درس‌هایی از کتاب‌نگری آیت‌الله خامنه‌ای
به گزارش خبرگزاری رسا،آیت‌الله خامنه‌ای، مقام معظم رهبری، روز جمعه ۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۷ از سی و یکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران بازدید کردند. این بازدید حدودا ۹۰ دقیقه‌ای، حاوی نکات قابل‌توجهی بود که بخش‌هایی از آن به قلم حجت‌الاسلام محمدعلی مهدوی‌راد که در جریان این بازدید حضور داشت، در قالب یادداشتی بیان شده است.
محمدعلی مهدوی‌راد: سپاس خداوند سبحان را که امسال هم مانند برخی سال‌های پیشین، توفیق را رفیق راه ساخت که در نمایشگاه کتاب در محضر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای باشم.
در آغاز ورود رهبر معظم انقلاب، وقتی ایشان بنده را دیدند، اظهار ارادت کرده و عرض کردم: الحمدلله این بخش از تفسیر شما –تفسیر سوره برائت- هم چاپ شد و چقدر خوب، منقح و روزآمد با آن مقدمه طولانی و فاخر که دوستان زحمت کشیدند.
فرمودند: «شما نوشته‌اید؟» عرض کردم خیر، دوستان زحمت کشیده‌اند؛ با من هم مشورت می‌کردند. عرض کردم: و نیز کتاب مجموعه سخنرانی‌هایی که همه و حتی حضرتعالی تصور می‌کردند که گم شده و پیدا نمی‌شود: کتاب همرزمان حسین (علیه‌السلام).
بیفزایم که تفسیر سوره برائت در سال ۱۳۵۱ در مدرسه میرزا جعفر مشهد، پنجشنبه‌ها و جمعه‌ها ساعت هفت صبح تدریس می‌شد. این بنده در این جلسات از آغاز تا پایان حضور داشتم. تفسیر از ابعاد هدایتی، اجتماعی، جهت‌آفرین و به تعبیر خود آن بزرگوار «سپیده‌گشا و زندگی‌ساز» برخوردار بود. همچنین کتاب همرزمان حسین (علیه‌السلام)، مجموعه ۱۰ سخنرانی درباره سیره معصومان (علیهم‌السلام) حقاً و انصافاً کم‌نظیر است؛ به‌ویژه آخرین سخنرانی در موضوع «تقیه در سیره امامان» که بی‌نظیر است و چند سخنرانی در موضوع «دو امام مجاهد» که در سه سخنرانی آن درباره امام حسین (علیه‌السلام) حضور داشتم.
امیدوارم بحث‌های مسجد کرامت که موضوعات آن بسیار دقیق و هوشمندانه برگزیده شده بود و ابعاد تحریف‌زدایی، روشنگری و استوارسازی مفاهیم در آن سلسله، بسیار قابل توجه بود، پیدا شود و نشر یابد؛ مانند «صبر» و «نماز» و این سه سخنرانی که نشر یافته است.
باری، رهبر انقلاب در ادامه در غرفه «انتشارات سخن» با دقتِ تمام، عناوین را نگریستند، مجموعه سه جلدی درباره حافظ از سلسله آثار گران‌قدر استاد شفیعی کدکنی را معرفی و عرض کردم که برای اولین‌بار است که از استاد درباره حافظ این‌همه مطلب یکجا نشر می‌یابد و نیز «منتهی الارب» را و مجموعه‌ای فاخر از انتشارات مشترک «سخن» و «موقوفات افشار».
وقتی «نامه خسروانِ» شاهنامه‌پژوه باریک‌بین و استوارنویس آقای سجاد آیدین‌لو را معرفی کردم، ورق زدند و تأمل کردند و فرمودند: «یکی دو سال قبل هم گزیده‌ای از شاهنامه را برایم فرستاده بودند که خواندم؛ آن هم بسیار خوب بود.»
مجموعه این آثار را که به‌دقت ملاحظه کردند، فرمودند: «ایشان ماشاءالله موفق هستند.»
بر روی هم، همراهی با حضرت آقا در کتاب‌نگری، بسیار درس‌آموز است. ایشان هنوز هم در خواندن آثار ادبیِ فاخر و میراثِ مکتوبِ تمدن اسلامی به‌روز هستند:
1- برخی از آثار ادبی چاپ‌شده در سال‌های پیش را فرمودند: «۵۰ سال پیش این را خوانده‌ام.»
2- یکی از آثار ادبی بسیار مهم ترجمه شده با مجلدات زیاد را فرمودند خوانده‌اند و در چگونگی آن اظهارنظر کردند.
3- درباره ظاهر کتاب، کاغذ، تجلید و قیمت آن به‌درستی و دقت اظهارنظر می‌کردند و با تورقی از کتابی فرمودند: «گران است» و آن‌گاه رو به آقای صالحی یادآوری کردند: «مسئله کاغذ را حل کنید.»
4- حضرت آقا از آن روزگارانی که برای استفاده و تعلیم و بهره‌گیری در محضرشان بودیم، کتاب را که می‌خواندند در آغاز و یا پایانش نظرشان را درباره کتاب می‌نوشتند. یکی از ناشران درخواست کردند که ایشان در کتابی چیزی بنویسند، فرمودند: «من باید کتاب را بخوانم و حس و برداشتم از کتاب را بنویسم.»
پس از گلگشتی درس‌آموز و تنبه‌آفرین برای ما، در فضایی که از قبل آماده شده بود نشستند، در این هنگام درباره کتاب و نشر، خطاب به آقای دکتر جوادی، معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و آقای دکتر صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی فرمودند: «کتاب بسیار مهم است. نقش کتاب با همه فرازها و فرودها باقی می‌ماند، نقش کتاب ازبین‌رفتنی نیست؛ بنابراین نشر را جدی بگیرید. ممیزی هم به قاعده و دقیق باید باشد؛ نه‌تنها اشکالی ندارد، لازم است و همه‌جای دنیا هم هست. کجاست که خط قرمزهایی نداشته باشد؟» بعد مواردی هم یاد کردند.
واقعاً پیوند رهبر انقلاب با کتاب شگفت‌انگیز است. در مواردی در گزارش‌ها آمده است و در این دیدار هم اشاره فرمودند که در همین روزگار رهبری، «خانواده‌ی تیبو» را خوانده‌اند و در ملاقات با جمعی که زنده‌یاد ابوالحسن نجفی در میانشان بوده‌اند، از اینکه حضرت آقا کتاب را خوانده‌اند، ایشان و آن جمع -که یکسر اهل قلم و دانش بودند- تعجب کرده بودند و ایشان نقدهایی را هم مطرح کرده بودند.
اکنون که این گزارش‌گونه به اینجا رسید، خاطره‌ای را بنویسم: روزگاری که در مشهد، گاه افتخار حضور در محضر پرفیض آن بزرگوار را داشتیم؛ یک‌بار فرمودند: «من حدود هزار رُمان خوانده‌ام». این گذشت تا پس از انقلاب اسلامی و در روزگاران ریاست‌جمهوری، در مصاحبت خدمت ایشان عرض کردم: قبل از انقلاب از حضرتعالی شنیدم که فرمودید هزار رُمان خوانده‌اید. فرمودند: «عدد یادم نیست اما هر آنچه در حوزه‌ای که اشاره کردید نشر یافته و شایسته خواندن بوده، چه ترجمه و چه اصل، خوانده‌ام.»
زنده‌یاد غلامرضا قدسی، ادیب و سخن‌سرای فرزانه‌ی روزگار معاصر -که استاد محمدتقی شریعتی درباره ایشان فرمودند: آقای قدسی در غزل‌سرایی اعجاز می‌کنند- در مقامی فرمودند: نثر آقا سید علی آقا (۱) در میان روحانیان بی‌نظیر و در میان غیر روحانیان (۲) کم‌نظیر است.
باری، از سخن سخن برآید. روایت این دیدار باعث شد این خاطرات هم گفته شود. در ادامه دیدار، رهبر معظم انقلاب غرفه‌هایی را دیدند و با صاحبان غرفه‌ها و نیز کسانی از اهل قلم سخن گفتند ... تا پایان دیدار./۹۲۵/ د ۱۰۳/ش
۱) آیت‌الله خامنه‌ای
۲) عین تعبیر ایشان درباره‌ی غیر روحانیون، «مکلّاها» بود.
منبع: پایگاه اطلاع‌رسانی KHAMENEI.IR