بررسی تطبیقی دیدگاه امام موسی صدر و سیدحسن نصرالله پیرامون مسجدالاقصی
به گزارش بین الملل خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام شیخ عارف ابراهیمی از محققان و پژوهشگران حوزه علمیه قم در یادداشتی به بررسی تطبیقی دیدگاه امام موسی صدر و حجت الاسلام سید حسن نصر الله دبیرکل حزب الله لبنان پیرامون مسجد الاقصی و ضرورت ایستادگی در برابر رژیم صهیونیستی می پردازد. آنچه در ادامه میخوانیم متن این یادداشت است:
40 سال از ربوده شدن امام موسی صدر و همراهانش شیخ محمد یعقوب و عباس بدر الدین می گذرد، سوال های که خیلی از جوانان از روحانیون، اندیشمندان و علما می پرسند این است که آیا مسیر این سید بزرگوار همچنان ادامه دارد؟ چرا توجهی به اندیشه های امام موسی صدر نمی شود؟ آیا بسنده کردن به برگزاری مراسم یادبود کفایت می کند؟
پاسخ به این سوال ها را می توان در قالب مثال و به صورت مصداقی بیان کرد. ایستادگی در برابر اقدامات رژیم اشغالگر صهیونیستی و دفاع از مسجد الاقصی از مولفه های بارز امام موسی صدر است.
این بُعد از اندیشه های امام موسی صدر را می توان در علمای کنونی جهان اسلام و همچنین در لبنان در افرادی نظیر حجت الاسلام سید حسن نصر الله دبیرکل حزب الله لبنان یافت.
در ادامه نظر خوانندگان را به مواضع و دیدگاه های امام موسی صدر در برابر رژیم صهیونیستی و حمایت قوی وی از مسجد الاقصی جلب می کنم.
پاسخ های امام موسی صدر در 26 آگوست 1969 (6 شهریور 1348) به مناسبت آتش کشیدن مسجد الاقصی در پاسخ به سوالات خبرنگار روزنامه بیروتی الجریدة به بیان دیدگاه های خود در رابطه با قبله گاه اول مسلمانان و رژیم منحوس صهیونیستی می پردازد.
امام صدر در این مصاحبه نکات متعددی را برای روشن‌تر شدن مسأله بیان کرده و معتقد است این موضوع و خطر بزرگی که از آن ناشی می‌شود تنها به شعایر و مؤسسات اسلامی اختصاص ندارد، بلکه مؤسسات مسیحی را هم دستخوش تهدید کرده است. تحلیل او از این واقعه را در ادامه می‌خوانید.
نکته اول: می‌گویند مسجدالاقصی بر ویرانه‌های معبد سلیمان ساخته شده است. این دروغی تاریخی است، زیرا معبد سلیمان چندین بار پیش از ساخت بنای مسجدالاقصی خراب شده بود و زمانی هم که سپاهیان مسلمان به شهر قدس قدم نهادند، از این معبد هیچ نشانی بر جای نبوده است. همچنین، هنگامی که مسلمانان در روزگار خلافت عمربن‌خطاب مسجدالاقصی را می‌ساختند، اگر به‌راستی در آنجا معبد سلیمان هم می‌بود، آن را از میان نمی‌بردند. در تاریخِ مسلمانان، هیچ‌گاه نیامده که مسلمانان معبدی را تخریب کرده باشند تا معبد دیگری بسازند، همچنان‌که در مورد کلیسای القیامه نیز بدین‌گونه عمل کردند. گرچه خواندن نماز در کلیسا برای مسلمانان جایز است، ولی خلیفه وقت مسلمانان را از این کار منع کرده بود، چرا که نمی‌خواست فتح کلیسای القیامه و نماز گزاردن در آن بهانه‌ای باشد تا مسلمانان آن را به‌زور مسجدی برای خود شمارند. از این رو، هیچ دلیلی در دست نیست که نشان دهد معبد سلیمان تخریب گردیده و بر ویرانه‌های آن مسجدالاقصی ساخته شده باشد.
نکته دوم: مسؤول این کار اسرائیل است. هر قدر حکومت اسرائیل در پوشاندن یا کتمان حقیقت تلاش کند، عاقبت تمام مسئولیت‌های ناشی از این عمل متوجه آن است. دلیل ما آن است که مدت زمان طولانی است که در جراید و مجلات درباره احیای معبد سلیمان سخن گفته می‌شود و احیای این معبد احساسات نژادپرستانه‌ای را تقویت می‌کند که به نام دین مطرح می‌کنند. کمتر از دو سال پیش مجله تایم مقاله مفصلی منتشر کرده بود و نویسنده مقاله این پرسش را مطرح کرده بود که تغییر مسجدالاقصی به معبد سلیمان چگونه امکان‌پذیر است و البته، نویسنده خود در پاسخ این پرسش گفته بود که شاید بتوان با به آتش کشیدن مسجدالاقصی این مهم را امکان‌پذیر ساخت. این مقاله موجود است.
نکته سوم: تأ‌خیر و سستی در اطفای حریق. در هر دولت عقب‌مانده‌ای امروزه سازمان آتش‌نشانی و مأموران می‌توانند در عرض چند دقیقه خود را به محل حریق برسانند.
نکته چهارم: موضوعاتی که اسرائیل برای برانگیختن حساسیت یهود در جهان پخش می‌کند، سبب اصلی تشویق و تقویت این احساس در آنان است. درنتیجه، هر دادگاهِ حقی چاره‌ای جز آن ندارد که اسرائیل را برای این حادثه محکوم کند.
نکته پنجم: نکتـه مهـم دیگر ابعـاد حادثـه است. آیـا بـه‌راستـی ایـن آتش‌سوزی حریقی معمولی بود؟ اگر چنین بود، چرا با این موج گسترده از محکومیت روبه‌رو شد؟ درحقیقت، ابعاد این عمل بسیار گسترده است و می‌توان آن را تجاوزی به مردم و تجاوز به مؤسسات الهی و تجاوزی به زمین و آسمان تلقی کرد. همچنین، این عمل تجاوزی به زمان حال و زمان گذشته به حساب می‌آید. این کار تأکید بیشتر از افراط بر نژادپرستی است که هیچ‌گونه حد و مرزی پیش روی خود نمی‌شناسد و حتی به پاک‌ترین مقدسات دیگران هم تجاوز می‌کند.
نکته ششم: مسجدالاقصی خود در نگاه مسلمانان نماد و رمزی بزرگ به حساب می‌آید. چرا که اسلام در مکه متولد شد و اسراء یعنی انتقال پیامبر (ص) به قدس تعبیری کنایی از گسترش و انتشار اسلام به‌شمار می‌رود. تجاوز به این نماد به معنای ایستاییِ اسلام در یک منطقه معین و شبیه به تخریب خانه کعبه است. نابودی کعبه به معنای مرگ نمادین اسلام است و همچنین، نابودی مسجدالاقصی نشانی است که معنایش مرگِ انتشار و گسترش اسلام است. علت این حادثه جنایت‌کارانه، بدون تردید، یهودی‌سازی است و یهودی‌سازی یعنی تبدیل قدس به شهری یهودی.
در اینجاست که ما می‌گوییم این خطر بزرگ فقط به شعایر و مؤسسات اسلامی اختصاص ندارد، بلکه مؤسسات مسیحی را هم دستخوش تهدید کرده است. چراکه یهودی‌سازی یعنی نابود کردن مؤسسات مسیحی و اسلامی به یکسان. خلاصه سخن آنکه این مؤسسات و نیز همین مسجدالاقصی اکنون در معرض خطر قرار گرفته‌اند و نیت اینان یهودی‌سازی همه‌چیز است و علت آن هم روشن است.
از این رو، ما می‌توانیـم بـا صراحت تمـام و با اطمینـان بگوییم که امروزه امت عرب در معرض امتحان قرار گرفته است. به‌طور کلی ایمان در مشرق‌زمین به‌خصوص اسلام و مسلمین در معرض امتحان قرار گرفته‌اند. بنابراین، اگر این جنایت با عکس‌العملِ متناسب با آن روبه‌رو نشود، من اعتقاد دارم که این خود دلیلی خواهد بود بر آنکه ما به‌وجود ایمان و کیان یا امتی که نام او عرب است، تردید کنیم.
پاسخ مستدل به شبهات و تاریخ سازی دروغین صهیونیست ها، دفاع از اسلام و مسیحیت و در واقع قرار دادن دو دین بزرگ الهی در برابر صهیونیست ها، نژاد پرست خواندن و عمدی دانستن به آتش کشیدن مسجد الاقصی بخشی از ویژگی های پاسخ امام موسی صدر در پاسخ به سوال روزنامه نگار لبنانی بود.
همان طور که بیان شد این مواضع در 51 سال گذشته گرفته شده است و پس از امام موسی صدر علما، اندیشمندان و آزادی خواهان بسیاری حتی به قیمت جان خود از مسجد الاقصی قبله گاه اول مسلمانان دفاع کردند که برای نمونه به دیدگاه حجت الاسلام سید حسن نصر الله دبیرکل حزب الله لبنان در رابطه با این مسجد عظیم اشاره می کنیم.
حجت الاسلام سید حسن نصرالله، در روستای «مارون الراس» در دو کیلومتری مرز لبنان با فلسطین اشغالی، به مناسبت روز جهانی قدس 1397 شمسی گفت: تمامی مردم جهان با مسأله به حق فلسطین ابراز همبستگی می‌کنند، هر روز بر اهمیت این مناسبت و اهمیت مسأله قدس افزوده می‌شود و امت اسلامی باید این روز را گرامی بدارد.
دبیر کل حزب‌الله لبنان افزود: اولا قدس و مقدسات اسلامی و مسیحی جوهره اصلی این مبارزه است و دوما هر ساله قدس و مسأله فلسطین در معرض توطئه‌ها و اقدامات دشمن برای تسلط و پاکسازی قرار می‌گیرد که آخرین آن امسال و با شناسایی قدس به عنوان پایتخت رژیم غاصب و انتقال سفارت به بیت‌المقدس صورت گرفت. خطرناک‌ترین [توطئه دشمن] در سال جاری همان چیزی است که از آن به عنوان «معامله قرن» یاد می‌شود و هدف آن فیصله دادن به مسأله فلسطین و تسلیم قدس و مقدسات آن به رژیم غاصب صهیونیستی است.
وی ادامه داد: هنگامی که به فلسطین و سرتاسر جهان می‌نگریم و به دها هزار نفری که در مسجدالاقصی به نماز ایستادند و به غزه که دهها هزار نفر با زبان روزه در راهپیمایی بازگشت شرکت کردند و همچنین هنگامی که به 900 شهر در ایران و صنعاء و الحدیده و بغداد و پاکستان تا بحرین و سراسر جهان نگاه می‌کنیم، می‌فهمیم که باوجود تلاش دشمنان جهانی و منطقه‌ای برای به حاشیه بردن این روز و تبلیغات دهها ساله علیه آن، اما با قدرت و زنده‌تر از گذشته روز جهانی قدس برگزار می‌شود و مسأله قدس زنده و حاضر در افکار و قلوب امت و در سراسر جهان وجود دارد.
سید حسن نصرالله در ادامه به سه تهدید اصلی که متوجه بیت‌المقدس است اشاره کرد و گفت: تهدید اول شناسایی قدس به عنوان پایتحت اسرائیل از سوی آمریکاست که با توجه به سیاست های آمریکا پیش‌بینی پذیر بود اما کشورهای اسلامی و تمامی جهان نباید آن را به رسمیت بشناسند و تسلیم این اقدام شوند و اندکی تلاشی از سوی کشورهای عربی و اسلامی و سازمان همکاری اسلامی و اتحادیه عرب کافی است تا در این مبارزه پیروز شویم و نگذاریم که باقی کشورها نیز به سمت به رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت اسرائیل پیش بروند.
وی افزود: چالش دوم قدس مربوط به تغییرات دموگرافی (جمعیتی) در این شهر است که رژیم صهیونیستی از زمان اشغال آن در سال 1967 به دنبال تغییر هویت این شهر بوده و قصد دارد با انضمام شهرک‌های صهونیست اطراف به شهر قدس تحت عنوان «قدس بزرگ» شمار صهیونیست‌ها را در این شهر زیاد کرده و مسلمانان را مجبور به چشم پوشی از این شهر کنند. چالش سوم مسأله مقدسات به ویژه بیت المقدس، مسجد الاقصی و تمامی آثار و اماکن موجود در داخل بیت‌المقدس است.
سید حسن نصرالله گفت: در هر دو نبرد (چالش دوم و سوم) بار سنگین مقابله با صهیونیست‌ها بر دوش ساکنان مسلمان و مسیحی قدس است؛ به این معنا که بقای آن‌ها در قدس و حفظ خانه و کاشانه خود در این شهر نبرد واقعی است و این نبرد از سال 1967 تا به این روز شروع شده است.
رهبر مقاومت لبنان افزود: مردم بیت‌المقدس به نیابت از امت اسلامی از بیت‌المقدس و مسجدالاقصی دفاع می‌کنند و بقیه مردم و باقی مسلمانان باید با کمک مالی و انفاق مال برای کمک به اهالی بیت‌المقدس برای اینکه در خانه‌هایشان بمانند و شهر را ترک نکنند و تحت فشار اقتصادی و معیشت تسلیم نشوند، آنان را یاری کنند. متأسفانه برخی اعراب و برخی کشورهای خلیج [فارس] برای خرید خانه از اهالی بیت‌المقدس پول می‌فرستند و تاجران خائن عرب خانه‌های فلسطینیان را برای صهیونیست‌ها می‌خرند.
با مطالعه و بررسی مواضع علما، اندیشمندان و آزادی خواهان جهان در رابطه با مسجد الاقصی و ضرورت مقابله و ایستادگی در برابر رژیم صهیونیستی در میابیم که اندیشه های امام موسی صدر هنوز زنده است و راهش همچنان ادامه دارد./۹۹۴/ب۹۵۱/ف