مشکلات و کاستی ها در عرصه بین الملل

به گزارش خبرگزاری رسا، سید هادی ساجدی، دانش آموخته سطح چهار حوزه و دکتری فلسفه علوم اجتماعی به عنوان فعال و نخبه بین الملل، در محضر رهبر معظم انقلاب اسلامی به ایراد سخن پرداخت که متن این سخنان بدین شرح است:

بسم الله الرحمن الرحیم

با سپاس از حضرت عالی و قدردانی از دقایق ارزشمندی که در اختیار بنده قرار داده شده است.

حوزه های علمیه در طول عمر بیش از هزار ساله خود همیشه مهمترین نهاد علمی و پژوهشی جهان اسلام از سویی و اصلی ترین پایگاه حفاظت و تبلیغ دین مبین اسلام بوده است. اما این نهاد علمی و مردمی با ظهور اندیشه های سکولار غربی و سیطره و سلطه ی فرهنگی آنها بر جوامع اسلامی روز به روز به حاشیه رانده شد و کارکردهای اصیل و بی بدیل آن یکی پس از دیگری از آن گرفته شد و به مراکز و نهادهای دیگر تقدیم گردید.

این داستان پر از غم در دوران پهلوی به اوج خود رسید تا اینکه انفجار نور انقلاب اسلامی توانست فشارها، تنگناها و بی رحمی های تحمیلی بر این نهاد مردمی را بردارد و به آن فرصت دوباره ای برای تنفس و حیات ببخشد.

کم تر شدن فشارها و بی مهری ها پس از انقلاب اسلامی به حوزه های علمیه فرصتی داد تا بتواند موفقیت های بزرگ و خدمات ارزشمندی در عرصه های گوناگون علمی و خدمات اجتماعی و تبلیغی به جامعه اسلامی پیشکش کند. در این راستا، از جمله نقش های فراموش شده که حوزه های علمیه توانسته است در سال های اخیر فصلی نو برای آن باز کند، نقش آفرینی فعال و کارآمد در عرصه بین الملل است.

راه اندازی مراکز آموزش زبان های زنده دنیا برای طلاب، دعوت از اندیشمندان بین المللی و رهبران ادیان و مذاهب، ظرفیت سازی بین المللی برای حضور حوزویان در کنفرانس ها، همایش ها و مجامع علمی دنیا بخشی از این تلاش های در حال توسعه است. اما با همه این وجود، همچنان نارسایی ها و نقصان های چشمگیری وجود دارد که حل آنها نیاز به عنایت ویژه و همت والاتری دارند که در ادامه به برخی از کاستی ها و پیشنهادات و همچنین ظرفیت ها اشاره خواهم کرد:

- مشکلات و کاستی ها در عرصه بین الملل:

1- فقدان بسترهای لازم جهت حضور نظام مند و نخبگانی حوزه های علمیه در عرصه بین الملل که از آن جمله می توان به فقدان این موارد اشاره کرد: بورس های تحصیلی و فرصت های مطالعاتی، دفاتر و نمایندگی های بین المللی فراگیر، جشنواره های بین المللی مستمر، دوره های آموزشی تعریف شده برای حضور اندیشمندان و متفکران جهانی و رهبران دیگر ادیان و مذاهب، کرسی های علمی و آکادمیک در مراکز دانشگاهی و پژوهشی مطرح دنیا برای حضور نخبگان زباندان حوزوی.

2- وجود نهادهای متعدد و گاه موازی در عرصه بین الملل که از سویی باعث هدررفت منابع مالی و نیروی انسانی شده و از سوی دیگر اتخاذ رویکردهای متناقض و حتی خنثی کننده در برخی موارد مانع توفیقات مورد انتظار در عرصه بین الملل می باشند.

3- تقدم روابط بر ضوابط در غالب نهادهای بین المللی در مقام اعطای فرصت های همکاری و گشودن زمینه های حضور موثر بین المللی از دیگر رنج های این عرصه است.

و اما پیشنهادها:

دو پیشنهاد ناظر به فقدان بسترهای حضور حوزه در عرصه بین الملل:

1- اصلاح نوع نگاه به حوزه با رویکرد بین الملل: پذیرفتن حوزه های علمیه به عنوان نهادی فعال و کارآمد در عرصه های بین المللی و توانمند در ارائه راه حل و ایجاد گفتگوی بین ادیانی و نخبگانی، از سوی خود حوزویان و زعمای حوزه در درجه ی اول و سپس توسط مسئولین و نخبگان جامعه و همچنین در نگاه عموم مردم ایران.

2- تدوین نظام نامه کلان حضور حوزه در عرصه های بین الملل که نه تنها ابعاد حوزوی در آنها لحاظ شده باشد، بلکه نسبت و ظرفیت دیگر سازمان ها و نهادهای بین المللی نیز به روشنی در آن ترسیم شده باشد.

یک پیشنهاد ناظر به تعدّد نهادهای عرصه بین الملل:

ایجاد یک شورای عالی بین المللی با حضور نمایندگان همه نهادهای درگیر که علاوه بر تعیین وظایف و مرزهای فعالیت غیر متداخل و مکمل برای هر مجموعه، به نظارت و بازخواست جدی از آنها در انجام وظایف محوله خواهد پرداخت و باید مراقب بود که خود به مرور زمان به یک نهاد موازی تبدیل نشود. که البته حوزه های علمیه می توانند در این تقسیم وظایف نقشی پررنگ در جهت تامین محتوای علمی و فرهنگی غنی، نیروی انسانی و همچنین برنامه های فاخر ایفا کنند.

دو پیشنهاد ناظر به تقدم روابط بر ضوابط:

1- ایجاد ساختارهای واقعی و کارآمد و نه فرمایشی و دستوری جهت شناسایی نخبگان واقعی و افراد توانمند در راستای کنترل اعمال سلیقه ها و دیدگاه های شخصی در عرصه بین الملل.

2- فرصت دادن به طلاب جوان و نخبه که خود را همه جانبه مهیا و مسئول تحقق گام دوم انقلاب اسلامی می دانند، هم در عرصه مدیریت های کلان بین الملل و هم در میدان های عملیاتی و اجرایی.

دیگر ظرفیت های بین المللی حوزه های علمیه:

1- نقش آفرینی عالمان حوزوی و هیئت های دینی در حل و فصل مناقشات و چالش های منطقه ای و بین المللی بین کشورها، چنانچه در دوره های مختلف تمدن اسلامی شاهد نمونه هایی از آن بوده ایم.

2- عرضه نوآوری های علمی پژوهشی حوزه در مجامع بین المللی، چراکه حوزه های علمیه در کنار تبلیغ دین مبین اسلام و تقدیم انواع مختلف خدمات اجتماعی به عموم مردم، در ذات خود یک نهاد علمی و پژوهشی است که با توجه به ورود جدی آن پس از انقلاب اسلامی به عرصه های جدید دانش مانند فلسفه های مضاف، رشته های گوناگون علوم اجتماعی و انسانی جدید و فقه های مضاف و تربیت نیروهای فرهیخته و محتواهای غنی ناظر به مباحث جدید دنیای امروز، هم اکنون آمادگی خوبی جهت ورود و ایجاد گفتگوهای دقیق علمی در مراکز دانشگاهی و پژوهشی و کنفرانس های بین المللی را دارد که باید مقدمات و تمهیدات لازم برای این حضور فعال فراهم گردد.

3- توجه ویژه به توریسم مذهبی که یکی از جاذبه های حضور خارجیان در ایران است و چند سالی است که گروه های متعددی در میان طلاب جوان زباندان به این امر اهتمام ورزیده که صد البته نیازمند حمایت، سازماندهی کلان و ارتقای بیشتر هستند./1324/د101/ب1

با تشکر و قدردانی فراوان

سید هادی ساجدی