اثر کتابخوانی در رشد ذهنی کودکان و نوجوانان
به گزارش خبرگزاری رسا، مدیرعامل مؤسسه خانه کتاب در آئین اختتامیه نخستین دوره از جشنواره «بخوانیم، بفهمیم، بگوییم» با انتقاد از سیستم آموزشی کشور گفت: خیلی از بچه‌ها نمی‌توانند از گلستان سعدی، حافظ، شاهنامه، خیام و بزرگان ادبیات یک سطر یا بیت بخوانند. متن سخنرانی نیکنام حسینی‌پور؛ مدیرعامل خانه کتاب به شرح زیر است:
کتاب روشنی‌بخش تاریکی‌ها و راهنمای عالمان است
یکی از دغدغه‌های فعلی خانواده‌ها تربیت صحیح کودکان است. با توجه به بمباران اطلاعاتی که از هر سو صورت می‌گیرد اعم از ماهواره، تلویزیون، فضای مجازی و ... به نظرم در این وادی یکی از ابزارهایی که هنوز جایگزینی برای آن وجود ندارد کتاب است و آن هم کتاب مفید و ارزشمند که کودکان بتوانند از سنین کودکی مهارت‌های زندگی را بیاموزند و اعتماد به نفس پیدا کنند.
کتابخوانی همچنین به رشد ذهنی کودکان و نوجوانان کمک می‌کند، یادگیری کارهای جمعی مساله‌ای که در ایران خیلی کم می‌بینیم و در افکار عمومی هم مطرح است که سه نفر ایرانی که دور هم جمع می‌شوند، سریع نفر سوم منشعب می‌شوند و می‌روند یک حزب جدید راه می‌اندازند. برای اینکه یاد نگرفته‌ایم کار جمعی کنیم.
نکته دیگر اینکه هر کتابی برای یک سنی مفید است و در همه جای دنیا نه فقط کتاب بلکه عروسک و حتی لباس بچه هم نظارت می‌شود چون که حساسیت روی آن‌ها بیشتر است. بنابراین نباید هر خوراکی را به خورد بچه بدهیم. هم والدین هم سیستم باید نظارت داشته باشند.
از ایرانی که سابقه تمدنی زیادی دارد انتظار بیشتری داریم. به یاد داریم که مادربزرگ‌ها برای بچه‌ها قصه می‌گفتند و بچه‌ها تشویق می‌شدند که کتاب بخوانند اما الان خیلی کم شده و وقت‌ها کم شد است.
سیستم آموزشی ما دچار مشکل اساسی شده است و بچه‌ها را تستی بار می‌آورد که مثل کف روی دریاست و عمقی ندارد و با یک باد جابجا می‌شود. خیلی از بچه‌ها نمی‌توانند از گلستان سعدی، حافظ، شاهنامه، خیام و بزرگان ادبیات یک سطر یا بیت بخوانند.
ما باید نسل پرسشگری تربیت کنیم نه نسل بی‌احساس و بی‌پرسش. استفاده از زبان تصویر در حوزه کودک و نوجوان بسیار مهم است. خوشبختانه در ایران این زمینه اقدامات خوبی صورت گرفته، تصویرگران بزرگی داریم، باید با تصویر الگوسازی کنیم که نشان دهنده فرهنگ غنی کشورمان باشد، نباید الگوی بچه‌های ما مرد عنکبوتی و ... باشد.
مسابقه کتابخوانی بخوانیم ـ بفهمیم ـ بگوییم در راستای درک مطلب و عمق بخشیدن به مطالعه و تقویت فن بیان و اعتماد به نفس طراحی شده است. در این مسابقه 500 نفر از سراسر کشور از سیستان و بلوچستان تا آذربایجان شرقی و از گیلان تا بندرعباس و .. شرکت کردند که بوشهر با سه نفر برگزیده گوی سبقت را ربود. شاید این از آثار پایتخت کتاب شدن بوشهر باشد. و امیدواریم که بتوانیم این مسابقه را که برای اولین بار اجرا کردیم تداوم ببخشیم و ادامه دار باشد و کار فرهنگی باید ادامه داشته باشد تا اثر بخش باشد.
در حوزه کودک و نوجوان خوشبختانه پدیدآورندگان ایرانی بسیار فعال هستند اعم از نویسنده ـ تصویرگر ـ مترجم ـ ویراستار و .. از سال 57 تا تیر 97 نزدیک به 200 هزار عنوان کتاب با موضوع کودک و نوجوان در ایران منتشر شده است که از این تعداد 66 درصد تألیفی و 34 درصد ترجمه بوده است و 44 درصد چاپ اول و 56 درصد چاپ مجدد.
اما یک نکته را باید اشاره کنم که در سال 96 که بالغ بر 16 هزار عنوان کتاب کودک در بانک اطلاعات خانه کتاب به ثبت رسیده است؛ 59 درصد تألیف و 41 درصد ترجمه. در این سال شیب ترجمه کمی تند شده است. و شمارگان کتاب در چهارماه نخست سال 97 هم نسبت به سال 96، 14 درصد کاهش نشان می‌دهد یعنی تیراژ در سال 96 نزدیک 2100 جلد بوده و در سال 97 به متوسط 1800 رسیده است و نشان دهنده تأثیر تلاطمهای اقتصادی بر حوزه نشر است.
به امید روزی که کودکان کتابخوان داشته باشیم و کتابخوانی در مدارس ما جدی گرفته شود./۹۲۵/د ۱۰۳/ش