آیا واشنگتن، بغداد را رها می‌کند؟

به گزارش خبرگزاري رسا، عراقی‌ها عزم خود را جزم کرده اند تا نیرو‌های نظامی آمریکایی را به خانه شان بفرستند. بعد از حوادث ده روز گذشته در این کشور، عصبانیت‌ها از اقدامات نظامی و تروریستی ایالات متحده که به دستور ترامپ انجام گرفته، به شکل چشم گیری افزایش یافته است. در پارلمان عراق بد از کش و قوس‌های فراوان بلاخره نمایندگان حاضر، به خروج نظامیان آمریکایی از عراق رای دادند. این اتفاق در حالی افتاد که آمریکایی‌ها تلاش کردند تا هر طور شده جلوی این روند را بگیرند.

پیش از آنکه پارلمان عراق دست به رای گیری برای ماندن یا نماندن آمریکایی‌ها در این کشور بزند، برخی فراکسیون کرد‌ها و برخی از فراکسیون‌های سنی گفته بودند که در رای گیری شرکت نخواهند کرد. برخی از رسانه‌ها هم مدعی شده بودند که پمپئو با حلبوسی تماس گرفته تا مانع از برگزاری جلسه پارلمان شود. با عقب افتادن یک ساعته موعد رای گیری هم دیگر به نظر می‌رسید اعضای پارلمان عراق برای ارائه اراء به حد نصاب نرسد. اما سرانجام گروه‌های عراقی دور یک دیگر جمع شدند و رای گیری انجام شده و عصر روز یکشنبه خروج نیرو‌های امریکایی از عراق رای آورد.

مفاد تصمیم عراقی‌ها چه بود؟

ساعتی پیش از رای گیری برخی رسانه‌های داخل عراق پیشنویس طرح خروج آمریکا را اعلام کردند. پارلمان این کشور به دو ماده قانون اساسی عراق استناد کرده و بر اساس آن تصمیمات زیر را گرفت:

۱: الزام دولت عراق به لغو درخواست کمک ارائه شده به ائتلاف بین‌المللی ضد داعش، چرا که عملیات نظامی و جنگی در عراق به پایان رسیده و پیروزی علیه گروه تروریستی داعش به حاصل شده است لذا دولت عراق باید برای پایان دادن به حضور هر گونه نیرو‌های خارجی در اراضی کشور و ممانعت از به کارگیری آسمان عراق، فعالیت کند.

۲: دولت عراق و فرمانده کل نیرو‌های مسلح باید شمار نیروی آموزش دهنده خارجی را که نیاز دارد به همراه مکان‌های حضور، مسئولیت و مدت قراردادشان اعلام کند.

۳: دولت عراق به نمایندگی وزیر امور خارجه باید برای ارائه شکایت علیه ایالات متحده امریکا به علت ارتکاب موارد نقض پرمخاطره حاکمیت و امنیت عراق، به سازمان ملل و شورای امنیت برود.

۴:این طرح از زمان تصویب، قابل اجراست.

در عراق بحث‌های زیادی بر سر اینکه این تصمیم چه ضمانت اجرایی دارد در گرفته است. برخی می‌گویند که بعد از این ماجرا دیگر ماندن امریکایی‌ها در عراق به شکل سابق، قانونی نیست و برخی دیگر می‌گویند مصوبه مجلس عراق با توجه به قرارداد‌هایی که میان امریکا و ارتش این کشور بسته شده، چندان ضمانت اجرایی ندارد. موضوع الزام آور بودن یا نبودن این تصمیم هم مطرح است. با همه این شک و شبهه‌هایی که وجود دارد، اتفاقی که در عراق افتاد، عزم عراقی‌ها را برای بیرون راندن نیرو‌های نظامی امریکایی را نشان داد. از این پس ماندن امریکایی‌ها در پایگاه‌های نظامی این کشور در حالی که قانون گذاران و بخش مهمی از جامعه علیه آن هستند، با توجه به شرایط ویژه عراق برای نیرو‌های امریکایی دشوار خواهد بود و حتی اگر قرار نباشد که این نیرو‌ها فردا کشور عراق را ترک کنند، اما ماندن آن‌ها هم هزینه‌های زیادی برای ایالات متحده خواهد تراشید.

ماجرای مشکوک یک نامه

دوشنبه شب تلویزیون فرانسه خبر از نامه‌ای داد که از سوی مقامات امریکایی برای عراقی‌ها فرستاده شده بود. دراین نامه امده که نیرو‌های ائتلاف علیه داعش، در پی احترام به رای پارلمان عراق، ظرف روز‌ها و هفته‌های اینده از این کشورخارج خواهند شد. ساعتی بعد مقامات امریکایی در صدد تکذیب نامه و محتوای آن برآمدند. اسپر، وزیردفاع امریکا با اعلام اینکه نامه منتشر شده دقیق نبوده است گفت که ایالات متحده قصد خروج از عراق را ندارد.

اما مارک میلی، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا تاکید کرد که این نامه یک پیش‌نویس برای هماهنگی بوده و انتشار آن یک "اشتباه محض" بود و نباید منتشر می‌شد.

بعد خبر رسید که ترامپ به شدت از نامه‌ای که به بیرون درز کرده عصبانی است. تلاش مقامات نظامی امریکایی برای سرپوش گذاشتن بر روی این افشاگری هم راه به جایی نبرد و سرانجام مشخص شد که واقعا نامه‌ای در کار بوده است، اما بحث بر سر محتوای آن هم چنان باقی ماند. انتشار این نامه، تمام معادلات ترامپ را که تا چند ساعت قبل از انتشار آن، دست به تهدید عراق به تحریم زده بود، بهم زد. امریکا دوشنبه تلاش کرد تا عراقی‌ها را با تهدید به تحریم از اخراج نیرو‌های امریکایی منصرف کند. اما بعد مشخص شد که حداقل در بخشی از قدرت در ایالات متحده عزمی برای خروج از عراق وجود دارد. همزمان با این نامه البته نظامیان آمریکایی به منطقه فرستاده شدند و بمب افکن‌های این کشور عازم اقیانوس هند شدند، اما آلمان و کانادا گفتند که بخشی از نیروهایشان را از عراق بیرون می‌کشند و ناتو هم ساز خروج موفقت از عراق را کوک کرده است.

بعد از گذشت ۲۴ ساعت از چانه زنی بر سر اینکه اصل نامه امریکا به عراقی‌ها چه بوده است؟ عادل عبدالمهدی نخست وزیر عراق نظر پارلمان برای خروج نظامیان امریکایی را تهدید کرد. اما گفت که متن نامه به عربی با متن انگلیسی آن تفاوت‌ها داشته است. او در مورد این اختلاف متن‌ها توضیح زیادی نداد و موضوع فعلا از سوی دو طرف مسکوت مانده است.

ائتلاف ضد داعش فعالیت هایش را در عراق تعلیق کرد

ائتلاف بین‌المللی موسوم به ائتلاف آمریکایی ضد داعش اعلام کرد که فعالیت‌های نظامی خود در عراق را تعلیق کرده است. پس از اقدامات تنش‌زای آمریکا در عراق و ترور شهید سپهبد قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس (نایب رئیس الحشد الشعبی) ائتلاف آمریکایی اصطلاحا ضد داعش طی دو روز گذشته از انتقال بخشی از اتاق فرماندهی خود به کویت خبر داده بود و پنجشنبه اعلام کرد که فعالیت نظامی در عراق را کاملا تعلیق کرده است. به اعتقاد ناظران عراق در پیشبرد خواسته اش مبنی بر خروج نیرو‌های امریکایی از خاک این کشور تاکنون موفق عمل کرده است. اتفاقات اخیر و حمله موشکی ایران به پایگاه‌های امریکایی در سراسر عراق هم احتمالا به این موضوع سرعت خواهد بخشید.

دولت عراق خشمگین است

شواهد نشان می‌دهد که مقامات دولت عراق به شدت از حوادثی که ایالات متحده در خاک این کشور به وجود آورده خشمگینند. عبدالمهدی وقتی در پارلمان و پیش از رای گیری سخنرانی می‌کرد، گفت که سردار قاسم سلیمانی در روزی که به شهادت رسید، با او قرار داشته و بنا بوده نامه‌ای از مقامات ایرانی که پاسخ ایران به نامه سعودی‌ها بود که به دست نخست وزیر عراق برای آن‌ها ارسال شده بود، را تحویل بدهد. این موضوع موجی از گمانه زنی‌ها را برانگیخت. برخی از ناظران معتقد بودند که امریکا از یک عملیات فریب استفاده کرده و برخی معتقد بودند که دست عربستان هم در این وضعیت در کار است. هنوز ابعاد ماجرایی که عبدالمهدی روایت کرده است، مشخص نیست، اما آنچه به نظر می‌رسد خشم دولت عراق از امریکایی هاست که می‌تواند برای ایالات متحده گران تمام شود. تهدید به تحریم از سوی ترامپ برای عراق به عنوان کشوری که سال‌ها درگیر اثرات سوء تحریم‌ها بوده، وضعیت دشواری را به وجود خواهد اورد، اما نباید فراموش کرد که عراقی‌ها در میان سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۱ روزگار امریکایی‌ها را برای مجبور کردن آن‌ها به خروج از عراق سیاه کرده بودند.

امریکا بعد از رای گیری در پارلمان از تصمیم گرفته شده از سوی عراقی ها، ابراز نا امیدی کرد و بعد با تهدید‌هایی که علیه عراق اتفاق افتاد، مشخص شد که امریکایی‌ها با حرف نخست وزیر عراق که گفته بود خروج آمریکایی‌ها به نفع دو کشور است موافق نیستند و به بازی بی قاعده و قانون خود در زمین عراق سخت چسبید اند./1360/