به همت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی صورت گرفت؛
بررسی اندیشه‌های کلامی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای
کرسی علمی ترویجی بررسی اندیشه‌های کلامی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، به همّت گروه کلام پژوهشکده حکمت و دین‌پژوهی برگزار شد.
به گزارش خبرگزاری رسا، کرسی علمی ترویجی بررسی اندیشه‌هایبررسی اندیشه‌های کلامی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای کلامی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، دوشنبه یکم بهمن‌ماه به همّت گروه کلام پژوهشکده حکمت و دین‌پژوهی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در تالار فرهنگ این پژوهشگاه برگزار شد.
در این نشست علمی حجت الاسلام دکتر محمد صفر جبرئیلی، به عنوان ارائه دهنده و حجت الاسلام دکتر محمدعلی مهدوی‌راد و حجت الاسلام دکتر علی ذوعلم به عنوان ناقد حضور داشتند و دبیری این جلسه به عهده حجت الاسلام دکتر محمدباقر پورامینی بود.
در ابتدای جلسه دبیر جلسه حجت الاسلام دکتر پورامینی با اشاره به عنوان نشست، گفت: متأسفانه کمتر به این موضوع پرداخته شده ولی در سه چهار سال اخیر آقای دکتر جبرئیلی به بررسی اندیشه‌های کلامی آیت الله خامنه‌ای پرداخته‌اند و خصوصیّت کار ایشان این است که در عینیت جامعه این موضوع را مطرح کرده‌اند.
پیشینه بررسی ابعاد فکری رهبری
در ادامه حجت الاسلام دکتر جبرئیلی به ارائه مباحث خود پرداخت و گفت: بنده قبل از اینکه آیت الله خامنه‌ای به رهبری برسند، اثری را ندیدم که به شخصیت فکری ایشان پرداخته باشند و بنده اولین بار این کار را به سفارش دفتر ائمه جمعه کشور در ضمن کتابی با عنوان مناسبت‌های قمری انجام دادم.
وی افزود: بنده با آوردن سخنان آیت الله خامنه‌ای در سال 62 در آن کتاب به برخی از ابعاد شخصیتی ایشان اشاره کردم و از آنجا به تفکّرات ایشان علاقه‌مند شدم. این شیفتگی و علاقه‌مندی ادامه داشت تا اینجا که من کتاب طرح کلّی اندیشه اسلام را دیدیم، این کتاب را خریدم و خواندم و بسیار از آن استفاده کردم و هر چه خواندم دیدم که برایم جذّاب‌تر شد.
استاد حوزه علمیه قم ادامه داد: پس از آن کتاب انسان 250 ساله را خواندم و آن کتاب هم مورد استفاده‌ام قرار گرفت و دیدم که در این دو کتاب در باب اندیشه‌های کلامی رهبری مباحث ارزشمندی دارد. خواندن این کتاب‌ها دغدغه‌ای در بنده ایجاد کرد که به بررسی اندیشه‌های کلامی حضرت آقا بپردازم.
فوائد بررسی اندیشه‌پژوهی آیت الله خامنه‌ای
حجت الاسلام جبرئیلی با اشاره به فوائد بررسی اندیشه‌های حضرت آیت الله خامنه‌ای، بیان داشت: از جمله می توان به این موارد اشاره کرد؛ 1ـ اقامه دلیل جدید برای ادراک و اثبات مدّعیات، 2ـ استخدام نثر نو در پاسخ به مدّعیات، 3 ـ ابداع و استخدام زبانی تازه برای سخن گفتن از دین، 4 ـ طراحی چیدمانی جدید برای ارائه مباحث دین، 5 ـ ایجاد تحول در ساختار کلام مباحث دینی و ارائه چینش.
وی تصریح کرد: ما این مدّعیات را می‌توانیم در بحث‌هایی مثل فلسفه و کارکردهای امامت، نقش امامت در حیات سیاسی و اجتماعی، جست‌وجو کنیم.
تأثیر کلام آیت الله خامنه‌ای در الهیات اجتماعی
حجت الاسلام خاطرنشان کرد: بررسی آرای کلامی ایشان می‌تواند در تدوین و ترسیم صحیحی از الهیات و کلام اجتماعی برای امروز ما تأثیرگذار باشد به طوری که با کلام ایشان می‌توانیم به یک نقشه‌ای الهیات اجتماعی برسیم.
وی گفت: کارهایی قبل از بنده در این موضوع انجام شده است؛ هم در این پژوهشگاه و هم در مؤسسه قدر ولایت به این مسأله اهتمام داشته اند؛ کارهای اندیشه مجله حوزه نیز هست و کارهای به ثمر نرسیده‌ای هم وجود دارد که من در پیشینه ذکر کرده‌ام.
استاد حوزه علمیه قم اظهار داشت: اگر تحقیق بنده به ثمر برسد این تحقیق با تحلیل جامعیت اسلام و روزآمد بودن معارف و آموزه‌های آن حول محور قرآن بدون اجتناب و احتراز و تخریب از دانش‌هایی از کلام و فلسفه می‌تواند به نقد جریان اخباری‌گری و حتّی مکتب تفکیک بپردازد و نظریه حداقل انگاری دین را ردّ کند.
حجت الاسلام جبرئیلی تصریح کرد: همچنین این تحقیق می تواند با نشان دادن ضرورت رویکرد تاریخی و آموزه‌های دین، نگاه تاریخ‌مندی به دین و آموزه‌های دینی را به نقد بکشاند ضمن اینکه ایشان نگاه تاریخی دارد ولی تاریخ‌مندی را هم به نقد بکشاند.
تشخیص ضرورت روزآمد کلام در دهه 50 توسط روحانیت پیش‌رو
حجت الاسلام دکتر مهدوی راد بر اساس گزارش خبرنگار وسائل، به نقد مباحث مطرح شده پرداخت و بیان داشت: چند نکته را بنده متذکر می‌شوم. نکته اول این است که از سال 50 به بعد یک نگاه اجتماعی فرهنگی و سیاسی و روزآمد به دین در هدف‌گذاری اندیشمندان اسلامی در ایران قرار گرفت که خیلی با اهمیّت بود.
وی افزود: برای فهم این نکته شما را ارجاع می‌دهم به جزوه‌ای از شهید مطهری که با موضوع رسالت حوزه علمیه نوشته شده بود. در این جزوه شهید مطهری از این زوایه ورود کرده بود که هر آنچه ما در مباحث کلامی تا کنون بحث کرده‌ایم کارآمد نیست و ما نیاز به مباحث جدید کلامی با نگاه جدید داریم.
دبیر علمی کتاب سال جمهوری اسلامی بیان داشت: شهید مطهری تصریح دارد که ما امروز باید به امامت بر مبنای اداره جامعه نگاه کنیم و به این شکل از امامت بحث کنیم. آیت الله خامنه‌ای به صورت عجیبی به شهید مطهری عشق می‌ورزیدند تا جایی که خواندن کتاب‌های ایشان را حتّی در قبل از انقلاب نیز به طلاب و فضلاء توصیه می‌کردند.
علل انحطاط مسلمین از نگاه آیت الله خامنه‌ای و شهید مطهری
حجت الاسلام مهدوی راد ضمن بیان نکته دوم خود، گفت: شهید مطهری در مقدمه انسان و سرنوشت بحثی را در رابطه با علل انحطاط مسلمین مطرح کرده‌اند و در آنجا آورده‌اند نوع تعریف، نگاه و تکیه به بعضی از مفاهیم که کاملاً تحریفی است جامعه را امروز به اینجا کشانده است.
وی با اشاره به بیست موضوعی که شهید مطهری در کتاب «انسان و سرنوشت» مطرح کرده‌است، اظهار داشت: آن موضوعات دقیقاً همان موضوعاتی است که آیت الله خامنه‌ای در مسجد کرامت به صورت سخنرانی مطرح کردند که موضوع صبر آن به چاپ رسید و بقیه هنوز به چاپ نشده است.
حجت الاسلام جبرئیلی در پاسخ به نقدهای مطرح شده در این جلسه گفت: نکته اول این است که ما فقط دو بخش از مقاله را خدمت دوستان ارائه کردیم.
وی بیان داشت: نکته دوم این است که در همین پژوهشگاه آثاری در رابطه با مبانی کلامی رهبری در حال اجرا است و این‌طور نیست که تمامی بار بر روی دوش این تحقیق باشد و خیلی از لوازم و التزامات در بخش‌های دیگر بحث شده که لازم نبود ما در تحقیق مان به آن بپردازیم.
استاد حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: حضرت آیت الله خامنه‌ای به عنوان یک متفکّر، پنجاه سال است که در حال تبیین مبانی خود هستند و توقع زیادی است که بنده در طول دو سال همه این مباحث را در تحقیق خودم جای دهم.
حجت الاسلام جبرئیلی افزود: بنده معتقدم که ما یک‌بار باید دیدگاه آیت الله خامنه‌ای را تبیین کنیم و سپس در یک تحقیق جداگانه‌ای به تحلیل آن بپردازیم و جای تحلیل در تحقیق بنده نیست.
وی اظهار داشت: من در تحقیق خود از حضرت آیت الله خامنه‌ای حرف شاذّ ندیده‌ام اما تا دلتان بخواهد ورود نو، ادلّه نو، تبیین نو از ایشان مشاهده کرده‌ام. بله نکات آقای ذوعلم هم درست است و یک مقداری خودمانی شدن در ابحاث به خاطر این بود که من هنوز فرصت ویرایش پیدا نکرده‌ام تا مطالبی را که شما فرمودید اصلاح کنم./876/د101/ج
سایت وسائل
ارسال نظرات