هیجدهمین شماره دو فصلنامه معرفت سیاسی منتشر شد + چکیده
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، مؤسسه امام خمینی(ره)، هیجدهمین شماره فصلنامه معرفت سیاسی را ویژه تابستان و پاییز ۹۶ به مدیر مسؤولی محمدجواد نوروزي منتشر کرد.
در این شماره این مقالات پیش روی ما قرار گرفته است:
مباني فلسفه علميِ تفسير سياسي
وحدت‌گرايي و كثرت‌گرايي در فلسفة سياسي متعاليه
بررسي تطبيقي قابليت تبيين سياسي رهيافت نهادگرايي و رهيافت فطرت گرا (سياست متعاليه)
پارادايم مديريت مبتني بر منابع، به عنوان ضرورت ساخت دروني نظام جمهوري اسلامي ايران
ظرفيت‌هاي تربيت ولايي ـ جهادي؛ زمينه‌ساز برپايي تمدن اسلامي
حزب كارگزاران؛ در انديشه و عمل
مباني فلسفه علميِ تفسير سياسي
محمد عابدي
چکیده: «تفسير سياسي»، بخشي از علوم انساني اسلامي است که تاکنون تلاش ويژه‌اي براي ساماندهي آن به‌عمل نيامده، و سؤالات بسياري پيرامون آن مطرح شده است. از جمله اينکه مباني، اصول و قواعد معيني براي عمليات تفسيري، با رويکرد سياسي را مي‌توان معرفي کرد، اين مباني، اصول و قواعد کدام‌اند؟ گام نخست، معرفي «مباني فلسفة علمي تفسير سياسي» پس، کشف مباني دانشي و استخراج اصول و در نهايت، قواعد تفسير سياسي است. ناظر بر گام اول، فرضيه اين است که مي‌توان مباني فلسفة علمي تفسير سياسي قرآن را کشف و معرفي کرد. جمع‌آوري اطلاعات اين پژوهش، کتابخانه‌اي است و تحقيق به روش توصيف و تحليل صورت گرفته است.
وحدت‌گرايي و كثرت‌گرايي در فلسفة سياسي متعاليه
مهدي قرباني
چکیده: وحدت و کثرت، يکي از مسائل مهم در تاريخ فلسفه سياسي است که گرايش فيلسوف سياسي به هريک از آنها، مي‌تواند در همه ابعاد فلسفه سياسي ايشان تأثيرگذار باشد. در طول تاريخ، فيلسوفان سياسي ديدگاه‌هاي مختلفي را در مواجهه با اين دو مسئله بيان نموده‌اند. جايگاه صدرالمتألهين در تاريخ فلسفه اسلامي، ما را بر آن داشت تا اين مسئله را در فلسفه سياسي متعاليه بررسي نماييم. فيلسوفان سياسي، در مواجهه با وحدت و کثرت گاهي رويکرد افراطي در پيش گرفته‌اند. گاهي نيز در مسير اعتدال حرکت کرده‌اند که از آن، به وحدت‌گرايي و کثرت‌گرايي معتدل تعبير مي‌شود. در رويکردهاي افراطي، طرفداران وحدت به نفي کثرت و طرفداران کثرت به نفي وحدت مي‌پردازند. در صورتي که رويکرد اعتدالي بر آن است تا تعادلي ميان وحدت و کثرت، در ساحت سياست برقرار نمايد. صدرالمتألهين، با رويکرد اعتدالي با وحدت و کثرت مواجه شده و بر ضرورت هر دوي آنها در زندگي سياسي تأکيد کرده است. رويکرد وي مبتني بر مباني ايشان در حوزه هستي، انسان و غايت است که توجه همزمان به وحدت و کثرت را ضروري مي‌كند. وقتي مؤلفه‌هاي مرتبط با وحدت‌گرايي و کثرت‌گرايي در فلسفه سياسي متعاليه مورد بررسي قرار مي‌گيرد، رويکرد اعتدالي در مواجهه با آنها کاملاً مشهود است؛ به‌گونه‌اي‌که وي تلاش مي‌کند ميان مؤلفه‌هاي مربوط به وحدت‌گرايي و کثرت گرايي افراطي اعتدال برقرار نمايد.
بررسي تطبيقي قابليت تبيين سياسي رهيافت نهادگرايي و رهيافت فطرت گرا (سياست متعاليه)
مجتبي زارعي
چکیده: هيافت نهادگرايي، يکي از از رهيافت‌هاي مهم در عرصة انديشه‌ي سياسي، به شمار مي‌رود که علاوه بر قابليت تبييني، مي‌توان آن را يکي از ديرپاترين روش‌هاي تبييني انديشة سياسي دانست. اين رهيافت را مي‌توان به دو شعبة نهادگرايي قديمي و نهادگرايي جديد، تفکيک کرد. بررسي تاريخ تحولات رهيافت نهادگرايي، به طور همزمان، مشتمل بر پژوهشي در رابطه با تاريخ انديشة سياسي نيز مي‌باشد. رهيافت سياسي فطرت‌گرا را نيز مي‌توان صورتبندي سياست بنا بر استلزامات مباني اسلام، تعريف کرد. دستاورد مقايسة تطبيقي ميان رهيافت نهادگرايي و رهيافت سياسي فطرت‌گرا، بيان قدرت تبييني رهيافت سياسي فطرت‌گرا و يادآور شدن خطاهاي نظري نهادگرايي است. اين پژوهش با روشي تحليلي، تفسيري و مقايسه‌اي صورت گرفته است.
پارادايم مديريت مبتني بر منابع، به عنوان ضرورت ساخت دروني نظام جمهوري اسلامي ايران
محمد مبيني
چكيده: جهان امروزي، نه در کنترل ماست و نه قابل پيش‌بيني است؛ نه مي‌توان منتظر اقدامات و حرکات ماند و نه مي‌توان عکس‌العملي نشان نداد؛ زيرا علت، شدت و جهت تغييرات مشخص نيست. بنابراين، ديدگاه مبتني بر محيط در شرايط فعلي براي کشور امکان‌پذير نيست؛ انتخاب «استراتژي مبتني بر منابع»، عقلايي و هوشمندانه مي‌باشد.
هدف اين پژوهش، بررسي ميزان ضرورت «پارادايم مبتني بر منابع»، در ساخت دروني نظام مي‌باشد. «پارادايم مبتني بر منابع»، به‌عنوان چارچوب نظري تحقيق مي‌باشد. روش پژوهش، به صورت کيفي و با به کارگيري روش دلفي فازي و با مراجعه به 13 نفر از خبرگان صورت گرفته است. پس از سه دور نظرسنجي از افراد صاحب‌نظر، مولفه‌ها و شاخص‌هاي ساخت دروني نظام جمهوري اسلامي ايران شناسايي گرديد. نتايج تحقيق نشان داد که در بُعد اقتصاد، مؤلفۀ اقتصاد مقاومتي؛ در بُعد سيستم‌هاي اجتماعي، همبستگي اجتماعي؛ در بُعد سياست، هم‌افزايي در سياست و در بُعد تکنولوژي، قطع وابستگي به خارج، به‌عنوان مؤلفه‌هاي اصلي ساخت دروني نظام محسوب مي‌گردند.
ظرفيت‌هاي تربيت ولايي ـ جهادي؛ زمينه‌ساز برپايي تمدن اسلامي
سيداحمد رهنمايي
چكيده: اين پژوهش به بررسي ظرفيت‌هاي ويژة تربيت ولايي ـ جهادي در پايه‌ريزي تمدن جهاني اسلام مي‌پردازد. سؤال اساسي اين است که تربيت ولايي ـ جهادي، از چه ظرفيت‌هايي در دو سطح ملي و فراملي، براي برپايي تمدن جهاني برخوردار مي‌باشد؟ در پاسخ به اين سؤال، به روش توصيفي ـ تحليلي، رابطة هم‌افزايي روحية جهادي و ولايت‌مداري و نقش تركيبي اين دو عامل، در ايجاد زمينة برپايي تمدن جهاني روشن خواهد شد. در اين ميان، اشاره به دستاوردهاي انقلاب اسلامي در داخل کشور، منطقه و شرق و غرب، به مثابة بخشي از ظرفيت‌هاي تربيت ولايي ـ جهادي كافي است تا نشان آشکاري از قابليت‌ها و شايستگي‌ها و جلوه‌هاي اين نوع تربيت، براي ايفاي نقش در عرصة بين الملل و تحقق تمدن جهاني به دست دهد. تربيت ولايي ـ جهادي در جايگاه تربيتي پيشرو، پيش برنده، جهت بخش، با چشم‌اندازي روشن نه تنها در تراز انقلاب اسلامي و منويات بنيان‌گذار كبير آن قرار مي‌گيرد، بلكه مي‌تواند تحقق بخش اهداف و آرمان‌هاي متعالي نظام اسلامي در سطح تمدن جهاني باشد.
حزب كارگزاران؛ در انديشه و عمل
قاسم روان‌بخش
چکیده: جريان‌هاي سياسي در جمهوري اسلامي ايران را مي‌توان در سه طيف اسلامي، سکولار و التقاطي طبقه‌بندي کرد. کارگزاران به مثابه جرياني که در دهه دوم انقلاب و متأثر از کانون‌هاي قدرت شکل گرفتند، در زمرة گروه‌هاي التقاطي قرار مي‌گيرد که بر اساس تفکر سکولاريستي شکل پذيرفته است. اين جريان، اسلام را فاقد ساختار حکومت دانسته، معتقد است: بايد ساختار حکومت را از ليبراليسم، وام گرفت. اصول و مباني فکري کارگزاران را مي‌توان اقلي دانستن دين، نسبي‌گرايي، علم‌گرايي و تجربه گرايي، اصالت بخشيدن به مبارزه و ضديت با تفکر اجتهادي برشمرد. اين شاخص‌ها به روشني بيانگر اين است که اين جريان، داراي افکار التقاطي در ساحت ارزش‌هاي سياسي است. اين نوشتار با رويكرد تحليلي و انتقادي، به بحث از مشروعيت، ساختار، حقوق و وظايف حزب كارگزاران در انديشه و عمل مي‌پردازد.
مؤسسه امام خمینی(ره)، هیجدهمین شماره فصلنامه معرفت سیاسی را در 140 صفحه و به قمیت 7000 تومان منتشر کرده است./۹۹۸/ن۶۰۳/ش