دوازدهمین شماره نشریه رسائل منتشر شد

به گزارش خبرنگار سرویس کتاب و نشر خبرگزاری رسا، شماره دوازدهم نشریه رسائل به مدیرمسئولی حجت الاسلام محمد مهدی محققی و سردبیری مسعود معینی پور، ویژه آبان ۱۳۹۸ منتشر شد.

 این نشریه با آثار و گفتاری از آیات و حجج اسلام: ناصر مکام شیرازی، جعفر سبحانی و محمد باقر تحریری، احمد بهشتی، حمید پارسانیا، محسن اراکی، سید مهدی میر باقری، سید منیر الدین حسینی الهاشمی، مرحوم محی الدین حائری شیرازی، سید حسن ربانی، رضا غلامی، غلامرضا پرهیزگار، کریم خان محمدی، سید معز الدین الحسین الهاشمی، احمد راهدار، عباس رفعتی نائنی، حسینعلی سعدی، اصغر اسلامی تنها، سید محمد مهدی رفیع پور، سید سجاد ایزدهی و ابوالسحن نواب و آقایان حسن رحیم پور ازغدی و دکتر حسین نجابت پیش روی ما قرار گرفته است.

این شماره از نشریه رسائل با پنج پرونده: پیشخوان، معیشت طلاب، مرحوم آیت الله سیدنورالدین هاشمی الحسینی، در اندیشه اربعین و اربعین در بستر تألیف در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته است.

در بخش پیشخوان نشریه رسائل مطالبی همچون: اربعین روی  فرکانس عقلانیت و محبت به قلم مسعود معینی  پور، فقه ولایی داریم؛ نه فقه  حکومتی: مرزهای  فقه فقه حکومتی در گفت­گو با  استاد  حسن علی   علی اکبریان و  از ابتدای  قاجاریه تا دوره مشروطه؛ کشنگری سیاسی اجتماعی  روحانیت در گستره تاریخ آورده شده است.    

معیشت طلاب؛ زیر تیغ مرارات

تحریم‌های اقتصادی رشد تورم و دلایل مختلف دیگر، اوضاع معیشتی را تحت الشعاع خود قرارداده و برای بسیاری از مردم، گذران زندگی مشکل شده است. یکی از این گروه‌های مردمی، طلاب هستند و با توجه آمار و اعلام سطح خط فقر، طلاب و روحانیون جزو کم درآمدترین اقشار جامعه از نظر سطح زندگی هستند.

گروهی از برزگان حوزه، طلاب را به سلک سلف ارجاع می‌دهند که مرحوم شیخ انصاری زندگی ساده و زهدانه داشته و یا مرحوم حجت؛ در دوران طلبگی وضعیت منزل مناسبی نداشتند و ... که توصیه­ هایی بحق و بجاست؛ اما آیا در این روزگار، با این سطح توقعات، امکان گذاران زندگی با دریافت شهریه چندین برابر پایین‌تر از خطر فقر ممکن است؟

این فرمایش درست: کسی که این راه انتخاب می کند باید مسیر زندگی خود را بر پایه ساده زیستی بنا نهد؛ اما امروز روز می­ توان از حداقل‌های زندگی و خانواده و فرزندان نیز مجاب کرد؟ اگر امکان ندارد، غیر از شهریه چه راه‌هایی جهت کسب در آمد و امرار معاش طلاب ممکن است؟ آیا فشار اقتصادی موجود، عمر طلبگی، شادابی تدریس و تدرس، انجام وظایف طلبگی تحت الشعاع قرار نمی­گیرید.

در این پرونده اطراف این موضوع را با اساتید و محققین به بحث نشسته ایم که سلوک اقتصادی یک طلبه و روحانی چگونه باید باشد؟ آیا برای طلبه، کسب و کار حلال به غیر راه‌های مرسوم طلبگی مجاز است؟ ساده زیستی و زهد در زندگی یک روحانی، امر دل بخواهی است یا جبر روزگار باعث شده این نوع زندگی می‌شود؟ سیره سلف روحانیان در زمینه معیشت چگونه بوده است؟ آیا ساختار اقتصادی حوزه نیاز به بازنگری ندارد؟

از این رو در پرونده «معیشت طلاب» این نشریه موضوعاتی همچون: مردم از معیشت طلاب بی خبرند: وضعیت اقتصادی طلاب از منظر رهبر معظم انقلاب، رنج دوران، گوشه عبای قناعت گیر، فهو حسبه شعار نیست، طلاب و تابلوی امرار معاش، نسخه اشتباه: دیدگاه آیت الله سبحانی در خصوص نظام اقتصادی حوزه، حوزه مستقل دولت موظف، از حجره تا اداره، دو روی یک سکه، سید مرتضی و تقویت بنیان حوزه، وقف پشتبان حوزه ها، خمس بجای مالیات یا مالیات بجای خمس، مرکز خدمت؛ نیم نگاهی به فعالیت مرکز خدمات در مورد معیشت طلاب؛ اقتصاد فارغ التحصیلان، ۱۹ درصد حق الله؛ معیشت دانشجویان در فرقه ظاله بهائیت، جایگاه شغل دوم؛ آیین زرتشت و مسأله معیشت مویدان، کشیش و اسقف نظام پولی کلیسا، هزینه­ های وابسته؛ معیشت دانشجویان کاتولیک و اهمیت و حضور طلاب در شرکت‌های صنایع فرهنگی و خلاق پرداخته شده است.

سید نورالدین، پرچم دار تحزّب دینی

در زمانی که هنوز جرقه‌های اولیه نهضت امام خمینی زده نشده بود و حدود نیم قرن با پیروزی انقلاب اسلامی فاصله داشتیم. مجتهدی مجاهد در شیراز در اندیشه تأسیس حکومت اسلامی بود.

او مبانی نظری خود را چنان قوی کرده بود که در عرصه عمل، اقدام به تأسیس حزب و اجرای حدود شرعی و حتی معرفی نماینده برای مجلس شورای ملی کرد و آیت الله حاج سید نورالدین حسین الهاشمی شیرازی فقیهی مجاهد و عالمی عامل بود که در دوران حیات خویش توانست اسلام سیاسی و اجتماعی را متناسب با فضای جامعه به منصبه ظهور برساند و اگر همراهی بیشتر با او می ­شد شاید جرقه‌های نهضت امام خمینی زودتر زده می‌شد.

آیت الله شیرازی برای دفاع از کیان اسلام از دیدار با شاه و سفیر آمریکا ابایی نداشت و در عین حال کوچکترین کرنش در برابر دشمنان و بیگانگان ازخود نشان نمی‌داد.

وسعت اندیشه او به قدری بود که هفتاد سال قبل در مواجهه با طلبه­ای که مشغول آموختن علوم جدید بود نه تنها او را منع نکرد بلکه به یادگیری زیان توصیه نمود، خود نیز به زبان­های عربی انگلیس و فرانسه مسلط بود.

با و جود این که آیت الله حسینی برای دوران کنونی درس‌های مفید کاربردی دارد، اما هنوز هم درمیان ما ناشناخته است و این پرونده با همه تلاشی که در آن شده تنها پنجره‌ای است رو به افق مجاهدت‌های این روحانی عالیقدر.

پرونده سوم این نشریه ویژه نامه «مرحوم آیت الله سیدنورالدین هاشمی الحسینی» است که در این پرونده مطالبی همچون: جهاد اجتماعی من المهد الی اللحد، احیاگر شیراز؛ روایت شاگرد از استاد از حضرت آیت الله مکارم شیرازی، هنوز عظمت ایشان به یادم هست: آیت الله سید نورالدین حسینی الهاشمی در بیان رهبر معظم انقلاب، ویژگی­ های شخصیتی مرجع سیاستمدار، دنبال خدمت بود نه قدرت، مرجع دینی مرجعیت دینی، بقیة السلف سیاسی فارس، مخالف شاه، موافق نظارت بر شاه؛ حزب مانای آیت الله؛ نیم نگاهی به بت شکنی‌های ایت لله سید نورالدین حسینی هاشمی در گفت وگو با آیت الله حائری شیرازی، نقدی بر مقاله دکتر هاشم آقاجری و محمدمهدی مرادی خلج با عنوان «حزب برادران: پیشینه و مولفه‌های اندیشگی سیاسی و عقیدتی آن» و برش‌هایی از زندگی آیت الله سید نورالدین حسینی شیرازی آمده است.

در اندیشه اربعین

در پرونده پیش رو، کوشیده ایم پاره‌ای از مهمترین تحلیل‌های چندسال اخیر اندیشه­ وران حوزوی درباره اربعین داشته باشیم. برخی مطالعات حوزوی اربعین در عداد قویم‌ترین تحلیل‌های حوزوی پیرامون یک موضوع انضمامی هستند و می ­تواند به مثابه یک نقطه آغاز، بر عطف توجه‌های حوزوی به پدیده­ های اجتماعی بیفزاید.

در این پرونده تلاش کردیم به سه محور بپردازیم: سطوح و ابعاد ممکن در مطالعات اربعین در نخستین مطلب به پرونده به بحث گذاشته شده است. در ادامه، تحلیل‌های اندیشوران حوزوی مطرح شده که از منظر‌های مختلف سیاسی، الهیاتی، جامعه‌شناختی، فرهنگی، تمدنی و ... در حرکت اربعین پرداخته اند. درنهایت نیز کوشیده ایم دعوتی داشته باشیم گذرا به مطالعه مطالعات اربعین و ضروت فراتحلیل انتقادی اربعین.

رسائل در چهارمین پرونده خود با عنوان "در اندیشه اربعین" به بررسی موضوعاتی همانند: ابعاد سه گانه مطالعات اربعین، نیروی اربعین، اربعین؛ زیارت و امت سازی، اربعین؛ پایان دو گانه­ های مدرن، اهمیت و کارکرد شناسی اربعین، اربعین؛ بازگشت از جهان عرفی شده، اربعین و الیهات تمدن سازی، اربعین نماد ارتباط میان فرهنگی، اربعین وتعارف فرهنگی، اربعین و انسان شناسی دینی، کارکرد‌های ارتباطی اربعین، زیارت اربعین؛ نمونه­ای از روابط در جامعه مهدوی، اربعین و طرح نظریه حب در زمینه انسجام تمدنی، اربعین در تکاپوی علم و تمدنی دیگر، تأملی بر آیین اربعین به مثابه یک جنبش، ضرورت فرا تحلیل انتقادی مطالعات انتقادی مطالعات اربعین و واکاوی توقعات راهپیمایان اربعین پرداخته شده است.

اربعین در بستر تألیف؛

مسیری برای تمدن سازی

 در سال­ های اخیر مسأله پیاده روی اربعین بسیار پررنگ شده و این جریان دینی و اجتماعی هرساله جنبشی جدید در میان مردن به پا می‌کند و امروز اربعین از مرز یک رویداد فراتر رفته و می‌توان آن را یک فرهنگ دانست فرهنگی که تا تمدن اسلامی پیش خواهد رفت. رهبر معظم انقلاب نیز در دیدار با موکب داران اربعینی با نشان دادن ارزش و جایگاه اربعین به این نکته اشاره داشتد که: «اگر ظرفیت‌های کشور‌های اسلامی، ظرفیت عراق، ظرفیت ایران، ظرفیت کشور‌های دیگر متطقه غرب آسیا و شمال آفریقا بر روی هم مجتمع بشود، اگر این ظرفیت‌ها بهم برسند، این دست‌ها در هم گره بخورند، آن وقت امت اسلامی نشان خواهد داد که عظمت الهی یعنی چه؛ تمدن عظیم اسلامی را به جوامع عالم نشان خواهند داد.»

نشریه رسائل در این راستا و به مناسبت فرا رسیدن اربعین سرور و سالار شهیدان، پرونده‌ای را در خصوص شناسایی، تبیین و نقد آثار اربعینی با رویکرد اجتماعی و تمدنی اختصاص داده است.

آخرین پرونده رسائل با عنوان «اربعین در بستر تألیف» به نقد و بررسی موضوعاتی: انسان اربعینی، جامعه مهدوی، اربعین تمدن ساز، تجاری شدن؛ آفتی بزرگ در راه نشر آثار اربعینی، حوزه علمیه و خلأ‌های اربعین، مغناطیس حسینی در پدیده اربعین، کتاب خوب، اما تکراری؛ معرفی و نقد کتاب کوثر: اربعین در اندیشه آثار حضرت آیت لله جوادی، اربعین همیشه جلوتر از ما بوده است، خواندن این کتاب هم حس پادشاهی دارد: معرفی کتاب پادشاهان پیاده، روایتی ازمیعاد گاه عاشقان: معرفی کتاب اربعین میعادگاه عاشقان، روشنفکران جدید یا جامعه شناسان دین: بررسی کتاب پیاده روی اربعین؛ تأملات جامعه شناختی و از اربعین ایرانی تا اربعین ایمان؛ بررسی مسأله نشر اربعین پرداخته شده است.

همچنین در جهت داشتن نگاهی جهانی به تألیف در بستر پدیده پویای اربعین، مقاله‌ای انگلیسی به زبان فارسی برگردان شده است.

گفتنی است دوازدهمین شماره نشریه رسائل ویژه آبان ۹۸ در ۲۳۷ صفحه و به قیمت ۱۴۰۰۰ تومان منتشر شده است. /۹۹۸/