شماره 39 فصلنامه «زن و جامعه» منتشر شد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، سی و نهمین فصلنامه علمی ـ پژوهشی «زن و جامعه» به صاحب امتیازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت با مدیر مسؤولی سوسن سهامی و سردبیری حبیب اله احمدی ویژه پاییز 98 منتشر شد.

این فصلنامه در 15 مقاله و در 276 صفحه منتشر شده است و عناوین، نام نویسندگان و چکیده مقالات به شرح زیر است:

بررسی سطح سلامت اجتماعی و عزت نفس در خانواده‌های زن سرپرست توانمندشده و توانمندنشده (مطالعه‌ موردی سازمان بهزیستی)

علی افشاری، زهره هاشمی و رسول رضایی                

چکیده: پژوهش حاضر، یک مطالعه­ علّی - مقایسه­ ای به روش پس رویدادی است که با هدف مقایسه­ عزت نفس و سلامت اجتماعی خانواده­ های زن سرپرست توانمندشده و توانمندنشده تحت پوشش سازمان بهزیستی انجام گرفت. بدین منظور 100 زن سرپرست خانوار (50 توانمند شده، و 50 توانمند نشده) به روش نمونه ­گیری تصادفی ساده، از میان زنان سرپرست خانوار تحت پوشش بهزیستی شهرستان بناب در بهار 1395، انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این تحقیق، پرسش­نامه عزت نفس کوپر اسمیت (1967) و پرسش­نامه­ سلامت اجتماعی کییز (2004) بود. داده­ ها با تحلیل واریانس چندمتغیری تجزیه و تحلیل شدند. طبق نتایج به ­دست آمده، دو گروه مورد مقایسه، در سلامت اجتماعی، عزت نفس عمومی و در عزت نفس اجتماعی، تفاوت معناداری داشتند. به گونه­ ای که سلامت اجتماعی، عزت نفس عمومی و عزت نفس اجتماعی در زنان توانمندشده بیشتر از زنان توانمندنشده تحت پوشش سازمان بهزیستی بود.

بررسی تأثیر آموزش عالی زنان بر رشد اقتصادی ایران

رویا آل عمران و سید علی آل عمران            

چکیده: هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر آموزش عالی زنان بر رشد اقتصادی ایران در فاصله­ زمانی فصل اول سال 1377 تا فصل چهارم سال 1394 با استفاده از روش همگرایی جوهانسن جوسیلیوس است. نتایج حاصل از پژوهش دلالت بر این دارد که اثرگذاری ضرایب متغیر­ها بر اساس مبانی نظری مورد انتظار بوده و از نظر آماری نیز معنی­ دار هستند؛ به‌طوری‌که آموزش عالی زنان تأثیر مثبت و معنی‌دار بر رشد اقتصادی ایران دارد. هم­چنین ضریب جمله­ تصحیح خطا، حاکی از آن است که در هر دوره (هر فصل) 0/79 از عدم تعادل کوتاه ‌مدت برای رسیدن به تعادل بلند ­مدت تعدیل می‌شود.

آزمون مدل علی تمایز یافتگی و رضایت زناشویی

فاطمه بخشی زاده، سیامک سامانی، محمد خیر و نادره سهرابی

چکیده: هدف از پژوهش حاضر، تحلیل رابطه­ علی تمایزیافتگی و رضایت زناشویی بوده است. جامعه آماری این تحقیق، متآهلین عادی شهر شیراز می­ باشند. برای تعیین حجم نمونه با استفاده از روش نمونه­ گیری تصادفی در دسترس و بر اساس تعداد مؤلفه­ های موجود در مدل، تعداد 310 نفر از زوجین عادی که شامل 155 زن و 155 مرد متأهل که طول مدت ازدواج آن­ها بین 12 - 5 سال متغیر بوده و سن آن­ها زیر 50 سال باشد انتخاب گردید. ابزار گردآوری داده ­ها شامل مقیاس تمایز یافتگی خود اسکورن  و مقیاس رضایت زناشویی انریچ (فرم کوتاه) بوده  که روایی و پایایی ابزار مورد تأیید قرار گرفت. تجزیه و تحلیل‌ داده‌ها با استفاده ازنرم‌افزار  Spssو Amos در دو سطح توصیفی و استنباطی صورت گرفت. نتایج نشان داد که ضریب تأثیر تمایز یافتگی خود بر رضایت زناشویی معنی­دار است؛ بدین معنی که تمایز یافتگی خود بر رضایت زناشویی اثر مستقیم و معنی ­داری دارد.

تحلیل جامعه‌شناختی موانع اجتماعی مشارکت فعالیت‌های ورزشی زنان و مردان(مورد مطالعه:کارکنان سازمان صنعت، معدن و تجارت)

موسی احمدی، علی پژهان و بهرام قدیمی

چکیده: هدف این مطالعه، تحلیل جامعه­ شناختی موانع اجتماعی مشارکت در فعالیت­ های ورزشی زنان و مردان سازمان صنعت، معدن و تجارت بود. روش پژوهش از نوع توصیفی - پیمایشی و از نوع کاربردی است. جامعه آماری این تحقیق، کلیه­ کارکنان زن و مرد سازمان صنعت و معدن و تجارت به تعداد 607 نفر می­ باشد که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران تعداد 152 نفر تعیین شد و به همین تعداد، پرسش­نامه­ محقق ساخته موانع مشارکت اجتماعی که دارای سه بعد اعتماد اجتماعی، احساس بی قدرتی و خود پنداره که در شش خرده مقیاس اعتماد درون گروهی، اعتماد برون گروهی و اعتماد انتزاعی، احساس بی قدرتی، خودپنداره­ مثبت و منفی می ­باشد بین آن­ها توزیع و جمع­ آوری گردید. نتایج نشان داد که بین اعتماد اجتماعی (اعتماد برون گروهی، اعتماد درون گروهی و اعتماد انتزاعی) کارکنان زن و مرد اختلاف وجود ندارد. همچنین بین احساس بی­ قدرتی کارکنان زن و مرد اختلاف وجود نداشت. علاوه بر این، بین خودپنداره (تصور فرد از خود و تصور فرد از تصور دیگران) در کارکنان زن و مرد اختلاف وجود ندارد.

ارتباط علی بین جامعه‌پذیری و انگیزش با مشارکت ورزشی کارکنان زن دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت

بهجت طهماسبی و احمد ترکفر                    

چکیده: هدف از اجرای تحقیق حاضر، بررسی ارتباط علی بین جامعه­ پذیری و انگیزش با مشارکت ورزشی کارکنان زن دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت بود. این تحقیق توصیفی و از نوع علی و معلولی و به روش میدانی است. با توجه به محدود بودن جامعه آماری، کل جامعه (173 نفر) به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای جمع­ آوری اطلاعات، از پرسش نامه­ استاندارد جامعه پذیری تائورمینا (2014) با 20 سؤال با ضریب پایایی 0/90 و پرسش­نامه ­های انگیزش و مشارکت ورزشی مرتضایی و همکاران(2014) با 37 سؤال با ضریب پایایی 0/93 استفاده شده است. در روش آمار توصیفی از فراوانی، درصد، میانگین و در آمار استنباطی از آزمون کلموگروف اسمیرنوف، آزمون تحلیل مسیر و مدل معادلات ساختاری استفاده شد. کار تجزیه و تحلیل آماری نیز به کمک نرم افزار 22-SPSS و نرم افزار لیزرل نسخه 8.8 در سطح معنی داری 05/0 انجام گرفت. نتایج نشان داد که بین جامعه ­پذیری با مشارکت ورزشی کارکنان زن دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت رابطه­ علّی معناداری وجود دارد( T=6/81 , B=0/50 ). با توجه به شاخص ­های برازش گزارش شده، مدل مفهومی این پژوهش دارای سطح برازش مطلوبی می ­باشد. جامعه ­پذیری و انگیزش ورزشی کارکنان زن، فراگردی است که به واسطه آن زنان، دانش و آگاهی­ های لازم و انگیزش را به منظور مشارکت مؤثر و فعال در عرص­ های ورزشی کسب می­ کنند.

عوامل اجتماعی - فرهنگی مرتبط با فعالیت‌های ورزشی زنان در شیراز

حلیمه عنایت، لیلا حسن زاده و صدیقه البرزی 

چکیده: این مطالعه با هدف بررسی  عوامل فرهنگی – اجتماعی مرتبط با فعالیت های ورزشی زنان انجام شده­ است. این پژوهش  به روش پیمایش و با استفاده از پرسش­نامه صورت گرفته است و در نمونه­ مورد مطالعه، 600 نفر از زنان 20 تا 65 سال شهر شیراز  مورد سنجش قرار گرفتند. نظریه­ سرمایه­ های پیر بوردیو از نظریات جامعه شناسی به عنوان چهارچوب نظری انتخاب گردید. تحلیل داده ­ها نیز توسط برنامه­ نرم افزاری  Spss انجام شد و به منظور تجزیه و تحلیل داده­ ها از تحلیل واریانس و رگرسیون برای بررسی روابط و یا مقایسه­ متغیر­ها استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که 3/58 درصد از زنان، هیچ گونه فعالیت ورزشی ندارند که چیزی بیش از نیمی از زنان می ­باشد. متغیرهای مورد بررسی شامل طبقه­ اجتماعی، تفکر قالبی، سرمایه­ بدنی، اعتماد اجتماعی و مشارکت فرهنگی است. آزمون فرضیات نشان داد که میان تمامی متغیرهای ذکر شده(طبقه­ اجتماعی، تفکر قالبی، سرمایه­ بدنی، اعتماد اجتماعی و مشارکت فرهنگی) و فعالیت های ورزشی زنان رابطه­ آماری معناداری وجود دارد.

بررسی مقایسه ای اضطراب بیماری و رضایت جنسی زناشویی در زنان متأهل شاغل و خانه دار

سوفیا خانقاهی، نرگس بامدی و صفورا خوشدل دریاسری                       

چکیده: امروزه به دلیل تغییر شرایط اجتماعی و اقتصادی، شاهد حضور روزافزون اشتغال زنان می­ باشیم. بر این اساس این تحقیق با هدف مقایسه اضطراب بیماری و رضایت جنسی زناشویی در زنان متأهل شاغل و خانه­ دار در سال 1398 انجام شده است. روش پژوهش، علّی - مقایسه­ ای و تعداد 87 نفر از زنان شاغل در بیمارستان علی ابن ابیطالب و خاتم الانبیاء شهر زاهدان و 89 نفر از زنان خانه­ دار این شهر به صورت در دسترس انتخاب شدند. سپس با استفاده از پرسشنامه اضطراب بیماری سالکوویس و رضایت جنسی زناشویی مصطفوی مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای تحلیل داده­ ها از آزمون تحلیل واریانس چندمتغیره و t دو نمونه مستقل استفاده گردید. یافته­ ها گویای آن بود که زنان شاغل از اضطراب بیماری بالاتری برخوردار هستند (01/0>p). در رضایت جنسی زناشویی نیز این تفاوت در زنان خانه­ دار بیشتر بود (01/0>p). به نظر می­ رسد چنانچه شغل دارای تنش ­های زیاد باشد می­ تواند تأثیرات منفی بر سلامت روانی و جسمی و کیفیت زناشویی زنان شاغل داشته باشد. لذا فراهم نمودن اقدامات لازم جهت کاهش تنش ­های وارده به این گروه از زنان شاغل می­ تواند در کاهش بیماری­های روان ­تنی و بهبود روابط زناشویی مؤثر باشد.

پیش‌بینی رضایت جنسی زنان بر اساس احساس شرم و گناه و دشواری در تنظیم هیجان

سعیده کارگر، اعظم داودی و محمد مظفری

چکیده: فعالیت جنسی، به عنوان یکی از اساسی­ ترین ابعاد زندگی انسان مطرح است و یکی از شاخص ­های مهم رضایت مندی زوج­ ها از یکدیگر، رضایت جنسی است. هدف پژوهش حاضر پیش­ بینی رضایت جنسی زنان بر اساس احساس شرم و گناه و دشواری تنظیم هیجان بود. روش این پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری تمامی دانشجویان زن متأهل دانشگاه آزاد شیراز در سال 97-96 بودند که از میان آن­ها 160 دانشجوی متأهل به روش نمونه ­گیری در دسترس انتخاب شدند. برای گردآوری داده­ ها، از پرسش­نامه رضایت جنسی هودسون - هریسون (1981)، پرسش­نامه­ عواطف خودآگاه تانگنی و همکاران (1992) و پرسش­نامه دشواری درتنظیم هیجانی گراتز و روئمر (2004) استفاده شد. داده ­های جمع­ آوری شده با به­ کارگیری آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه تحلیل شد. یافته ­های پژوهش نشان داد که احساس شرم و گناه و دشواری در تنظیم هیجان قادر به پیش­بینی رضایت جنسی زنان است.

نقش واسطه‌ای مسئولیت‌پذیری در رابطه با عملکرد خانواده و خود ‌ کارآمدی دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت

رحمان زارع و کمال محمدزاده        

چکیده: هدف اصلی از انجام این پژوهش، نقش واسط ه­ای مسئولیت­پذیری در رابطه با عملکرد خانواده و خود ­کارآمدی دانشجویان دختر بود. روش پژوهش توصیفی از نوع هم­بستگی و جامعه آماری شامل تمامی دانشجویان مقطع کارشناسی در سال تحصیلی 96- 95 دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت بوده است. نمونه­ ای با حجم 235 نفر بر اساس روش نمونه­گیری خوشه­ای مرحله­ای انتخاب از بین هر یک از دانشکده ­ها شد. ابزارهای این پژوهش، پرسش­نامهی خود کارآمدی، پرسش­نامه­ مقیاس سنجش مسئولیت ­پذیری کالیفرنیا  و مقیاس سنجش خانواده که پس از محاسبه­ی روایی و پایایی، بین افراد نمونه توزیع گردید. نتایج تحلیل مسیر نشان دهنده­ این موارد بود: 1- خود کارآمدی تحصیلی، پیش ­بینی کننده­ مثبت و معنی­دار خانواده­ دانشجویان می ­باشد؛ 2- خود کارآمدی تحصیلی، پیش­بینی کننده­ مثبت و معنی­ دار مسئولیت پذیری می­ باشد؛ 3- مسئولیت­ پذیری با کنترل خود کارآمدی، پیش ­بینی کننده­ مثبت و معنی ­دار عملکرد خانوادهی دانشجویان می باشد؛ 4- مسئولیت ­پذیری نقش واسطه­ ای در ارتباط بین خود کارآمدی و عملکرد خانواده­ی دانشجویان دارد.

مطالعه‌ کیفی خشونت خانگی علیه زنانِ خانه‌دار در شهر خرم‌آباد

مسعود زمانی مقدم و صبا حسنوندی              

چکیده: این مقاله با رویکرد کیفی و استراتژی استفهامی به مطالعه­ همسر آزاری پرداخته و خشونت خانگی علیه زنان را با توجه به ابعاد فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و روان‌ شناختی آن مطالعه کرده است. داده‌های پژوهش با نمونه‌گیری هدفمند و نظری و از طریق مصاحبه­ عمیق با پانزده زنِ خانه‌دار 22 تا 45 ساله که در پاییز و زمستان 1395 به روان‌شناسِ مرکز بهداشتِ یکی از محله‌های محروم شهر خرم‌آباد رجوع کرده‌ بودند، گردآوری شدند. برای تجزیه‌ و تحلیل داده‌ها نیز از نظریه­ زمینه‌ ای استفاده شد. در تجزیه ‌و تحلیل داده‌ها، 58 مفهوم به­ دست آمد که پس از تقلیل این مفاهیم به یازده مقوله­ اصلی، آن‌ها را در قالب مدل پارادایمی قرار داده و تفسیر کردیم. در نهایت، مقوله­ هسته مشخص شد که عبارت است از «ساختن و سوختن زنانِ بی‌دفاع در برابر خشونت». یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند که مسائل شوهر، موجب خشونت‌ورزی علیه زنان می‌شوند. با وجود این، وضعیت نامناسب اجتماعی این زنان و هم­چنین فرهنگ مردسالار حاکم بر این محله، زنان مورد مطالعه را در برابر خشونت شوهران، بی‌دفاع می‌کنند. خشونت‌ورزی علیه زنان پیامدهای اجتماعی و روان‌شناختی مخربی برای این زنان به­ دنبال دارد. زنان در چنین وضعیتی چاره‌ای جز ساختن و سوختن ندارند.

بررسی نقش واسطه‌ای جو روان‌شناختی در رابطه‌ی میان هوش فرهنگی و سازگاری شغلی معلمان زن

وجیهه ظهورپرونده و زهرا پاسبان     

چکیده: هدف مقاله، تبیین نقش واسطه ­ای جو روان­شناختی در رابطه­ میان هوش فرهنگی و سازگاری شغلی معلمان زن است.این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش توصیفی از نوع همبستگی با تأکید بر مدل معادلات ساختاری است. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی معلمان زن ابتدایی ناحیه­ی 5 شهر مشهد که بالغ بر150 نفر بودند، می ­باشد. در این پژوهش، تعداد 102 نفر با استفاده از جدول مورگان و به روش نمونه ­گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل سه پرسش­نامه­ی استاندارد جو روان­شناختی کویز و دکوتیز، هوش فرهنگی آنگ و همکاران و سازگاری شغلی پورکبیریان بود. روایی پرسش­نامه­ها با استفاده از روایی محتوا تأیید و پایایی آن­ها با استفاده از آلفای کرونباخ محاسبه شد. که به ترتیب هوش فرهنگی 92/0، جو روان­شناختی، 94/0 و سازگاری شغلی ،85/0 بود. داده­ها با آزمون­ های کولموگروف - اسمیرنف، ضریب همبستگی پیرسون و مدل معادلات ساختاری(SEM) تحلیل شدند. نتایج ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه حاکی از آن بود که بین  هوش فرهنگی با سازگاری شغلی رابطه­ مستقیم و معنادار وجود دارد. بین هوش فرهنگی و جو روان­شناختی رابطه­ مستقیم و معنادار وجود دارد. بین جو روان­ شناختی و سازگاری شغلی رابطه مستقیم و معنادار وجود دارد. جو روان­شناختی در رابطه­ بین متغیرهای هوش فرهنگی و سازگاری شغلی نقش واسطه­ گری معنی دار ایفا می­ کند.

بررسی جلوه‌های زنانه در رمان عامه‌ پسند با تکیه بر فمینیسم (با تأکید بر آثار برگزیده‌ فهیمه رحیمی، نسرین ثامنی و فتّانه حاج سیّد جوادی)

نسرین فلاح و آیدا رضوانی 

چکیده: در رمان عامه ­پسند ایرانی،  زنان نقش مؤثری به عنوان نویسنده بر عهده­ دارند و با خلق شخصیّت­ های زنانه و شرح زندگی آنان، جلوه­ های زندگی زن ایرانی را منعکس­ می­ کنند. نقد زنانه با دو گرایش عمده به تحلیل نقش زن با توجه به جلوه­ های حضور زنان در اثر و نویسنده­ خلّاق آن می­ پردازد. در گرایش نخست با تأکید بر متن، جایگاه و نقش زنان بررسی ­می شود و خوانش زنانه­ متن مهم است. در گرایش دوم خلاقیّت نویسنده­ زن و زبان زنانه ارزیابی­ می­ شود. بررسی جلوه ­های زنانه در آثار نویسندگان زن علاوه بر این­که دیدگاه خاصّ نویسنده را نشان­ می­ دهد، جایگاه زنان را در جامعه­ معاصر منعکس ­می­ کند. این مقاله به شیوه­ ای تحلیلی - توصیفی با انتخاب آثار برجسته­ نویسندگان متعدّدی همچون فهیمه رحیمی، نسرین ثامنی و فتّانه حاج سیّد جوادی، آن­ها را از دیدگاه جلوه­ های زنانه تحلیل ­می­ کند. یافته ­ها نشان­ می­ دهد که جلوه­ های زنانه، در دو سطح فرم و محتوا نقش زنان را در این آثار مشخّص ­می­ کند و این نقش با توجّه به دیدگاه فمینیستی در دو بخش جنسی و جنسیتی طبقه­ بندی­ می­ شود. پس از تعیین نقش زنان در این آثار به مقایسه­ آن با تفکّرات و اندیشه­ های فمینیستی می پردازد و تفاوت نقش زنان را در این آثار مشخّص ­­می­ کند. نقش و جایگاه زنان در آثار پیشگفته، با تفاوتی عمده نوعی خودآگاهی زنانه را نشان­ می­ دهد که اغلب بر اطّلاع از جایگاه متعارف زنان و انعکاس آن استوار است و هیچ تمایلی به سمت دیدگاه­ های افراطی فمینیستی مشاهده­ نمی­ شود.

بررسی ارتباط بین مدگرایی و هویت اجتماعی در بین دختران جوان 15 تا 29 سال شهر کرمان

فاطمه کوهستانی بحرآسمان، اصغر محمدی و اسماعیل جهانبخش                      

چکیده: مدگرایی، گرچه ریشه در نیازهای طبیعی جوانان دارد و برخاسته از روحیه­ نوگرایی جوانان است و گرایش به مد، بیانگر نوعی تجدید نظرخواهی و در واقع تلاش در جهت نو کردن و تغییر در مسائل مختلف ظاهری زندگی ­است. با توجه به اهمیت بحث از احساس پیامدهای مدگرایی، پژوهش حاضر با استفاده از روش میدانی، تکنیک پیمایش و ابزار تحقیق پرسش­نامه به دنبال پاسخ به این سؤال اصلی می­ باشد که آیا بین مدگرایی و ابعاد مختلف هویت اجتماعی ارتباط وجود دارد؟ جامعه آماری پژوهش حاضر تمامی دختران 15 تا 29 سال شهر کرمان می­ باشد که تعداد 384 نفر از آن­ها به عنوان حجم نمونه مورد بررسی قرار گرفته است. هم­چنین برای تجزیه و تحلیل داده ­ها از نرم افزارهای SPSS و معادلات ساختاری  AMOS  Graphic استفاده شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که بین مدگرایی با هویت اجتماعی (33/0P= ) و شاخص­ های آن یعنی هویت ملی (43/0-P= )، هویت دینی (38/0-P= )، هویت فرهنگی (22/0-P= )، هویت تاریخی (26/0-P= )، و هویت خانوادگی (36/0-P= ) دختران جوان شهر کرمان ارتباط منفی،  معکوس و معنادار وجود دارد. بنابراین تمامی فرضیه­ های پژوهش تأیید می­ شوند. هم­چنین نتایج حاصل از مدل معادله­ ساختاری (AMOS Graphic) نیز نشان می­ دهد که مدگرایی بر هویت اجتماعی تأثیر متوسط و منفی (43/0-) دارد. مدگرایی، گرچه ریشه در نیازهای طبیعی جوانان دارد و برخاسته از روحیه نوگرایی جوانان است و گرایش به مد، بیانگر نوعی تجدید نظرخواهی و در واقع تلاش در جهت نو کردن و تغییر در مسائل مختلف ظاهری زندگی­ است. با توجه به اهمیت بحث از احساس پیامدهای مدگرایی، پژوهش حاضر با استفاده از روش میدانی، تکنیک پیمایش و ابزار تحقیق پرسش­نامه به دنبال پاسخ به این سؤال اصلی می ­باشد که آیا بین مدگرایی و ابعاد مختلف هویت اجتماعی ارتباط وجود دارد؟ جامعه آماری پژوهش حاضر تمامی دختران 15 تا 29 سال شهر کرمان می ­باشد که تعداد 384 نفر از آن­ها به عنوان حجم نمونه مورد بررسی قرار گرفته است. هم­چنین برای تجزیه و تحلیل داده ­ها از نرم افزارهای SPSS و معادلات ساختاری  AMOS  Graphic استفاده شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که بین مدگرایی با هویت اجتماعی (33/0P= ) و شاخص­ های آن یعنی هویت ملی (43/0-P= )، هویت دینی (38/0-P= )، هویت فرهنگی (22/0-P= )، هویت تاریخی (26/0-P= )، و هویت خانوادگی (36/0-P= ) دختران جوان شهر کرمان ارتباط منفی،  معکوس و معنادار وجود دارد. بنابراین تمامی فرضیه ­های پژوهش تأیید می­ شوند. هم­چنین نتایج حاصل از مدل معادله ساختاری (AMOS Graphic) نیز نشان می ­دهد که مدگرایی بر هویت اجتماعی تأثیر متوسط و منفی (43/0-) دارد.

مقایسه‌ی اثربخشی زوج درمانی با رویکرد ایماگوتراپی و یکپارچه نگرفلدمن برصمیمیت زناشویی زوجین متعارض

لیلا چرایی، محمود گودرزی و مریم اکبری     

چکیده: صمیمیت در بین زوج‌ها ازجمله عوامل مهم در ایجاد ازدواج‌های پایدار است. ازدواج به عنوان آغازی بر تشکیل خانواده همواره مورد توجه بوده و از این رو، یک رابطه انسانی پیچیده و بسیار ظریف است. پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی زوج درمانی با رویکرد ایماگوتراپی و یکپارچه نگرفلدمن بر صمیمیت زناشویی زوجین متعارض شهر تهران بود. این پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری کلیه زوجین متعارض مراجعه کننده به اداره اموربانوان پست بانک منطقه 6 شهرداری تهران و نیز کلینیک روانشناسی رویش منطقه 22 شهرداری تهران در سال 1397 بودند. تعداد 15زوج از آنان در دو گروه آزمایش و گروه کنترل قرار گرفتند. برای این منظور از پرسشنامه های تعارضات زناشویی براتی و ثنایی و نیز پرسشنامه صمیمیت زناشویی باگاروزی به منظور گردآوری اطلاعات استفاده شد. تجزیه ‌و تحلیل اطلاعات به‌دست‌آمده با استفاده از تحلیل کوواریانس در دو بخش توصیفی و استنباطی p.

رفتار باروری زنان ایران همگام با فرایند تحولات خانواده در سه دهه‌ گذشته

پبتول صیفوری، غلامرضا حسنی، علی اکبر مجدی و مهدی کرمانی

چکیده: در این مقاله تحولات مربوط به باروری زنان در خانواده از سال 1360 تا 1390 با استفاده از روش تحلیل ثانویه­ آمار، اسناد و مدارک جمعیتی تحلیل‌ شده است. نرخ رشد سالانه جمعیت کشور ایران در سال 1365 حدود 3.9% بوده که در سال 1390 به 1.3 درصد کاهش‌ یافته؛ در چنین وضعیتی انتظار می­ رفت میزان رشد تعداد خانوارها متناسب با کاهش رشد جمعیت رو به افول بگذارد؛ در حالی‌ که نرخ رشد سالانه تعداد خانوارها در سال­ های 1365 تا 75 حدود 2.51 درصد است که در مقایسه با سال 1390 حدود 3.89 درصد افزایش داشته است. هم­چنین آمار مربوط به بعد خانوار نیز طی این سه دهه به ترتیب از 5.11 به 4.05 و 3.54 کاهش‌ یافته است. بر اساس نظریه­ گذار جمعیتی دوم نشان از ورود ارزش ­های مدرنیسم و مظاهر آن (فردگرایی، صنعتی شدن و شهرنشینی) نظیر خانوادهی تک والد، تک‌فرزند، زوج زیستی و همباشی در کنار رشد پدیده طلاق دارد. در حال حاضر خانوارهای دارای جمعیت 7 نفر به بالا با سهم 2 درصدی از کل جمعیت در حال محو شدن هستند، نرخ رشد خانوارهای 3 تا 4 نفره که نیمی از جمعیت ایران را تشکیل می ­دادند نیز رو به کاهش است و در مقابل خانوارهای تک‌نفره با سهم 7 درصدی در حال افزایش می­ باشند. می­ توان نتیجه گرفت که طی سه دهه­ اخیر کاهش ترجیح باروری، میل به زندگی مجردی و تشکیل خانوارهای مستقل پیش از ازدواج در کنار عامل دیگری به نام طلاق باعث کاهش بُعد خانوار و افزایش تعداد خانوارها شده که نشان‌دهنده‌ ورود ارزش ­های مدرنیسم به عرصه­ی خانواده­ی ایرانی است.