوان بازوی جدید فضایی

اما اکنون یک اتفاق جدید افتاده است؛ چنانچه نقصی در حوزه تجاری در صنعت فضایی هم وجود داشته باشد کشور می‌تواند به سپاه به‌عنوان یک بازوی جدید فضایی در این زمینه تکیه کرده و نیازهای کشور در حوزه ماهواره‌های سنجشی، تصویربرداری یا مخابراتی را تامین کند تا تعلل دولت‌ها منجر به این نشود که کشور از این حوزه دچار آسیب و عقب‌افتادگی شود. نکات بسیار زیادی در این زمینه وجود دارد که باید منتظر ماند تا سپاه پاسداران جزئیاتی از کارکرد ماهواره و عملکرد موشک ماهواره‌بر اعم از تناژ ماهواره‌بر، وزن ماهواره و سیستم تامین ماهواره را اعلام کند تا بتوان درباره آن صحبت کرد.  آنچه مسلم است اینکه این خبر موجب حیرت دنیا شده است، از این جهت که سپاه پاسداران با استفاده از تجهیزات کاملا بومی یعنی دستیابی به فناوری‌های نوین دنیا در عین تحریم، ماهواره را وارد مدار زمین کرده و جهان از این به بعد دچار شگفتی‌های دیگری خواهد شد چراکه این ماهواره قرار است دور زمین بچرخد و محصولات بسیار قابل‌توجهی را در اختیار نیروهای مسلح و خود سپاه پاسداران قرار دهد که این محصولات حتما در هرگونه عملیات یا هر پایش و رصدی مورد استفاده و بهره‌های جدی قرار خواهد گرفت.

نکته‌ای که از همه مهم‌تر است اینکه داده‌های فضایی که از طریق ارسال این ماهواره به فضا و مدار حدود 425 کیلومتری به دست می‌آید داده‌های بسیار دقیقی هستند و می‌توان گفت سپاه در این حوزه کارستان کرده است.

نکته نهم و پایانی درباره این دستاورد نیز این است که ورود سپاه به‌عنوان نهاد نظامی در حوزه فضایی برای افزایش توان و قدرت دفاعی کشور این نوید را می‌دهد که زنجیره ماهواره‌های ناوبری جمهوری اسلامی ایران که تا پیش از این تنها یکی، دو مدل از آن ساخته شده و چندین سال به هر دلیلی معطل مانده بود، دوباره شکل ‌گرفته و در آینده نزدیک شاهد پرتاب اولین ماهواره ناوبری جمهوری اسلامی ایران به فضا توسط سپاه باشیم./1360/