نگاهی به حمله موشکی به عین‌الاسد و واکنش افکار عمومی آمریکا

به گزارش خبرگزاری رسا، افکار عمومی آمریکا به عنوان جامعه‌ای حامی نظامی‌گری و نیروهای مسلح این کشور شناخته می‌شود. تجربه تاریخی دوره‌های گوناگون نشان می‌دهد که سطح حمایت از نیروهای نظامی در جامعه آمریکا حتی در تاریک‌ترین روزهای نیروهای مسلح این کشور به طرز قابل توجهی بالاست.

به عنوان مثال در اوخر دهه 60 و اوایل دهه 70 میلادی به‌رغم وقایعی همچون قتل عام «می لای» و تظاهرات‌های گسترده ضد جنگ هنوز نیمی از جامعه آمریکا حامی ادامه حضور نیروهای نظامی این کشور ویتنام بودند. این در حالی بود که در بدو ورود آمریکایی‌ها به ویتنام در سال 1965 میلادی این حمایت بیش از 80 درصد جامعه این کشور را در برمی‌گرفت.

این روحیه زمانی که با علاقه سنتی مردم این کشور و سیاستمداران آن به اسلحه ترکیب می‌شود، سبب می‌شود تا در اغلب مواقع حمایت از عملیات‌های نظامی برون‌مرزی با وجود هزینه‌های سنگین واقعیتی اجتناب‌ناپذیر در جامعه این کشور و مسئولان آن باشد، به ویژه اگر حمله‌ای علیه منافع دولت آمریکا و یا اشخاص آمریکایی صورت گرفته باشد.

این الگو در سایر مقاطع تاریخی همچون عملیات بمباران لیبی، تصرف پاناما، عملیات طوفان صحرا در جنگ خلیج فارس، لشگرکشی به عراق و افغانستان و بمباران لیبی قابل مشاهده است.

با این حال نگاهی به واکنش مقامات آمریکایی و مردم این کشور پس از عملیات انتقامی ایران علیه پایگاه آمریکایی‌ها در عین‌الاسد نشان می‌دهد که به‌رغم خسارات گسترده ارتش آمریکا در این عملیات که چند روز پس از وقوع آن از صفحات تلویزیون‌های آمریکایی قابل مشاهده بود، حمایت چندانی در بین شخصیت‌های سیاسی و همچنین مردم این کشور از ماجراجویی‌های ترامپ وجود ندارد.

* تجربیات تاریخی چه می‌گویند؟

البته نگاهی به نظرسنجی‌های صورت‌گرفته پیش از اتفاقات اخیر نشان می‌دهد که اغلب مردم آمریکا قبل از اتفاقات اخیر هم نگاه مثبتی به حمله نظامی به ایران نداشتند. میزان موافقان و مخالفان درگیری نظامی با ایران البته بسته به طرفداران دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه نیز به‌شدت با یکدیگر فاصله دارد که این مسئله نیز ناشی از فضای دو قطبی ایجاد شده درآمریکاست.

به عنوان مثال بر اساس نظرسنجی‌های انجام شده درباره سرنگونی هواپیمای بدون سرنشین گلوبال‌هاوک در خردادماه سال جاری، 58 درصد آمریکایی‌ها خواستار پاسخ غیر نظامی به این رویداد بودند. البته در این میان 49 درصد طرفداران حزب جمهوری‌خواه، خواهان اقدام نظامی بودند که این میزان در هواداران حزب دموکرات به 23 درصد می‌رسد.

در این میان و در حالی که تصور می‌شد این شکاف بین جمهوری‌خواهان و دمکرات‌ها و همچنین عدم حمایت بخش مهمی از جامعه آمریکا از اقدام نظامی علیه ایران با حمله موشکی سپاه پاسداران به عین‌الاسد رو به کاهش خواهد گذاشت، شواهد میدانی و هچنین اظهار نظرهای مقامات آمریکایی نشان می‌دهد نه‌تنها این اتفاق روی نداده بلکه حمایت از رویکرد نظامی‌گری بر خلاف ذائقه آمریکایی به‌شدت در حال افول است.

* جمهوری‌خواهان و عقب‌نشینی از موضع سابق

برای بررسی این ماجرا می‌توانیم از اظهار نظر مقامات و شخصیت‌های حزب جمهوری‌خواه به خصوص پس از حمله به پایگاه عین‌الاسد آغاز کنیم. در روزهای ابتدایی پس از ترور سردار شهید قاسم سلیمانی و زمانی که تهدیدات ترامپ به شدت در حال اوج گرفتن بود، «سناتور لیندسی گراهام» از ضرورت پاسخ سخت نظامی به ایران و حتی بمباران پالایشگاه و میدان‌های نفتی ایران سخن گفت.

گراهام پس از حمله ایران به پایگاه عین الاسد در گفت و گو با فاکس نیوز به این نکته اشاره کرد که ترامپ از اختیارات لازم برای حمله به ایران برخوردار است، اما لازم نیست که ما به سرعت در این باره عمل کنیم.

این عقب نشینی آشکار از موضع جنگ‌طلبانه قبلی به‌رغم واکنش سخت ایران در سایر شخصیت‌های جمهوری خواه نیز به چشم می‌خورد. «میچ مک‌کانل» رهبر اکثریت حزب جمهوری‌خواه در مجلس سنا که چشم امید ترامپ برای رهایی از استیضاح نیز به وی است، در سخنانی در جلسه سنای آمریکا در فردای حمله به عین الاسد خواستار این شد که تا ترامپ در موقعیتی مناسب‌تر به اقدام تهاجمی ایران پاسخ دهد.

این سخنان در حالی از زبان افراد سرشناس حزب جمهوری‌خواه بیان می‌شود که حمله به یک دیسکوی شبانه در برلین غربی سبب شد تا نیروی هوایی آمریکا به دستور ریگان با تمام قدرت لیبی را بمباران کند و حالا همین افراد خواستار شکیبایی در مورد حمله مستقیم به یک پایگاه نظامی این کشور می‌شوند.

سناتور «رند پال» که به موضع‌گیری‌های متفاوت با سایر هم‌حزبی‌های خود شهرت دارد در توییتی با ادامه روند کنونی در تنش‌آفرینی‌های ترامپ با ایران مخالفت کرد و  خطاب به دولت آمریکا نوشت: باید پیش از آنکه تنش‌ها به جنگ بی‌پایان دیگری در خاورمیانه منتهی شود، تشدید تنش را متوقف کنیم.

سناتور رند پال پیش از این یکی از مشاوران ترامپ در مورد خروج از درگیری‌های بی پایان در خاورمیانه بوده است.

* وقتی حامیان جنگ عراق ضد جنگ می‌شوند

از سوی دیگر اظهار نظر مقامات آمریکایی در حزب دمکرات و سیاستمداران مستقل هم کاملاً در جهت مخالفت با پاسخ مجدد به حمله انتقامی ایران است. به عنوان مثال «نانسی پلوسی» که این روزها به‌شدت با بحث استیضاح ترامپ درگیر است در توییتی در واکنش به حمله موشکی ایران به پایگاه عین‌الاسد نوشت: بعد از حمله به نیروهای آمریکا در عراق، به دقت وضعیت را رصد می‌کنم. باید از ایمنی سربازانمان و از جمله پایان دادن به اقدامات تحریک‌آمیز غیرضروری از سوی ایران اطمینان حاصل کنیم و بخواهیم که ایران، خشونت را متوقف کند. آمریکا و دنیا تاب جنگ ندارند.

«جوزف بایدن» از کاندیداهای حزب دمکرات آمریکا نیز جزو کسانی بود که در مقابل این حمله موضع مثبتی را اتخاذ نکرد. بایدن در حالی که پیش از این ترور سردار سلیمانی را به منزله انفجار یک دینامیت از سوی آمریکا دانسته بود و تهدید حمله به اماکن فرهنگی ایران را نشانه تنگ‌تر شدن حلقه محاصره بر ترامپ عنوان می‌کرد در توییتی نوشت: من فعلاً درباره اخبار امشب تا زمانی که اطلاعات بیشتری داشته باشیم، اظهار نظر نمی‌کنم.

این اظهار نظر از سوی پلوسی و بایدن در حالی بیان می‌شود که هر دو سیاستمدار به لایحه حمله آمریکا به عراق در سال 2003 رأی مثبت داده بودند. علاوه بر این خانواده بایدن نیز به صورت سنتی عضو نیروهای مسلح آمریکا هستند و پسر فوت‌شده بایدن چندین سال به عنوان تفنگدار در نیروی تفنگداران ایالات متحده آمریکا خدمت کرده بود. بنابر این موضع انتقادی و بی‌تفاوت از سوی این دو نشانه تردید جدی در بین سیاستمداران آمریکایی در مورد افزایش تنش با ایران است.

علاوه بر جریان اصلی حزب دموکرات، طیف چپ‌گرای این حزب و همچنین سیاستمداران مستقل آمریکایی مخالفت خود را با هرگونه پاسخ نظامی به عملیات انتقامی سپاه اعلام کردند.

«وندی شرمن» مذاکره‌کننده سابق آمریکایی از جمله اولین کسانی بود که در قبال سخنان ترامپ پیرامون این حمله موضع‌گیری کرد و در توییتی نوشت: «همه چیز خوب است!؟ واقعاً. اگر هر کس دیگری این حرف را زده بود، دونالد ترامپ او را تحقیر می‌کرد. البته این خبر خوبی است که هیچ تلفاتی وجود نداشته است و امیدوارم که برای عراقی‌ها هم این‌طور بوده باشد اما دونالد ترامپ، اکنون یک برهه بسیار جدی است نه زمان حریف طلبیدن.»

«الیزابت وارن»، کاندیدای انتخابات درون حزبی دموکرات‌ها برای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا نیز در پیامی خطاب به ترامپ در توئیتر نوشت: «شما تهدید کرده‌اید که مرتکب جنایت جنگی می‌شوید. ما در جنگ با ایران نیستیم. مردم آمریکا جنگ با ایران را نمی‌خواهند. اینجا دموکراسی است.»

به این لیست می‌توان اسامی شاخص دیگری همچون «رشیده طلیب»، «برنی سندرز»، «لئون پانتا» وزیر دفاع اسبق آمریکا و «آدام شیف» رئیس کمیته اطلاعاتی مجلس نمایندگان آمریکا نیز اشاره کرد.

* رسانه‌ها هم از حمایت از حمله متقابل عقب نشستند

علاوه بر این حمایت رسانه‌های آمریکایی از دولت آمریکا پس از حمله انتقامی به عین‌الاسد نیز همراهی با اقدام نظامی متقابل نبود.

به عنوان مثال شبکه تلویزیونی سی‌ان‌ان در گزارشی به این نکته اشاره کرد که تاریخ از ترامپ به عنوان رئیس جمهوری یاد خواهد کرد که خاورمیانه را از دست داد. از سوی دیگر نشت خبری دونالد ترامپ نیز نتوانست بازخورد چندان مثبتی در بین رسانه‌ها داشته باشد و برخی از آن به عنوان یک عقب‌نشینی در مقابل تهدیدهای قبلی یاد کردند و حتی رسانه‌هایی مانند فاکس‌نیوز که به طرفداری بیش از اندازه از ترامپ شهرت دارند نیز در این باره تا حدود زیادی محتاطانه رفتار کردند.

* ترامپ هم نگران است

اگرچه هنوز نظرسنجی دقیقی در خصوص میزان حمایت مردم آمریکا از ادامه تنش با ایران منتشر نشده اما اطلاعات محدود موجود نشان می‌دهد که میزان حمایت از استیضاح دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا پس از اقدام نظامی علیه ایران با رشد روبرو بوده است.

بر طبق نموداری که سایت «civiqs» منتشر کرده است، میزان حامیان و مخالفان استیضاح ترامپ از جولای 2018 تاکنون در یک بازه ثابت قرار داشته و تنها در برخی مقاطع حساس به یکدیگر نزدیک شده است. با این حال اعلام رسمی استیضاح ترامپ توسط نانسی پلوسی در مجلس نمایندگان سبب پیشی‌گرفتن حامیان از مخالفان استیضاح شد.

در مقابل، با گذشت زمان به‌تدریج می‌رفت تا توازن سابق در این باره بار دیگر برقرار شود که ترور سردار سلیمانی و در پی آن پاسخ ایران سبب شد تا بار دیگر رشد مخالفان استیضاح متوقف شده و بار دیگر بر حامیان آن افزوده گردد.

به نظر می‌رسد این مسأله‌ای است که خود دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا نیز متوجه تأثیر آن بر افکار عمومی این کشور شده و نشریه دیلی‌بیست در گزارشی به نگرانی ترامپ از تأثیرگذاری آن بر انتخابات آینده ریاست جمهوری این کشور اشاره کرد.

در گزارش این نشریه آمده است: رئیس‌جمهور با صدای بلند از اینکه این حمله می‌تواند بر دیدگاه رأی‌دهندگان به وی در انتخابات پیش رو اثر بگذارد، ابراز نگرانی می‌کرد، چراکه اجتناب از جنگ‌های پرهزینه در خاورمیانه یکی از وعده‌های کلیدی و یکی از نقاط تمایز وی با دیگر نامزدها، در انتخابات سال ۲۰۱۶ بود. وی به‌صورت خصوصی به متحدان نزدیک خود می‌گوید کشیدن آمریکا به مداخله یا جنگ تمام‌عیار دیگری در خاورمیانه، «دیوانگی» است و «اجازه نمی‌دهد» در برابر «دیدگان او» چنین وضعیتی پیش آید.

* دوقطبی بر سر حمایت از ارتش آمریکا

با جمع بندی موارد فوق می‌توان گفت که احتمالاً برای اولین بار، حمایت از اقدام متقابل علیه یک اقدام نظامی علیه نیروها و تأسیسات ارتش آمریکا در بین سیاستمداران و جامعه ایالات متحده آمریکا با مشکل جدی روبروست.

دلیل اصلی این مسئله بیشتر به تجربیات جنگ عراق و همچنین دو قطبی حاکم بر جامعه ایالات متحده آمریکا باز می‌گردد. این دو قطبی هم اکنون علاوه بر جامعه ساختارهای قدرت آمریکا را نیز درگیر کرده است.

اقدامات غیرمنطقی و دیوانه‌وار ترامپ در عرصه سیاست خارجی باعث شده که آمریکایی‌ها حتی بر سر حمایت از ارتش خود هم دچار تردید باشند و با آسیب‌دیدن آن و شکستن هیمنه‌اش به سردی برخورد کنند.

در افکار عمومی آمریکا آنچه پس از در هم کوبیده‌شدن پایگاه عین‌الاسد خود را نشان داد نه حمایت از ارتش آمریکا، که انتقادات تند و صریح از ترامپ بود؛ کسی که اکنون با برملا شدن دروغ آشکارش در خصوص سلامت کامل نیروهای آمریکایی در عین‌الاسد، با انتقادات جدی‌تری نیز مواجه است./847/ب

مهدی پورصفا/فارس