«مسیر منتهی به میدان التحریر»
جدیدترین اثر موسسه فرهنگی هنری مرکز اسناد انقلاب اسلامی با عنوان «مسیر منتهی به میدان التحریر» روانه بازار نشر شد. این اثر به قلم لیوید سی گاردنر استاد دانشگاه ویسکانسین آمریکا به تشریح تاریخ روابط مصر و ایالات متحده در چند دهه اخیر پرداخته و با توجه به سوابق تاریخی روابط بین دو کشور تحولات و سیر حوادث منتهی به انقلاب مصر را تجزیه و تحلیل میکند.
این کتاب معطوف به انقلاب مصر و سقوط حسنی مبارک است اما در تحلیل این حادثه به مباحث تاریخی این رویداد پرداخته است. موضوعات و مسائل تاریخی بسیار مهمی در منطقه از تشکیل رژیم صهیونیستی، اشغال کانال سوئز، سیاستهای منطقهای ایالات متحده و سیاست خارجی مصر در این دوره تاریخی مورد بررسی قرار گرفته است.
در بخشی از مقدمه این کتاب میخوانیم: «طی چند دهه حاکمیت نظامیان در مصر، ارتش از نفوذ خاصی در ابعاد سیاسی، اقتصادی و فرهنگی جامعه این کشور برخوردار است. بخش اعظم اقتصاد مصر در اختیار ارتش بوده و نظامیان در عرصههای سیاسی نیز نفوذ قابل توجهی دارند. بر همین اساس قدرتهای بزرگ همواره برای کنترل این کشور به نفوذ در لایههای نظامی مصر اندیشیدهاند. امریکا به عنوان اصلیترین بازیگر جهانی از زمان انورسادات و به طور ویژه در دوران مبارک، با نفوذ در ارتش مصر و وابسته کردن آن به خود، این کشور را کنترل میکند. ارتش مصر وابستگیهای متعددی به منابع امریکایی از لحاظ برنامهریزی، تسلیحات و تدارکات دارد. امریکا با حمایتهای همهجانبه از ارتش مصر، دو هدف کلیدی تامین ثبات در منطقه شمال افریقا و امنیت رژیم صهیونیستی را دنبال میکند.»
کتاب «مسیر منتهی به میدان التحریر» در شش فصل، تاریخ روابط مصر و آمریکا را تشریح میکند؛ فصل اول با عنوان “در تعقیب یک سیاست”، به ترسیم اوضاع سیاسی منطقه آسیای جنوب غربی و مصر در آستانه پایان جنگ جهانی دوم اختصاص یافته و موضوعات و موارد متعددی از جمله ورود نیرویهای انگلیسی به مصر و کانال سوئز و ورود مهاجران یهودی به فلطسین از اهم مطالب ارائه شده در این فصل است.
فصل دوم، اوضاع مصر در دوره کودتای نظامیان معروف به ارتش آزاد را به تصویر کشیده است. در این رابطه مذاکرات وزیر خارجه آمریکا با ناصر از اهمیت ویژهای برخوردار است که در فصل دوم کتاب به خوبی مورد واکاوی قرار گرفته است. فصل سوم نیز به تبیین دکترین آیزنهاور برای جنگ شش روزه میپردازد.
فصل چهارم به انور سادات و سیاستهای او اختصاص دارد. توصیف سیاستهای سادات و مخالفتهای کشورهای اسلامی، در نهایت ترور او از جمله مهمترین موضوعات این فصل است.
فصل پنجم کتاب با عنوان “قمار ۵۰ میلیارد دلاری: سی سال وابستگی متقابل مصر- آمریکا” به وابستگیهای مردم مصر به امریکا در طول تاریخ توجه کرده است، رابطهای که هیچ میراث مثبتی برای اقشار متوسط مصری به صورت توسعه و پیشرفت در کیفیت زندگی نداشته است.
فصل ششم و پایانی نیز با اشارهای کوتاه به اعتراضات سایر کشورهای عربی، به تبیین اعتراضات مصریها و عکسالعملهای حسنی مبارک، ارتش مصر و مقامات آمریکایی اختصاص یافته است. از جمله مسائل بسیار مهمی که در این فصل به آن پرداخته شده مسئله وابستگی سران ارتش مصر به مقامات آمریکایی است. طوری که به اذعان نویسنده کتاب «تعداد دستوراتی که سران ارتش مصر از مقامات آمریکایی دریافت کردند از تعداد فرامین حسنی مبارک بیشتر بوده است.»
گفتنی است، کتاب “مسیر منتهی به میدان التحریر” به قلم “لیوید سی گاردنر”، توسط حسین مولایی ترجمه شده و از سوی موسسه فرهنگی هنری مرکز اسناد انقلاب اسلامی با شمارگان هزار نسخه، در ۳۰۴ صفحه و با قیمت ۲۶ هزار تومان چاپ و منتشر شده است./۹۲۵/د ۱۰۳/ش