۴ سناریوی آموزشی برای پسا کرونا
برگزاری کلاس‌های فوق‌العاده برای جبران ساعات آموزشی از دست رفته ناشی از آلودگی هوا قرار بود از ۱۹ دی آغاز شود، اما با شیوع کرونا نه تنها این کلاس‌ها بلکه کلاس اصلی مدارس نیز به تعطیلی کشیده شد.
به گزارش خبرگزاري رسا، برگزاری کلاس‌های فوق‌العاده برای جبران ساعات آموزشی از دست رفته ناشی از آلودگی هوا قرار بود از ۱۹ دی آغاز شود، اما با شیوع کرونا نه تنها این کلاس‌ها بلکه کلاس اصلی مدارس نیز به تعطیلی کشیده شد. حالا هم معلوم نیست پس از پایان تعطیلات نوروزی، مدارس بازگشایی می‌شوند یا اینکه خانه‌نشینی دانش‌آموزان همچنان ادامه خواهد داشت. البته به قول مسئولان، جریان آموزش و یادگیری دانش‌آموزان تعطیل‌بردار نیست. به همین دلیل است که مدیران وزارت آموزش و پرورش تلاش می‌کنند با استفاده از ظرفیت رسانه ملی و فضای مجازی، آموزش دروس را به صورت غیرحضوری ادامه دهند و جبران مافات کنند. اما کیست که نداند استفاده از چنین شیوه‌هایی هرگز جای معلم و مدرسه را برای آموزش دانش‌آموزان نمی‌گیرد.
با این همه پرسش این است که اگر پیش‌بینی‌ها درست از آب درآیند و در خوشبینانه‌ترین حالت با افزایش دمای هوا از نیمه اردیبهشت سال آینده، کشور از بلای خانمان‌سوز کرونا خلاص شود و مدارس دوباره بازگشایی شوند، وزارت آموزش و پرورش چگونه می‌تواند خلأ حداقل دو ماهه آموزش حضوری را جبران کند و اساساً آیا برنامه‌ای برای این منظور دارد؟ و سرانجام اینکه به عنوان یک راهکار آیا بهتر نیست نظام آموزشی کشور تعطیلات تابستان سال آینده را کاهش دهد تا دانش‌آموزان فرصت بیشتری برای حضور در کلاس‌های درس داشته باشند و این‌گونه بتوانند عقب‌ماندگی آموزشی خود را جبران کنند؟
شرط کاهش تعطیلات تابستان آینده
علیرضا کمره‌ای، معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش به قدس می‌گوید: تا هفته منتهی به بهمن ۷۰ درصد آموزش دانش‌آموزان بر اساس برنامه انجام شده، یعنی آموزش ۷۰ درصد کتاب‌ها محقق شده است و حالا باید ۳۰ درصد باقی مانده حجم درسی هر کتاب را آموزش دهیم. این در حالی است که در وضعیت موجود زمان شروع بازگشایی مدارس را نمی‌دانیم اما برای جبران عقب‌ماندگی‌ها در حال بررسی وضعیت هستیم و برای این منظور سه تا چهار سناریوی احتمالی را طراحی کرده و در دست مطالعه داریم. به طوری که اگر مثلاً پایان فروردین مدارس بازگشایی شوند یک سناریو برای جبران عقب‌ماندگی‌های تحصیلی خواهیم داشت و اگر بازگشایی در پایان اردیبهشت اتفاق بیفتد برنامه دیگری را پیاده می‌کنیم. یعنی اگر مشخص شود تعطیلی‌ها چه زمانی به پایان می‌رسد آن‌وقت می‌گوییم کدام یک از سناریوها را پیاده می‌کنیم. اگر فروردین ماه پایان تعطیلی‌ها باشد ما فرصت آموزش داریم و اگر اتمام تعطیلی‌ها در اردیبهشت ماه باشد آن‌گا یک مقداری زمان آموزش حضوری را گسترش می‌دهیم. البته یک سناریوی بسیار بدبینانه هم مطرح است و آن اینکه سه ماهه تحصیلی سال آینده را نداشته باشیم که در این صورت باید روش‌های دیگری را برای جبران در پیش بگیریم. به هرحال برای ما مطلوب این است که دانش‌آموزان حداقل یک دوره کوتاه هم شده به مدرسه برگردند تا مروری بر دروسشان داشته باشند، البته اگر شرایط اجازه چنین کاری را بدهد، اما اگر چنین امکانی نباشد طبعاً باید از روش‌های دیگری استفاده کرده و فرصت‌های یادگیری عمیق‌تر را به بعد موکول کنیم.
وی در خصوص استفاده از راهکار کاهش تعطیلات تابستان سال آینده برای جبران تعطیلات ناخواسته مدارس در سال تحصیلی جاری هم می‌گوید: در حال حاضر نمی‌توان به صورت دقیق در این باره اظهارنظر کرد، چون واقعاً نمی‌دانیم چه شرایطی پیش می‌آید؛ اما اگر لازم باشد کلاس‌ها به صورت حضوری برای مدتی در تابستان دایر شود آن‌وقت شورای عالی آموزش و پرورش باید برای این منظور تصمیم‌گیری کند.
وی با اشاره به اینکه بی‌شک حضور در کلاس و برخورداری از معلم اثر مثبتی بر تعلیم و تربیت دانش‌آموزان دارد، تصریح می‌کند: البته عدم حضور در مدرسه و برخورداری از معلم هم می‌تواند تأثیرات منفی در روند یادگیری دانش‌آموزان داشته باشد و یا دست‌کم یادگیری در یک برهه از زمان متوقف شود، بنابراین برای جبران تعطیلات ناخواسته، آموزش را از طریق رسانه ملی فعال کردیم به طوری اکنون تمام برنامه‌های آموزش دروس که تولید و به صورت زنده از شبکه آموزش و شبکه ۴ تلویزیون پخش می‌شود از حیث تأمین دبیر و معلم و محتوای آموزشی با دخالت مستقیم وزارت آموزش و پرورش است.
وی در همین زمینه می‌افزاید: البته شاید پوشش شبکه‌های یاد شده برای آموزش دروس در جاهایی با محدودیت‌هایی مواجه باشد و یا دانش‌آموزان با این شیوه آموزش آشنایی کمتری داشته باشند و نتوانند پای این کلاس‌ها بنشینند، بنابراین ممکن است نتوانیم آموزش‌های مورد نظر را به همه دانش‌آموزان کشور برسانیم. اما بدیهی است آموزش در شرایط اضطرار با آموزش مدرسه‌ای متفاوت است. در واقع در شرایط عادی و مدرسه‌ای به تعلیم و تربیت می‌پردازیم که یک بخش آن انتقال دانش است و بخش اصلی تعلیم و تربیت در تعاملات دانش‌آموزان و معلمان و در فضای پیدا و پنهان مدرسه اتفاق می‌افتد. یعنی جریان یادگیری و تربیت در این فضا انجام می‌گیرد؛ اما در آموزش از طریق تلویزیون به‌دنبال انتقال دانش و تحقق اهداف درسی هستیم.
کمره‌ای با تأکید بر اینکه فرصت‌های خوبی فراهم است که می‌تواند برای جبران زمان از دست رفته آموزش کمک کند، می‌افزاید: تجربه خوبی را درباره آموزش الکترونیک و آموزش از راه دور داریم که امروز به کمک ما آمده و می‌توانیم تا حدی خلأ تعطیلی مدارس را جبران کنیم. ضمن اینکه در دنیای امروز آموزش مجازی یکی از روش‌های مناسب برای انتقال دانش است. البته هیچ‌گاه جایگزین محیط واقعی یادگیری و تعامل بین دانش‌آموزان و معلم در محیط مدرسه نمی‌شود. از سوی دیگر در استان‌ها و مناطقی که آموزش‌های ما از طریق رسانه ملی و فضای مجازی به دانش‌آموزان نمی‌رسد ارائه بسته‌های آموزشی در دستور کار است. در واقع این وزارتخانه در شرایط موجود بیکار ننشسته و در حد توانش تلاش می‌کند دانش‌آموزان دچار افت تحصیلی نشوند.
ضرورت کاهش تعطیلات تابستان آینده
میرحمایت میرزاده، سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی نیز با اشاره به اینکه با عبور از بحران کرونا، آموزش و پرورش پس از عید و در دو ماه افت تحصیلی دانش‌آموزان را جبران می‌کند، به قدس می‌گوید: آموزش و پرورش تا کنون بارها با تعطیلی‌های ناخواسته مواجه شده و می‌داند در چنین وضعیت‌هایی چگونه عمل کند.
وی با بیان اینکه برای جبران کلاس‌های عقب افتاده آموزش از راه دور و از طریق رسانه ملی در دستور کار وزارت آموزش و پرورش قرار گرفته است، می‌افزاید: البته بیشتر مدارس و معلمان هم به صورت آنلاین از طریق شبکه‌های اجتماعی با بچه‌ها ارتباط دارند و ان شاءالله بخشی از این افت تحصیلی جبران می‌شود.
وی اگرچه کاهش تعطیلات تابستان سال آینده را برای حضور بیشتر دانش‌آموزان در کلاس‌های درس و جبران ساعات آموزشی از دست رفته ضروری می‌داند اما معتقد است الان زمان رسانه‌ای کردن این موضوع نیست، چرا که این موضوع به افزایش استرس در جامعه دانش‌آموزی دامن می‌زند.
کاهش تعطیلات تابستانی راهکار حل مشکل نیست
ابراهیم سحرخیز، معاون اسبق آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش اما چنین نگاهی ندارد و به قدس می‌گوید: با پدیده بی‌سابقه و یا کم سابقه‌ای در کشور مواجه هستیم که نه تنها آموزش، بلکه سایر بخش‌های کشور را نیز در حوزه‌های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی درگیر و معطل خود کرده است از این رو آموزش و پرورش باید آن را به عنوان یک معضل ناگهانی ببیند.
وی کاهش مدت تعطیلات تابستان سال آینده را راهکار مناسبی برای جبران تعطیلات ناخواسته مدارس نمی‌داند و می‌گوید: دانش‌آموزان در مناطق روستایی در کاشت، داشت و برداشت محصولات کشاورزی نقش مؤثری دارند و اگر در شرایط موجود که خانواده‌های روستایی از لحاظ اقتصاد به‌شدت دچار مشکل هستند تعطیلات تابستان سال آینده هم کاهش یابد، بخشی از اقتصاد خانوارهای روستایی را فلج کرده‌ایم؛ ضمن اینکه شرایط اقلیمی امکان بازگشایی مدارس در تابستان را نمی‌دهد، چون امکانات و تجهیزات مدارس ما آن‌قدر نیست که بتوان دانش‌آموزان و معلمان را در هوای گرم تابستان به مدارس کشاند و اگر هم جبر چنین چیزی را اقتضا کند این اقدام کارایی ندارد و یادگیری و بهره‌وری به خوبی اتفاق نمی‌افتد. بنابراین برای جبران عقب‌ماندگی آموزشی دانش‌آموزان باید از امکانات جایگزین از جمله ارائه بسته‌ها و محتواهای آموزشی در قالب تولید چند رسانه‌ای حداکثر استفاده را ببریم.
وی با تأکید بر اینکه آموزش و پرورش در شرایط موجود ناچار است از بخشی از اهداف خود چشم بپوشد، تصریح می‌کند: خلأ مدرسه و معلم را چیزی نمی‌تواند بپوشاند، چون مدرسه یک جامعه است و عدم حضور دانش‌آموزان در مدرسه به معنای محروم شدن آن‌ها از این بُعد اجتماعی؛ اما با وجود این، سیستم نمی‌تواند در وضعیت بحرانی معطل بماند، بنابراین بهترین راهکار برای جبران تعطیلی‌ها، آموزش از راه دور، آموزش از طریق رسانه ملی و فضای مجازی و همچنین ارائه بسته‌های آموزشی به دانش‌آموزان است./1360/
منبع: قدس آنلاین
ارسال نظرات