گزارشی از تاریخچه اسلام و وضعیت مسلمانان کشور فیلیپین

به گزارش خبرگزاری رسا، کشور فیلیپین مشتمل بر سه بخش جغرافیایی لوزون، ویسایا و میندانائو در جنوب شرقی آسیا و در غرب اقیانوس آرام و متشکل از بیش از هفت هزار جزیره است.

فیلیپین از سال ۱۵۶۵ تا ۱۸۹۸ میلادی مستعمره کشور اسپانیا بود و نام این کشور نیز از نام پادشاه اسپانیا فیلیپ دوم گرفته شده‌است.

بر اساس آخرین سرشماری‌ها، فیلیپین بیش از 100 میلیون نفر جمعیت دارد که بیشتر آنها را مسیحیان کاتولیک تشکیل می‌دهند.

در همین راستا، رودریگو دوترته، رئیس‌جمهور فیلیپین روز جمعه (پنجم مردادماه) لایحه مصوب پارلمان مبنی بر اعطای خودمختاری به منطقه «میندانائو»(Mindanao) در جنوب این کشور و محل سکونت اقلیت مسلمان مورو را تأیید کرد که خبرگزاری آناتولی ترکیه در گزارشی با عنوان «10 حقیقت درباره اقلیت مسلمان مورو» به بررسی پیشینه تاریخی و جایگاه این اقلیت پرداخته است.

در این گزارش آمده است: «مسلمانان مورو 11 درصد از جمعیت فیلیپین را به خود اختصاص داده‌ و در جزایر «میندانائو»،«پالاوان» و «ارخبیل» زندگی می‎کنند.

کلمه مور(Moor) برگرفته از واژه لاتین Mauru است و به ساکنان ایالت موریتانی درزمان امپراطوری روم باستان که اکنون الجزایر، موریتانی و مراکش را در بر می‌گیرد، اطلاق می‌شده است.

این نام امروز به بسیاری از اقلیت‎های مسلمانی اطلاق می‎شود که با اندلسی‌هایی که از سوی اسپانیا به مستعمره‎های آن سوی دریاها تبعید شده‎اند، درآمیختند.

پیشینه اسلام در فیلیپین
مسلمانان مورو در قرن 14 میلادی به اسلام روی آوردند و در شهرهای مگوییندانائو، لناو دل سور، سولو، تاوی تاوی و باسيلان زندگی می‌کنند.

در طول قرن‎ها، بسیاری از ساکنان این منطقه متاثر از تجار عرب که از شبه جزیره عربستان به این منطقه می‌آمدند، مسلمان شدند و ازدواج میان آن‌ها نیز در ترویج این پدیده تأثیرگذار بود به طوری در نیمه قرن 15 میلادی، اسلام به سمت مناطق ساحلی، کوهستانی، مرکزی و همچنین به مؤسسات آموزشی و اداری کشیده شد.

آغاز استعمار
در قرن شانزدهم میلادی اسپانیا با حمله به فیلیپین این کشور را مستعمره خود کرد که این استعمار بیش از 330 سال ادامه داشت و موجب حاکمیت زبان اسپانیایی بر این منطقه شد.

علی‌رغم درگیری‎های فراوانی که میان اسپانیایی‌ها و مسلمانان درگرفت، آنها نتوانستند به مقر مسلمانان نفوذ کرده و سلطنت آنها را نابود کنند.

بدین ترتیب تا نیمه قرن بیستم میلادی، ملت مورو تحت حاکمیت یک دولت مستقل زندگی می‌کردند، اما سرانجام براساس توافقنامه‌ای که میان اسپانیا و آمریکا امضا شد، کل مجمع الجزایر فیلیپین تحت حاکمیت آمریکا قرار گرفت و بدین ترتیب مسلمانان به اقلیتی در یک کشور بزرگ تبدیل شدند.

آغاز مبارزه
آن‌ها تلاش کردند با مذاکرات سیاسی بار دیگر استقلال خود را به دست آورند، اما با نتیجه ندادن مذاکرات برخی گروه‎ها، مبارزه مسلحانه را برگزیدند.

حملات صورت گرفته علیه مسلمانان این منطقه نوعی پاکسازی نژادی را تداعی کرد. امری که موجب شد این اقلیت در دهه هفتاد قرن گذشته به تشکیل «جبهه‌ آزادی‌بخش اسلامی مورو» روی آورند و برای دفاع از خود سلاح به دست بگیرند.

جنبش آزادی‌بخش‌ مورو یک گروه اسلامی و آزادی‌خواه بود که بر اساس حفظ ارزش‌های اسلام در جنوب شرقی آسیا و مجمع الجزایر فیلیپین به وجود آمد.

نور میسواری، مؤسس این جبهه می‌‌گوید: «بیش از 300 سال به نام اسلام و به نام مردم مسلمان، به نام امت اسلامی و برای حفظ وطن اسلامی خود، علیه اسپانیایی‌ها جنگیدیم».

درگیری‌های مسلحانه میان حکومت و مسلمانان مسلح در طول چهار دهه، کشته‌شدن بیش از 120 هزار از مسلمانان مورو و آواره شدن نزدیک به دو میلیون نفر از آنها را به دنبال داشت.

مذاکرات صلح
این وضعیت ادامه داشت تا این که مذاکرات میان دو طرف در سال 1997 میلادی آغاز شد و با به سرانجام رسیدن مذاکرات صلح در سال 2012 توافقنامه آتش‌بس امضا شد.

در این مذاکرات که با میانجی‌گری مالزی انجام شد، جبهه آزادی‌بخش از خواسته خود مبنی بر تأسیس دولت مستقل در «میندانائو» فیلپین کوتاه آمد و قرار شد منطقه خودمختاری با نام «بانگسامورو» تشکیل شود.

پس از انتخاب رودریگو دوترته به‌عنوان رییس جمهورفیلیپین و با توجه به این که وی در تبلیغات انتخاباتی خود بر پایان این بحران تأکید می‌کرد، جبهه آزادی‌بخش مورو پیش‌نویس قانون بانگسامورو را به وی عرضه کرد.

دوترته روز جمعه (پنجم مردادماه)  پس از موافقت پارلمان، قانون تشکیل حکومت خودمختار در میندانائو و جزیره‎های اطراف آن را(قانون پایه بانگسامورو) ابلاغ کرد و این‌گونه بیش از نیم قرن رنج و سختی مسلمانان مورو به پایان رسید.

براساس این قانون ایالت میندانائو و جزایر اطراف آن که دارای اکثریت مسلمان هستند، به عنوان منطقه‌ای با حکومت خودمختار به رسمیت شناخته می‌شود.

همچنین، همه‌پرسی در این منطقه حداکثر 150 روز پس از موافقت قانون با این دولت اجرا خواهد شد و اعضای شورا متشکل از 80 نفر که بیشتر آنها از جبهه آزادی بخش مورو هستند، انتخاب خواهند شد و این شورا نخست‌وزیر حکومت جدید را برای یک دوره چهار ساله برمی‌گزیند.

بر اساس این توافق، 30 درصد از اعضای جبهه آزادی‌بخش خلع سلاح می‌شوند تا باردیگر به زندگی شهروندی بازگردند و دیگر اعضا نیز در سال 2022 میلادی به آنها ملحق می‌شوند.

همچنین جبهه آزادی‌بخش مورو به یک نهاد سیاسی تحت حاکمیت قانون احزاب تبدیل می‌شود که این مسأله در نشست نهایی مذاکرات صلح اعلام خواهد شد.

انتظار می‌رود، اجرای قانون «بانگسامورو» و تشکیل یک حکومت با اختیارات گسترده و ایجاد دادگاه‌هایی برای اجرای احکام دین اسلام به صورت مستقل، دستاوردهای قانونی و اقتصادی بسیاری برای مسلمانان داشته باشد.

ایجاد منطقه‌ای برای سرمایه گذاری‌های داخلی و خارجی و تأثیر آن در توسعه و بالارفتن سطح آموزش و بهداشت و امنیت از دیگر فواید این قانون است.

طبق قانون مذکور، دولت خودمختار بانگسامورو تشکیل خواهد شد. دولت مرکزی اختیارات اداری خود در میندانائو را به دولت بانگسامورو واگذار خواهد کرد. دادگاه‌های شرعی مستقل در خصوص آزادی‌های دینی تشکیل خواهد شد.

همچنین جنگجویان جبهه آزادی‌بخش ملی مورو (MNLF) و جبهه آزادی‌بخش اسلامی مورو (MILF) به حق عضویت در نیروهای مسلح فیلیپین دست خواهند یافت و آب‌های داخلی منطقه بانگسامورو به طور همزمان با دولت مرکزی مدیریت خواهد شد.

طرح «قانون پایه بانگسامورو» برای اعطای خودمختاری به ایالت میندانائو و جزایر مجاور آن روز 24 جولای سال جاری به تصویب مجلس نمایندگان فیلیپین رسیده بود./۸۴۷/ب۱۰۱/ع

منبع: ایکنا