فرهنگ قرنطینه یا قرنطینه فرهنگ

به گزارش سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، روزهای قرنطینه خانگی و جهاد و مبارزه در حوزه سلامت شاید تا به امروز در تاریخ ایران کمتر دیده شده است. این روزها باید فیلم یتیم خانه ایران را چند بار دید. مریضی همه گیری که در ایران باعث از بین رفتن جان میلیون ها ایرانی شد. عدم حمایت از بیماران ایرانی و نرساندن دارو باعث مرگ 9میلیون ایرانی شد؛ اما امروزه ویروسی وارد ایران اسلامی شده است که قطعا با همه پیشگیری های مورد نیازش، به هم ریختگی اجتماعی را مدیون فضای مجازی است. البته اصل فضای مجازی قطعا در از بین بردن این مهمان ناخوانده تاثیر بسزائی خواهد داشت؛ اما فضای مجازی امروزی فاصله زیادی با ایده آل سایبر دارد.

حال فرض کنیم در زمانی زندگی می کردیم که این همه رسانه وجود نداشت. نه خبری از اینترنت بود و نه ماهواره. قرنطینه خانگی چه شکلی بود؟‌ اوقات این روزها چگونه سپری می شد؟

در زمانه ای واقع شده ایم که اسمش را انفجار اطلاعات گذاشته اند. این انفجار اطلاعات کار را به جایی رسانده که با وجود دود شدن میلیون ها گیگ در اینترنت هایمان! عضویت در صدها گروه مختلف علمی و غیرعلمی! و کانال های خبری هنوز اندر خم یک کوچه ایم.

با احتساب استفاده 45میلیون نفری ایرانی ها می بایست حداقل 20 میلیون نفر فرهیخته و دارای معلومات بالا داشته باشیم؛ اما آیا چنین است؟ در این روزهای سخت بیماری، چقدر می توانیم از وقت خود بهترین استفاده را انجام بدهیم؟ چقدر کارهای عقب مانده ای داریم که دنبال فراغت می گشتیم تا آن ها را به اتمام برسانیم؟ چقدر منتظر روزهایی بودیم که یک ساعت وقت اضافه داشتیم و می توانستیم کتابی بخوانیم یا حرفه ای را بیاموزیم؟

این امکان توسط این مهمان ناخوانده فراهم شده است، آن هم روزهایی که همه خانواده در کنار هم هستند. در این هیاهوی این روزها شاید کمتر به این ماه پرعظمت پرداخته شده است. لحظات انس با خدا و سلامت معنوی آن هم به صورت خانوادگی فراهم است.

پرداختن به کاری که از 70 سال عبادت بالاتر است به وفور دیده می شود. تفکر در خلقت و عظمت این عالم و خدایی که در این نزدیکی است. سلامت معنوی یکی از بارزترین نکاتی است که می توان در این ایام سخت در کنار توصیه های بهداشتی و مادی توجه کرد. روزها و شب های نورانی در حال سپری شدن است که وقت بیشتری را برای عمل کردن به اعمال این ماه می توان فرصت گذاشت.

خانه واقعا محل مناسبی برای خلوت گزیدن با خدای سبحان است. در گذشته مکانی در منزل به عنوان محل عبادت و محراب تعبیه می شد و اعضای خانواده برای خلوت با خداوند، سجاده را پهن می کردند و آن محل را برای راز و نیاز انتخاب می کردند.

نکته قابل تامل در این روزها آشتی با کتاب است. اگر به جای هزینه کردن برای خرید اینترنت، برای کتاب هزینه می کردیم وضع دانش بسیار در ایران متفاوت بود و چه بسا برخی گریز از فرهنگ هایی که درباره مبارزه با ویروس کرونا در جامعه شاهد هستیم دیده نمی شد.

ای کاش برای این روزها در کنار اضافه کردن گیگ رایگانه اینترنت در منازل و رایگان شدن سایت های فیلم و سریال، سعی می شد تا مردم روش صحیح استفاده از آن نیز آموزش داده می شد تا اگر فردا روزی نیازمند مقابله سایبری عمومی در جامعه بودیم  با مشکل مواجه نشویم که البته چه بسا تهاجم و شبیخون فرهنگی سالیان سال است که در کشور وجود دارد.

این روزها در حقیقت دو نوع ویروس وجود دارد، ویروسی که در بیرون از منزل هست و باید از آن اجتناب کرد و در خانه ماند و ویروسی که در دست همه ما هست و روزی نیست که با آن مواجه نشده باشیم. اتفاقا ویروس دوم کشنده تر است. خبرهای جعلی و فشار روانی وارد شده بر مردم با وجود ماندن در خانه، اعصاب و روان را دوچندان برهم می ریزد. روایتی از پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و سلم که فرمودند: همانا اين دلها زنگار مي گيرد همان طورى كه آهن زنگار مي گيرد و همانا جلوه‌ى دلها به خواندن قرآن است یا در حدیث دیگری فرموده اند: با یکدیگر ملاقات کنید و به گفتگوی حدیث بپردازید، زیرا حدیث دلها را صیقل می دهد. دلها زنگار می گیرد، مانند شمشیر و صیقل آن حدیث است. خواندن قرآن کریم و حدیث خوانی خانوادگی سنتی زیباست که متاسفانه در جامعه کمرنگ شده است.

چه زیباست سنت های قدیمی خود را احیا کنیم. همه ما یک سال منتظر آمدن شب یلدا هستیم تا در کنار هم هندوانه و آجیل و انار بخوریم و حافظ بخوانیم. این روزها فرصت مناسبی است که حداقل در کنار خانواده و نه همه بستگان خود همه شب ها را شب یلدا کنیم.

نزدیک عید نوروز و با وجود عدم دید و بازدید در عید، چقدر خوب است مردان در کنار همسران خود، به خانه تکانی مشغول باشند و با این کار هم روحیه خود و هم روحیه همسر و فرزندان را جلا دهند. چه خوب بود در این روزها علاوه بر رایگان شدن رسانه های دیداری و شنیداری و اوج گرفتن استفاده رایگان از صفحات مجازی، قیمت کتاب و دیگر لوازم فرهنگی مانند بازی های فکری و حرکتی کاهش پیدا می کرد که چه بسا فرهنگ عمومی کتابخوانی و حتی بازی های حرکتی نیز در جامعه رونق می گرفت.

در پایان می توان این نکته را متذکر شد که درست این ویروس باعث کندی و توقف برخی فعالیت های اجتماعی بیرون منزل شده ولی فرصتی برای مردم فراهم گردیده است که فعالیت های فردی عبادی و خانوادگی خود را رونق بخشیده و با شادی و نشاط و ماندگاری سنت های خوب فرهنگی خانگی این ویروس منحوس را شکست دهیم. ان شاءالله./829/ج

محمدمهدی مرادی