امیدوار کننده‌ ترین «آیه» در روایتی از امام صادق

به گزارش خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام محمدجواد عصاری روز پنجشنبه در محفل عزاداری شهادت حضرت امام جعفر صادق علیه‌السلام که با حضور اساتید و کارکنان جامعه‌الزهرا علیهاالسلام در حسینیه امام خمینی(ره) برگزار شد، به یکی از وصایای پایانی امام صادق علیه‌السلام اشاره کرد و اظهار داشت: امام صادق علیه‌السلام در وصیت خود به یکی از موانع مهم شفاعت در قیامت اشاره کردند و آن استخفاف نسبت به نماز بود.

شفاعت اهل بیت علیهم‌السلام از موهبت‌های الهی است

استاد حوزه و دانشگاه افزود: ابابصیر می‌گوید برای عرض تسلیت شهادت امام صادق علیه‌السلام به خانواده آن حضرت، نزد ام حمیده همسر حضرت رفتم، همسر امام صادق علیه‌السلام فرمودند: اگر لحظات پایانی عمر امام بودی امر عجیبی را می‌دیدی، امام صادق علیه‌السلام چشمانشان را باز کردند و فرمودند هر که بین من و او نسبت خویشاوندی هست، صدا بزنید تا بیاید. همه آمدند، آنگاه حضرت فرمودند: «إِنَّ شَفَاعَتَنَا لَا تَنَالُ مُسْتَخِفّاً بِالصَّلَاةِ؛ شفاعت ما اهل بیت علیهم‌السلام به کسانی که نماز را سبک بشمارند، نخواهد رسید».

حجت‌الاسلام عصاری درباره شفاعت و موانع شفاعت در قرآن کریم، گفت: یکی از موهبت‌های الهی، شفاعت اولیای خدا، پیامبر گرامی اسلام صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم و ائمه معصومین علیهم‌السلام است، شفاعت در روز قیامت برای بندگان خداوند امیدبخش است.

امیدوارکننده‌ترین آیه از منظر امام صادق(ع)

وی خاطرنشان کرد: شخصی از امام صادق علیه‌السلام سؤال کرد که امیدوارکننده‌ترین آیه در قرآن کریم کدام آیه است؟ حضرت فرمودند به نظر شما مردم کدام آیه امیدوارکننده‌ترین آیه است، آن شخص آیه توبه را خواند، حضرت فرمودند: «اما امیدوارکننده‌ترین آیه نزد ما اهل بیت علیهم‌السلام، آیه شفاعت پیامبر در روز قیامت است که خداوند می‌فرماید: «وَ لَسَوْفَ یعْطِیكَ رَبُّكَ فَتَرْضى‌؛ و بزودی پروردگارت آن قدر به تو عطا خواهد کرد که خشنود شوی».

استاد حوزه و دانشگاه یادآور شد: ما در آیات پایانی سوره نبأ می‌خوانیم: «لَا یتَكَلَّمُونَ إِلَّا مَنْ أَذِنَ لَهُ الرَّحْمَٰنُ وَقَالَ صَوَابًا؛ هیچ یک، جز به اذن خداوند رحمان، سخن نمی‌گویند، و (آنگاه که می‌گویند) درست می‌گویند»؛ معاویه بن وهب از امام صادق علیه‌السلام درباره تفسیر این آیه پرسید، حضرت فرمودند: این افرادی که در آیه می‌فرماید به اذن خدا در روز قیامت سخن می‌گویند ما اهل بیت علیهم‌السلام هستیم»، معاویه بن وهب سؤال کرد حرف شما در روز قیامت چیست؟ حضرت فرمودند: ابتدا پروردگار خود را تمجید می‌کنیم، دوم بر پیامبر گرامی اسلام صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم صلوات می‌فرستیم و سپس برای شیعیان خود شفاعت می‌کنیم».

حجت‌الاسلام عصاری با تصریح بر اینکه شفاعت پیامبر و اهل بیت علیهم‌السلام یک امر مسلم است، تأکید کرد: قرآن کریم شفعای زیادی را برای قیامت بیان کرده است، از جمله علما، صلحا، شهدا و افراد صالح و متقی، پدر و مادر در حق فرزند و فرزند در حق پدر و مادر اما از برترین شفعای قیامت، پیامبر و اهل بیت علیهم‌السلام هستند.

موانع شفاعت اهل بیت علیهم‌السلام بر اساس آیات و روایات

وی در ادامه بیان داشت: شفاعت همان طور که اسبابی دارد، موانعی هم دارد که در سوره مدثر چهار گروه معرفی شدند که شفاعت شفعای قیامت شامل حال آنان نمی شود، در این سوره، وقتی بهشتیان از جهنمیان سؤال می‌کنند چه شد که جهنمی شدند، اولین گروه کسانی هستند که نسبت به نماز بی‌تفاوت هستند و یا نماز را سبک شمردند، «قالُوا لَمْ نَکُ مِنَ الْمُصَلِّینَ؛ ما از نمازگزاران نبودیم».

استاد حوزه و دانشگاه بر لزوم توجه به نماز و اهتمام نسبت به امر نماز و بزرگ شمردن نماز، تأکید کرد و افزود: مالک بن انس امام فرقه مالکی‌ها در شأن امام صادق علیه‌السلام گفته است: امام صادق علیه‌السلام کسی بود که از سه حال خارج نبود، یا در حال روزه یا در حال نماز و یا در حال ذکر بود.

حجت‌الاسلام عصاری با بیان اینکه ما باید نسبت به فریضه نماز توجه ویژه داشته باشیم، اضافه کرد: حضرت زهرا علیهاالسلام از پیامبر گرامی اسلام صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم سؤال کردند: «کسی که نماز را سبک بشمرد چه عقوبتی دارد؟»؛ حضرت فرمودند: «ای فاطمه جان! هر کسی از مردان و زنان نمازش را سبک بشمارد،خداوند او را به ۱۵ بلا مبتلا می‌سازد. (۶ مورد در دنیا، ۳ مورد در وقت مرگ، و ۳ مورد آنها در قبر و ۳ مورد در قیامت)؛ از جمله ۶ بلایی که در دنیا دامنگیرش می‌شود: خداوند برکت را از عمرش می‌برد، خداوند برکت را از رزقش می‌برد، خداوند عز و جل سیمای صالحین را از چهره اش محو می‌کند، هر عملی که انجام می‌دهد پاداش داده نمی شود، دعایش به آسمان نمی‌رود  و بهره ای از صالحین برای او نیست.

اما آن سه بلایی که هنگام مرگ گرفتارش خواهد شد: ذلیل از دنیا می‌رود، هنگام مرگ در حال گرسنگی خواهد بود، تشنه از دنیا خواهد رفت، اگر چه آب نهرهای دنیا را به او بدهند؛ آن سه بلایی که در قبر دامنگیرش می‌شود: خداوند ملکی در قبر برای او می‌گمارد تا او را زجر دهد، قبرش برای او تنگ خواهد شد و گرفتار ظلمت و تاریکی قبر خواهد شد؛ همچنین آن سه بلایی که در روز قیامت گرفتارش خواهد شد شامل: خداوند ملکی را موکل می‌سازد تا او را با صورت بر زمین بکشد، در حالی که خلایق تماشا می‌کنند، محاسبه اعمالش به سختی انجام می‌شود و خدا به نظر لطف به او نمی نگرد و برای اوست عذاب همیشگی».

استاد حوزه و دانشگاه در ادامه گفت: بر اساس آیات سوره مدثر، دومین گروهی که شفاعت روز قیامت شامل حال آنان نمی شود گروهی هستند که نسبت به فقرا و مساکین توجه نداشتند و زکات مال خود را به فقرا نمی دادند، چنانچه خداوند در آیه ۴۴ سوره مدثر می‌فرماید: «وَ لَمْ نَکُ نُطْعِمُ الْمِسْکینَ»؛ امام صادق علیه‌السلام به صورت مخفیانه به فقرا و حتی به دشمنان خود کمک می‌کردند.

حجت‌الاسلام عصاری با اشاره به آیه ۴۵ سوره مدثر «وَ کُنَّا نَخُوضُ مَعَ الْخائِضینَ»، افزود: سومین گروه کسانی هستند که با اهل باطل معاشرت می‌کردند، حال آنکه مسلمان و شیعه باید دقت کند با چه کسانی معاشرت می‌کند، اگر با افراد فاسد ارتباط داشته باشد، روز قیامت، شفاعت شامل حال او نمی شود.

وی به آیه ۴۶ سوره مدثر «وَ کُنَّا نُکَذِّبُ بِیوْمِ الدِّینِ» اشاره کرد و ادامه داد: چهارمین گروه هم کسانی هستند که قیامت را تکذیب می‌کردند و عالم پس از مرگ را باور نداشتند.

اصول امام صادق علیه‌السلام در امورات زندگی

استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه توجه به معاد و قیامت در سیره امام صادق علیه‌السلام بسیار برجسته بود، گفت: شخصی خدمت امام صادق علیه‌السلام سوال کرد: امور زندگی خود را بر چه اساس و پایه‌هایی بنا کردید؟ حضرت فرمودند: بر چهار اصل: فهمیدم كه عمل مرا دیگرى انجام نمی دهد. پس به كوشش پرداختم؛ دانستم كه خداوند بر حال من اطلاع دارد خجالت كشیدم؛ فهمیدم روزى مرا دیگرى نخواهد خورد آرامش یافتم؛ و دانستم بالاخره بسوى مرگ می‌روم به همین جهت آماده آن شدم./998/د101/ب1