تحلیل عطوان از نقض حقوق بشر در عربستان

به گزارش خبرگزاری رسا، «عبدالباری عطوان» تحلیلگر جهان عرب و سردبیر رورزنامه فرامنطقه‌ای «رأی‌الیوم» در سرمقاله خود نوشت: حکومت سعودی اقدامات تنبیهی و خشن خود علیه کانادا را در اعتراض به توییت وزارت خارجه آن که از بازداشت فعالان سعودی انتقاد کرده و آزادی فوری آنها را خواستار شد، تشدید کرده است. روزنامه «فایننشال تایمز» انگلیس نوشت که بانک مرکزی عربستان سعودی دستوراتی به زیرمجموعه‌های صندوق سرمایه‌گذاری حاکمیتی داده است مبنی بر این‌که از تمامی دارایی‌ها، سهام و اوراق قرضه کانادا باید خلاص شد و آنها را فروخت حتی اگر زیان‌ده باشد.

اقدام بانک مرکزی عربستان سعودی به فروش این دارایی‌ها، که به‌صورت «غیرتجاری» و در زمان‌بندی نامناسب از نظر اقتصادی انجام می‌شود، خسارت‌های قابل‌توجهی برای آن دارد. طبق گفته یکی از کارشناسان ملی، این اقدامات تأثیری منفی بر اعتماد سرمایه‌گذاران در این کشور خواهد داشت؛ اعتمادی که به‌دلیل بازداشت بیش از 350 تن از بازرگانان طی سال گذشته به‌اتهام فساد و مصادره کردن بخش اعظمی از ثروت‌های آنان در قبال آزادی‌شان، به طور قابل توجهی تکان خورده است. بین این بازداشت‌شده‌ها شماری شاهزاده نیز بودند که برخی از آنها به‌دلیل مخالفت‌شان با اعطای اموال و دارایی‌های‌شان و رد اتهام فساد، همچنان در حبس به‌سر می‌برند.

تصمیم شتاب‌زده عربستان سعودی بازتابی از حالت خشم ناشی از وضعیتی است که حکومت سعودی آن را خروج از هنجارهای دیپلماتیک و مداخله در امور داخلی کشورها می‌بیند به‌ویژه این‌که توییت وزارت خارجه کانادا، که در آن آزادی فعالان زن بازداشت‌شده خواسته شده، به‌زبان عربی ترجمه شده و بیش از 11 هزار مشترک در حساب‌های شخصی‌شان در شبکه‌های اجتماعی آن را بازتاب دادند و این، از دیدِ سعودی، اقدامی «تحریک‌آمیز» و «ملتهب‌کننده» است.

شکی نیست که کانادا از تصمیم عربستان سعودی به تعلیق روابط تجاری‌اش با آن و خارج کردن حدود 15 هزار دانشجوی سعودی که در این کشور تحصیل می‌کنند و همچنین متوقف کردن تمامی پروازها به شهرهای کانادا بسیار متضرر خواهد شد ولی خسارت‌های مادی و معنوی عربستان سعودی نیز بیشتر خواهد بود؛ چرا که دانشجویان سعودی همچنین رنج خواهند بود و زندگی برخی‌شان به جهنمی تبدیل خواهد شد؛ آنها چگونه دانشگاه‌های مناسب را در عرض چند هفته پیدا کنند و همچنین انتقال آنها و خانواده‌های‌شان به دانشگاه‌ها و کشورهای جدید و پیدا کردن خانه و مدارس برای فرزندان‌شان سخت خواهد بود. شاید رنج و درد بیماران در بیمارستان‌های کانادا بیشتر است به‌ویژه که آنها به‌سرعت از این کشور منتقل شدند و دوباره تحت آزمایش‌ها و عکس‌برداری‌ها و دیگر معالجات پزشکی قرار گرفتند. همه این شرایط (به شهروندان سعودی) تحمیل شد چرا که کانادا از پرونده عربستان در زمینه حقوق بشر انتقاد کرده است؛ این پرونده تقریباً از اهتمام جهانی برخوردار است و نقض آن، مگر در موارد جزئی در داخل عربستان سعودی و خارج آن، انکارناپذیر است. بازداشت فعالان زن که دلیل این بحران شده است دیگر سرّ نیست؛ چرا که جزئیات آن را خبرگزاری رسمی سعودی منتشر کرد.

چه‌بسا مقام‌های حکومتی سعودی خواستند از طریق این «تحریم‌ها» علیه کانادا، پیامی قوی به همسایگان‌شان و دیگر کشورها بدهند مبنی بر این‌که عربستان نمی‌تواند مداخله در امور داخلی خود را برتابد. این حق عربستان است ولی هدف قرار دادن کشورهایی مانند کانادا و قبل از آن آلمان و سوئد درهای آنها را به‌روی مهاجرانی که از ظلم و بی‌عدالتی فرار کرده‌اند باز می‌کند.

از بدشانسی‌های موجود در روند مقابله با کانادا، این است که این وضعیت در زمانی شکل گرفت که جنایتی که جنگنده‌های ائتلاف سعودی در شهر «صعده» یمن مرتکب شدند و در نتیجه آن 50 کودک کشته و بیشتر از 77 تن دیگر زخمی شدند، بیشتر شبکه‌های تلویزیونی و صفحات اول روزنامه‌های بین‌المللی را این روزها اشغال کرده است؛ این جنایت به فهرست دیگر جنایت‌هایی اضافه می‌شود که این کشور به ارتکاب آنها از سوی جنگنده‌های ائتلاف اذعان کرده است.

ما امیدوار بودیم که عربستان سعودی از کانادا و دولت آن انتقاد کند؛ چرا که کانادا از جنایت‌های رژیم صهیونیستی در نوار غزه و جنوب لبنان جانبداری و آنها را توجیه می‌کند و همچنین با به‌رسمیت شناختن دولت مستقل فلسطین مخالفت می‌کند و از سوی دیگر درباره یورش‌ها به مسجد الاقصی سکوت اختیار می‌کند. ولی عربستان در انتقاد از کانادا و در چارچوب حملات رسانه‌ خود علیه این کشور، به نقض حقوق شهروندان درجه یک کانادا و وضعیت بد زندان‌های آن متمرکز شد، در حالی که عربستان فراموش کرد زندان‌های این کشور و بیشتر کشورهای عربی حتی برای نگه داری حیوانات مناسب نیست و شکنجه‌هایی که در آن علیه بازداشت‌شدگان و به‌ویژه فعالان سیاسی انجام می‌گیرد عرق شرم را بر پیشانی می‌نشاند.

مقام‌های سعودی، با چنین اقدامات انتقامی، نگاه‌ها را معطوف پرونده حقوق بشر در عربستان و بازداشت صدها فعال زن و مرد، بدون محاکمه‌ای، معطوف کردند و همچنین بسیاری هوادار برای این بازداشتی‌ها پیدا شد. البته باید گفت که بسیاری از این زندانیان را علمای دینی، که برخی از آنها سن‌بالا هستند و از مریضی‌هایی رنج می‌برند، شامل می‌شود. «شیخ ناصر العمر» آخرین نفری بود که روز شنبه بازداشت شد و به جمع همکاران خود مانند «سفر الحوالی»، «سلمان العوده» و افراد بی‌شمار دیگر پیوست.

بر این باور نیستیم که «جاستین ترودو» نخست‌وزیر کانادا از این بحران با عربستان سعودی عقب‌نشینی خواهد کرد. او تأکید کرده است که به دفاع از حقوق بشر در عربستان سعودی و دیگر کشورها ادامه خواهد داد. حتی اگر ترودو عقب‌نشینی و عذرخواهی کرد او این اقدام را تنها در راستای منافع کشور و ملتش انجام می‌دهد؛ زیرا او نخست‌وزیر منتخب و مسؤول در برابر انتخاب‌کنندگانش است.

همکار رسانه‌ای ما در عربستان، که جرأت انتقاد از تدابیر کشورش علیه کانادا دارد، گفت معنای این اقدام چیست که کشور روابط با هر کشوری را، که منتقد آن در زمینه حقوق بشر باشد قطع می‌کند. دیگر سفارت‌های خارجی در پایتخت عربستان در ریاض، حضور نخواهند داشت.

به این توییت این همکار این سخن را اضافه می‌کنیم که ممکن است یک دوست برای عربستان سعودی بماند و او «دونالد ترامپ» رییس‌جمهوری آمریکا و سفارت آمریکا است. هرچند حکومت سعودی معتقد است که دوستی با ترامپ، آن را از همه بی‌نیاز می‌کند./۸۴۷/ب۱۰۳/ع

منبع: تسنیم