نشست فرهنگی پیرامون روند بحران در سوریه و آخرین وضعیت آن

به گزارش خبرگزاری رسا، مسعود اسداللهی کارشناس مسائل غرب آسیا در نشست فرهنگی روند بحران در سوریه و آخرین وضعیت آن که در سالن جلسات دانشگاه باقرالعلوم برگزار شد، با بیان اینکه کشور سوریه از نظر تاریخی و اجتماعی، خصوصیات ویژه ای دارد، اظهار کرد: سوریه بخشی از حوزه تمدنی روم بود و کشور عربی نبوده ولی بعد از فتح اسلام عرب ها در این کشور ساکن شدند و زبان عربی زبان رسمی این کشور شد.

وی ادامه داد: خود سوریها معتقدند که مسیحیت در فلسطین بوجود آمد ولی از سوریه به سراسر جهان گسترش پیدا کرد و در این راستا در سوریه جایی نیست که مسیحی مشاهده نشود، حتی شهری در سوریه وجود دارد که به زبان مسیح صحبت می کنند، مسیحیان سوریه  خودشان را اقلیت نمی دانند در حالی که به لحاظ عددی در اقلیت هستند.

کارشناس مسائل غرب آسیا با اشاره به اینکه سوریه کشوری با قومیت های مختلف است، افزود: در سوریه زبان و فرهنگ های مختلف وجود دارد و بیش از  ۲۰ طایفه در این کشور زندگی می کنند ولی فرق آن با لبنان که کشور طایفه ای نام دارد در این است که طایفه ها در لبنان در اقلیت هستند ولی در سوریه یک اکثریت سنی داریم و در کنار این ها یک سری اقلیت  از قبیل علوی ها، مسیحیان، ارمنی ها، دروزی ها، مرشدیها، اسماعیلی ها و شیعه اثنا عشری و غیره حضور دارند.

وی گفت: منطقه شامات و سوریه در تاریخ ، اسلام را با اموی ها شناختند و در این راستا اوج تاریخی منطقه، دوران اموی ها است و بزرگترین میدان دمشق امروز میدان اموی ها است و چون اسلام را از اموی ها گرفتند نسبت به آن ها علاقه دارند.

اسداللهی با بیان اینکه کشور سوریه بعد از فروپاشی عثمانی با این نام شکل گرفته است، بیان کرد:کشورهای لبنان، سوریه و اردن که بعد از این فروپاشی شکل گرفتند، امروز دچار بحران هویت هستند، هیچ تفاوتی بین سوریه و لبنان نمی شود یافت، آن ها هنوز نتوانستند هویت ملی را شکل دهند، البته بحران هویتی در لبنان شدید  و در سوریه کمتر و در اردن نیز بیشتر است.

وی ادامه داد: ازسال ۱۹۴۳ میلادی که سوریه مستقل شد تا اواخر دهه ۶۰ میلادی به آن کشور کودتا می گفتند و این به آن دلیل است که هر دولتی روی کار می آمد بعد دو سال کودتا می شد و این روند ادامه داشت تا اینکه حزب بعث در دو کشور عراق و سوریه سر کار آمدند .

کارشناس مسائل غرب آسیا با بیان اینکه با روی کار آمدن حافظ اسد، ثبات در سوریه حاکم شد و به عنوان یکی از کشورهای مطرح جهان عرب تبدیل شد ، تصریح کرد: حافظ اسد سیاستی را در پیش گرفت و یک تفاهم  نانوشته ای با عنوان تفاهم اقلیت ها را شکل داد و گفت اقلیت ها اگر هوای همدیگر را نداشته باشند اکثریت نابودشان خواهد کرد.

وی با اشاره به اینکه حزب بعث اسلام گرایی را دشمن اصلی خود می دانستند و حتی اسرائیل را دشمن درجه دوم خود می دانستند، خاطرنشان کرد: بعثی ها در گروه های اسلام گرا نیز اخوانی ها را خطرناکتر از تکفیری ها می دانند و این به آن دلیل است که اخوانی ها پایگاه مردمی دارند و اولین برخورد نظام با اخوان نیزاوایل سال ۱۹۷۵ شکل گرفت.

اسداللهی گفت: در سال ۱۹۸۲ میلادی اخوانی ها آمدند و بر شهر حما حاکم شدند و حافظ اسد نیز این شهر را محاصره کرد و به مردم گفت هر کسی می‌تواند از شهر خارج شود و بعد ارتش به شدت شهر را بمباران کرد و کشتار زیادی از اخوانی ها صورت گرفت و هر کسی هم که زنده ماند از سوریه خارج شد و از این تاریخ به بعد ثبات در کشور سوریه حاکم شد.

وی با بیان اینکه حافظ اسد فرد بسیار باهوش و آینده نگری بود افزود: ائتلافش با ایران نیز بر اساس آینده نگری آن بود، البته بشار که روی کار آمد، نگرانی بسیار زیادی وجود داشت که بشار در غرب درس خوانده و اگر رییس جمهور شود کشور را به سمت غرب هدایت خواهد کرد.

کارشناس مسائل غرب آسیا اظهار کرد: بشار اسد در دوران ریاست جمهوری خود اصلاحات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی را اجرا کرد، اقتصاد در زمان حافظ اسد بیشتر سوسیالیستی بود ولی در زمان بشاراسد فضای اقتصاد باز شد، اینترنت را به سوریه آورد ولی اتفاقی افتاد که اصلاحات سیاسی ادامه پیدا نکرد و آن این بود که معارضان تندروی کردند و گفتند نظام دیگر تمام است و حافظ مرده و بشار نمی تواند کشور را اداره کند.

اسداللهی با اشاره به اینکه این تندروی ها باعث شد نسل حاکم بر حزب بعث بشدت نگران شوند و شروع کردند به فشار آوردن به بشار اسد و آنچنان فشار زیاد شد که بشار اسد اصلاحات سیاسی را بعد از گذشت هشت ماه متوقف کرد، در حالی که اگر این اصلاحات ادامه پیدا کرده بود، امروز سوریه با این مشکلات مواجه نمی‌شد.

وی با بیان اینکه اصلاحات اقتصادی همچنان ادامه پیدا کرد، تصریح کرد: در این مرحله سوریه با مشکل مواجه شد چون عربستان و قطر سرمایه های بسیار زیادی آوردند و به عنوان سرمایه گذاری مدارس وهابی و مساجد تاسیس کردند و وقتی بحران پدیدار شد یک لشکر عظیمی از وهابیت شکل گرفت.

کارشناس مسائل غرب آسیا با اشاره به شکل گیری انقلاب های عربی در سال ۲۰۱۱ میلادی، اظهار کرد: در سوریه انقلاب عربی با دو ماه تاخیر آغاز شد ولی از همان زمان که در مصر شلوغ شد همه پیش بینی شلوغ شدن در سوریه را می کردند، شلوغی ها از یک حادثه خیلی ساده در جنوب سوریه در درعا جرقه خورد ولی جریان از حمص شروع شد و در شش ماه اول فقط تظاهرات بود که البته این تظاهرات ها در پایتخت خیلی کم بود ، در این زمان سفیر آمریکا ، فرانسه و ترکیه رسما به عنوان همبستگی با ملت سوریه در این تظاهرات ها شرکت کردند، خیلی تظاهرات حالت میلیونی نداشت، ولی ارتش و پلیس سوریه بلد نبود با مردم چگونه برخورد کند و نمی توانستند آن ها را متفرق کنند.

وی ادامه داد: دولت های متعددی وارد موضوع سوریه شدند و دیدن نظام با یکسری تظاهرات متفرقه سرنگون نمی شود و سعی کردند این تظاهرات را بکشند به سمت جنگ مسلحانه و از مهمترین ویژگی سوریه یعنی عشایری بودن آن استفاده کنند.

اسداللهی با بیان اینکه بیش از یک سال از شروع بحران در این مرحله گذشته بود که کشورهای مداخله کننده دیدند به نتیجه دلخواه نرسیدند و در این مرحله شاهد ورود تدریجی تکفیری ها به سوریه شدیم، اردن، شمال لبنان و عراق سه راهی بودند که تکفیریها از آن ها برای نفوذ به سوریه استفاده کردند.

وی با بیان اینکه تکفیری هایی که وارد سوریه شدند جنگ را وارد مرحله جدید کردند و این بدان دلیل بود که آن ها در جنگ چریکی تبحر داشتند و از نظر فکری هم فقط برای کشته شدن به سوریه می آمدند، افزود: ارتش سوریه که در جنگ چریکی تبحر نداشت نتوانست مانع از گسترش قلمروهای تکفیری ها شود و این سقوط ها باعث شد به نظام سوریه شوک وارد شود و چون دید دارد پایتخت را از دست می دهد از ایران درخواست کمک کرد.

استاد دانشگاه با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی ایران بعد از گذشت یک سال و نیم به بحران سوریه ورود پیدا کرد، بیان کرد:  ابتدا تکفیری ها آمدند و ایران در پاسخ به تکفیری ها وارد بحران سوریه شد، نخستین کاری که ما کردیم این بود که دمشق و حرم هایی که در دمشق هست را حفظ کنیم ، در آن زمان حضور نیروهای سپاه در سوریه به صورت مستشاری بود.

وی گفت: ابتدا دولت سوریه  نظرات مستشاری ما را قبول نمی کرد و هرچه گفتیم جوانان داوطلب را مسلح کنید قبول نمی کردند تا اینکه تکفیری ها به ۴۰۰ متری دفتر کار بشار اسد آمدند و وقتی طرح های ما را قبول کردند پایتخت امن شد، جاده دمشق به فرودگاه نیز ۲۰ روز بدست تکفیری ها افتاد و سردار سلیمانی با جمعی از نیروهای مسلح سپاه هوایی آمدند و این جاده را آزاد و امن کردند.

کارشناس مسائل غرب آسیا با بیان اینکه وقتی خیالمان از حرم های مطهر موجود در دمشق راحت شد به سمت آزاد سازی نقاط دیگر سوریه حرکت کردیم، خاطرنشان کرد: در این راستا عملیاتی در در زمان شهید همدانی طراحی شد که سپاه با همکاری نظام سوریه و حزب الله محله های غربی حلب را از خطر سقوط نجات دادند.

وی با اشاره به اینکه برخوردهای اخلاقی که نیروهای سپاه با مردم سنی نشین منطقه کردند، باعث شد تا مردم کمک بسیار زیادی به نیروهای سپاه داشته باشند، اظهار کرد: این برخوردها باعث شده است تا امروز بسیاری از جوانان اهل سنت در کنار نیروهای ما با تکفیری ها مبارزه کنند.

اسداللهی با بیان اینکه بین سال های ۱۳۹۰ تا ۹۴ معادله جنگ در سوریه به نفع دولت سوریه تغییر کرد، افزود:  ولی از اوایل سال ۹۴ وقتی کشورهای حامی تکفیری ها دیدند که آن ها در حال نابود شدن هستند، خون تازه ای به آن ها تزریق کردند، موشک های ضد هوایی به انها دادند و در بهار سال  ۹۴ معادله تغییر کرد، ادلب سقوط کرد و فوعه و کفریا محاصره شد و مسئولین سوریه بشدت روحیه خود را از دست دادند و تحلیلشان این بود که تا شش ماه دیگر تکفیریها به دمشق می رسند.

وی ادامه داد: در این مرحله بود که سردار سلیمانی تصمیم گرفت روسها را تشویق کند که وارد جنگ شوند و از این رو سردار سلیمانی با در دست داشتن اطلاعات دقیق با پوتین دیدار کرد و از آنجا روس ها وارد شدند، روس ها اطلاعات عملیات میدانی نداشتند و از اینجا مرحله جدیدی در جنگ وارد شد، آن ها  در زمین حضور نداشتند ولی پشتیبانی هوایی و توپخانه ای انها خیلی در جنگ تاثیرگذار بود.

کارشناس مسائل غرب آسیا با بیان اینکه بعد از آزاد سازی حلب، کشورهای حامی مسلحین فهمیدند که صحبت از رفتن بشار اسد حرف مفت است و گفتند بیاییم مذاکره کنیم و گفت و گوهای آستانه از اینجا اغاز شد، خاطرنشان کرد: امروز معارضان سوری در بدترین وضعیت قرار دارند، امروز ارتباط زمینی ما از تهران تا بیروت برقرار است و ما باید این پیروزی بزرگ را تثبیت کنیم.

وی گفت:  قبل از آزاد سازی بوکمال، نتانیاهو میگفت حزب الله و ایران از جنوب لبنان دور شوند ولی بعد از بوکمال نتانیاهو یک حالت دیوانه وار پیدا کرده است، ما امروز امکان تجارت بسیار زیادی با سوریه و لبنان ایجاد کردیم و در کوتاه ترین زمان ممکن می توانیم کالاهای خود را به بازار کشورهای سوریه و بیروت ارسال کنیم.

اسداللهی با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی ایران به هیچ عنوان قصد ندارد تا یک پایگاه نظامی در سوریه مستقر کند، افزود: البته دولت سوریه به این نتیجه رسیده است که برای ایجاد توازن در مقابل روس ها نیاز به حضور ایران دارد ولی دیدگاه رهبر معظم انقلاب این نیست که ما یک پایگاه نظامی در آن جا مستقر کنیم و تا زمان نابودی تکفیری ها و تروریست ها ایران به دولت سوریه کمک خواهد کرد./847/ب101/ف