شیعیان هزاره پاکستان و تلخ و شیرین زندگی در حاشیه
به گزارش خبرگزاری رسا، هزارهها یکی از اقوام بومی منطقه کوهستانی «هزارهجات» افغانستان هستند که در کشورهای همجوار نیز حضور دارند و زبان آنها «هزارهگی»، یکی از شاخههای زبان دری است.
گروهی از اقلیت هزاره در پاکستان و عمدتاً در کویته زندگی میکنند و همچنین عدهای از آنها در ایران ساکن هستند. هزارهها سه مذهب شیعه جعفری (اثنیعشری)، شیعه اسماعیلی و سنی حنفی دارند. آنها در افغانستان سومین گروه قومی عمده را تشکیل میدهند و گروه بزرگی از اقلیتهای مهم در پاکستان محسوب میشوند که جمعیت آنها بین ۶۵۰ تا ۹۰۰ هزار نفر است.
اقلیت بودن هزارهها دو لایه دارد؛ از یک سو مذهب و از سوی دیگر ظاهر هزارهها که با سایر مردم افغانستان و پاکستان متفاوت است. در دهه ۱۸۹۰، امیر عبدالرحمان در افغانستان به قدرت رسید. وی برای اینکه قلمرو خود را کنترل کند و گروههای دردسرساز را با ترس به اطاعت از خود وادارد، به جان هزارهها افتاد تا سرنوشت آنها را به عنوان درس عبرت در مقابل دیگران قرار دهد. هزارهها هدف آسانی بودند با ظاهر و مذهبی متفاوت. عدهای از هزارهها فرار کردند ولی بسیاری از آنها ماندند. هزارهها میگویند کمتر از نیمی از آنها از این ماجرا جان سالم به در بردند.
کویته مرکز ایالت بلوچستان پاکستان دو میلیون و ۳۰۰ هزار نفر جمعیت دارد که حدود ۵۰۰ هزار نفر از قوم هزاره در دو محله «مری آباد» و «هزاره» آنجا زندگی میکنند. به گفته یکی از مقامات دولتی ایالت بلوچستان پاکستان، این دو محله از سوی دهها ایست بازرسی و ۶۰۰ گارد مسلح حفاظت میشوند. این ایالت بزرگ پاکستان با افغانستان و ایران هممرز است.
پنهان شدن هزارهها از ترس افراطیها
جامعه شیعیان هزاره پاکستان از ترس حمله گروههای افراطی مجبور شدهاند در دو محله حاشیهای کویته پنهان شوند. به نظر میرسد که مقامات پاکستانی در محافظت از این گروه ناتوان هستند. هزارهها میتوانند به خواسته خود در کویته آزادانه تردد کنند اما بیشتر آنان از بیم حملات این کار را انجام نمیدهند.
«سردار ساحیل»، وکیل و فعال حقوق بشر هزاره، در گفتوگو با رویترز گفت: حدود ۱۵-۱۰ سال است که به دلیل حملات فرقهای و افراطگرایانه، تحت شرایط محاصره شده هستیم. تمام این بازرسیها برای امنیت ما ایجاد شده است، ولی احساس میکنیم که از جامعه جدا شدهایم.
ساحیل زمانی که میخواهد به خانه برگردد، یک تپانچه با خود حمل میکند و به قول خود به یک عنصر امنیتی متکی است.
گفته میشود که هزارهها از نژاد مغول هستند که از آسیای مرکزی خارج شده و به مدت چندین قرن در نقاط مختلف آسیا حکومت کردند. آنها همچنین در پاکستان با توجه به شکل صورتشان، به آسانی قابل تشخیص هستند که این امر آنها را در معرض حملات گروههای افراطی مانند «لشکر جهنگوی» و داعش در پاکستان و افغانستان قرار داده است.
براساس آمار سازمان ملل متحد، گروههای ستیزهجوی تحت حمایت طالبان بیش از ۱۵۰۰ نفر از اقلیت هزاره را در پاکستان در یک دهه گذشته کشتهاند. خشونت مداوم علیه هزارهها، به شکل حملات انتحاری، قتلهای هدفمند و بمبگذاریها انجام شده که آنها را مجبور کرده در مناطق محصور و حفاظتشده زندگی کنند و این امر مشکلات اقتصادی زیادی را برای آنها ایجاد کرده است.
به گفته «محمد جبران نصیر»، یکی از فعالان حقوق بشر پاکستان، دلیل اصلی خشونت علیه هزارهها، اختلافات فرقهای است. او اشاره میکند که هزارهها بیشتر از سایر اقلیتهای شیعه در معرض حملات و آسیب هستند.
نصیر در ادامه میگوید: هر زمان که هزارهها مورد خشونت و حمله گروههای ستیزهجو قرار میگیرند، افراد دیگری غیر از اقلیت هزاره به کانالهای تلویزیونی دعوت میشوند تا درباره اذیت و آزارهای گسترده سخن بگویند.
علیرغم تقویت امنیت در سالهای اخیر و اینکه بیشتر هزارهها به مناطق محافظتشده منتقل شدهاند، ستیزهجویان افراطی و تندرو باز هم به این اقلیت حمله میکنند. یکی از این حملات انفجار ماه آوریل (فروردینماه ۹۸) امسال بود که موجب کشته شدن ۲۴ نفر شد که ۸ نفر اقلیت هزاره در میان آنها بودند.
حفاظت نیروهای امنیتی
این رویداد سبب شد این گروه اقلیت، بیشتر مورد حفاظت نیروهای دولتی پاکستانی قرار بگیرند؛ نیروهایی که در متوقف کردن انفجارهای انتحاری در میان جمعیت ناکام ماندهاند. این حمله که از سوی داعش و «لشکر جهنگوی» انجام شد، جدیدترین سری از حملات علیه گروه هزاره بود. یکی از مرگبارترین حملات علیه این گروه در اوایل ۲۰۱۳ با نزدیک به ۲۰۰ کشته صورت گرفت.
به دلیل وجود ناامنی، بسیاری از کسبوکارهای اجتماعی هزارهها، که در بازارهای عمدهفروشی شلوغ کویته بودند، بسته شدهاند و به شهر هزاره یا ماریآباد منتقل شدهاند.
جامعه اقلیت شیعه هزاره از شرایط موجود نگران و ناراضی هستند. برخی از آنان در کویته هنوز در جستوجوی کار هستند. کویته هفته گذشته میزبان اولین روز گرامیداشت فرهنگ هزاره برای به نمایش گذاشتن تاریخ، موسیقی و سنتهای این گروه بود.
عبدالخالق هزاره، رییس حزب دموکراتیک هزاره پاکستان (HDP)، در گفتوگو با «رویترز» میگوید: جامعه هزاره تلاش دارد اعتراضات خود از وضعیت موجود را به طور مسالمتآمیز ابراز کند.
نرگس هزاره و زندگی شیرین ورزشی
نرگس هزاره، قهرمان ورزشهای رزمی، از اقلیت هزارههای پاکستان نیز در این زمینه گفت: اخبار رسانههای داخلی درباره هزارهها بیشتر درباره هدف قرار گرفتن آنها در حملات فرقهای و یا برگزاری اعتراضات برای محفاظت بیشتر است، اما این جامعه در حال رونق و پیشرفت است.
نرگس هزاره که سال گذشته در ورزشهای رزمی آسیایی مدال گرفت، در ادامه گفت: هر یک از ما به دنبال رؤیا و هدفی در قلبمان هستیم که تصور ذهنی در مورد هزارهها را در جهان به ویژه پاکستان تغییر بدهیم./847/ب
منبع: ایکنا