فصلنامه انتظار موعود در گام پنجاه و ششم

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قم شماره 56  فصلنامه «انتظار موعود» ویژه بهار 96 را به مدیر مسؤولی حجت ‌الاسلام والمسلمین محسن قرائتی و سردبیری حجت ‌الاسلام روح‌ الله شاكری زواردهی منتشر کرد.

در این شماره مقالات زیر پیش روی خوانندگان قرار گرفته است:

امامت اهل بيت بر مبناي آيه مودت

بررسي و نقد تاويل «قيامت موعود» به «قيام قائم»

بررسي و نقد تكثر اديان در عصر ظهور با تاكيد بر مقوله نجات

تحليل مبنايي عدالت مهدوي در عصر غيبت با ابتنا بر نظريه ولايت فقيه

بررسي و تحليل استنادات روايي جريانات انحرافي بر مذمت فقها

سبك شناسي مواجهه ائمه(با تاكيد بر شبهه هاي واقفه)

امامت اهل بيت بر مبناي آيه مودت

علي رباني گلپايگاني   

چکيده:  يكي از دلايل امامت امامان دوازدهگانه اهل بيت آيه مودت؛ آيه 23 سوره شوري: قُلْ لَا اَسْاَلُكُمْ عَلَيْهِ اَجْرًا إِلَا الْمَوَدَهَ فِي الْقُرْبَي و روايات مربوط به آن است. بر اساس اين روايات، مقصود از «قربي» در آيه شريفه، اميرالمومنين علي، فاطمه زهرا و ديگر امامان از ذريه اميرالمومنين هستند.

اين مطلب مورد اجماع شيعه اماميه است. شماري از عالمان اهل سنت نيز آن را به ويژه درباره اهل كسا پذيرفته اند. در اين آيه شريفه، مودت خويشاوندان پيامبر به منزله اجر رسالت آن حضرت به شمار آمده است. اين مطلب گوياي آن است كه مقام و منزلت معنوي آنان با مقام و منزلت رسالت، محك مي خورد. لذا با توجه به اين كه افضليت و عصمت از شرايط مهم امامت است، امامت امامان اهل بيت ثابت مي شود.

امامت داراي ابعاد ظاهري و باطني، علمي و عملي، اخلاقي و سياسي است. از منظر اسلام، مرد بودن يكي از شرايط امامت سياسي است. لذا عدم اعتقاد به امامت سياسي فاطمه زهرا، بر دلالت آيه مودت بر امامت اهل بيت خدشه اي وارد نمي سازد. همچنين، اعتقاد به امامت اميرالمومنين در زمان پيامبر و امامت امام حسن(ع) در زمان اميرالمومنين(ع) - به مقتضاي آيه مودت- با اعتقاد به وحدت امام در هر زمان ناسازگار نيست؛ زيرا مقصود از وحدت امام در هر زمان اين نيست كه دارنده مقام امامت يكي است؛ بلكه مقصود اين است كه امام علاوه بر داشتن مقام امامت، حق اعمال ولايت و امامت به صورت مستقل داشته باشد. به عبارت ديگر، دو امام در عرض هم، در طول يكديگر، مانند نبوت و امامت موسي و هارون در يك زمان.

بررسي و نقد تاويل «قيامت موعود» به «قيام قائم»

عزالدين رضانژاد، رحمان عشريه، محمد علي پرهيزگار 

چکيده: تاويل گرايي و تفسير به راي نسبت به آموزه هاي اسلامي، از كژانديشي هايي است كه دامنگير برخي از فرقه ها و جريان هاي انحرافي شده است.

«قيامت» در قرآن كريم و آموزه هاي مسلمانان، مفهوم روشني دارد. از اين رو، در اين زمينه شك و شبهه اي براي قريب به اتفاق آنان وجود ندارد.

در دو سده اخير، با پيدايش دو جريان بابيت و بهائيت، ادعاهاي نادرستي مطرح گرديده كه تاويل آموزه «قيامت موعود» مسلمانان از رستاخيز و جهان پس از مرگ؛ به معناي «قيام قائم» و نسخ شريعت گذشته و ظهور دين جديد؛ يكي از آن هاست.

نوشتار حاضر با روش پژوهش توصيفي – تحليلي از طريق جمع آوري اطلاعات كتابخانه اي به طرح اين ديدگاه پرداخته و سپس آن را مورد تحليل و نقد قرار داده است. نتايج حاكي از آن است كه نه تنها هيچ دليل عقلي و نقلي بر تاويل قيامت به قيامت قائم نيست، بلكه با مدعيات اين فرقه ها در تناقض است.

بررسي و نقد تكثر اديان در عصر ظهور با تاكيد بر مقوله نجات

رضا حاجي ابراهيم، سيد عبدالله ميراحمدی

چکيده: مقاله حاضر عهده دار بررسي اين مسئله است كه بودونبود كثرت اديان در آينده، در تعيين سرنوشت اديان ونجات پيروان آن ها چه نقشي دارد. به علاوه مي كوشد به بررسي كثرت اديان و نجات بخشي امام مهدي(ع) در آموزه هاي مهدويت بپردازد. اين پژوهش، نخست، از منظر عقلي به تحليل و بررسي كثرت حقانيت، با توجه به واقعيت غايي(خداي فلسفي) و كثرت نجات، مبتني بر تحول در كثرت گرايي ديني «جان هيك»پرداخته؛ آن گاه ازمنظر نقلي و عقلي برخي آيات و روايات درباره نجات بر پايه شئون وجودي امام مهدي(عج) را موردبررسي قرار داده است و به اين نتيجه مي رسد كه كثرت گرايي ديني هيك با ساختار متناقض، در توجيه مدعاي كثرت حقانيت اديان و نجات بخشي يكسان آن ها ناتوان است.

از طرفي، بر اساس آموزه هاي مهدويت، از يك سو شان هدايت گري و نور امامتِ امام مهدي سبب تحقق هدايت كامل و ظهور سيطره اسلام مي شود و از سوي ديگر، آن حضرت با داوري ميان پيروان اديان با نفي كثرت اديان حقانيت اسلام را اثبات مي كند. همچنين با هدايت همه حق طلبان سبب نجات همگاني مي گردد و نجات بخشي امام مهدي با كاركردهايي مانند؛ جمعي، فردي، مادي، معنوي و كيهاني به انجام مي رسد.

تحليل مبنايي عدالت مهدوي در عصر غيبت با ابتنا بر نظريه ولايت فقيه

حسين الهي نژاد  

 چکيده: در اين نوشتار، دو مقطع زماني «غيبت» و «ظهور» به تصوير كشيده شده است. مقطع غيبت تداعي كننده جامعه عصر غيبت به سرپرستي ولي فقيه و مقطع ظهور، بيان گر جامعه عصر ظهور به سرپرستي امام مهدي است. جامعه عصر ظهور به عنوان «جامعه منتظَر» و جامعه عصر غيبت به عنوان «جامعه منتظِر»؛ از نظر غايت شناختي و كاركرد شناختي همپوشاني دارند. يعني جامعه منتظِر كه جامعه ولي فقيه باشد، در جهت رسيدن به غايت و هدف جامعه مهدوي نظير عدالت، معنويت، انسانيت، ديانت خدامحوري و اخلاق محوري حركت مي كند. پس، از جمله اهداف و غايات مهم نظام جهاني مهدوي، تحقق عدالت در گستره جهاني در همه ساحت ها و ابعاد زندگي بشر است. تحليل مبنايي اجراي عدالت مهدوي در عصر غيبت، به واسطه ترابط و نسبتي كه ميان دو جامعه عصر ظهور و عصر غيبت بر قرار است، توجيه مي شود. بر اين اساس، جامعه عصر ظهور، جامعه الگو و جامعه عصر غيبت، جامعه الگو پذير معرفي مي شود. در اين نوشتار، رابطه لزومي ميان جامعه عصر غيبت با جامعه عصر ظهور با روش عقلي و متد نقلي توجيه پذير شده و داده هاي عقلي، همراه با تحليل نظري، همراهي جامعه ولي فقيه با جامعه مهدوي را در تحقق عدالت مبرهن مي سازد.

بررسي و تحليل استنادات روايي جريانات انحرافي بر مذمت فقها

محمد شهبازيان، عبدالرضا حسناتي نجف آبادي    

 چکيده:  فهم دين و شناخت آسيب هاي ناشي از تحريف در معارف ديني به تخصص نياز درد و در واقع پس از شناخت ناسخ و منسوخ ، مطلق و مقيد، عام و خاص ،محكم و متشابه و مغالطه و شبهه امكان پذير است. اما پرسش اين جاست كه آيا همه مردم به اين علوم تسلط كامل دارند؟ آيا صرف آشنايي اوليه مي تواند در فهم روح دين و قوانين حاكم بر آموزه ها راهگشا باشد؟ بنابر حكم عقل و دين ، براي جلوگيري از انحراف در دين و فهم صحيح از آن، بايد از عالمان ديني كه ميراث دار ائمه اطهار هستند، بهره برد . در بيان اهل بيت، مراجعه مردم به «روات احاديث» و دستور «تقليد عوام از فقها»، اصلي انكار ناپذير است. از طرف ديگر، مدعيان دروغين، در برابر جايگاه رفيع و عملكرد موفق و موثر اين پاسبانان و حافظان، تمام تلاش خود را صورت داده تا جايگاه نهاد مرجعيت و فقاهت را با دست آويز هايي باطل، خدشه دار كنند و چون فقيهان عالم و وارسته را سد راه خود مي دانند، تلاش كرده اند اتهاماتي، مانند تقابل گروه فقها با امام مهدي، كشته شدن فقها در دوران ظهور، سنتي و كهنه گرا بودن را به اين مرزداران دين نسبت دهند. در اين نوشتار با روش توصيفي –تحليلي، به نقد روايت هايي پرداخته است كه جريان هاي انحرافي جهت اثبات ادعاي باطل خود بدان ها تمسك كرده و نتيجه اين كه برخي روايت هاي مورد استناد جعلي بوده و تعدادي ديگر علاوه بر ضعف، به تحريف در معنا و مصداق گيري ناصحيح دچارند.

سبك شناسي مواجهه ائمه(با تاكيد بر شبهه هاي واقفه)

سيد مجتبي معنوي   

 چکيده: پژوهش پيش رو، به «سبك شناسي ائمه در مقابله با شبهه‌هاي شبهه كنندگان بر مسئله مهدويت» پرداخته و هدف از اجراي آن، ارائه الگويي مناسب از تعامل اهل بيت با شبهه هاي وارده بر مهدويت، به منظور رويارويي هوشمندانه با آن ها در زمان معاصر است. مفروض اين تحقيق آن است كه تعامل اهل بيت به جهت معصوم بودن و علم و دانش آنان در رويارويي با بحران هاي معرفتي، راهبردي براي مقابله هوشمندانه با شبهات مهدويت با خود به همراه دارد. روش تحقيق در مقاله از نوع توصيفي ـ تحليلي بر پايه مطالعات كتاب هاي حديثي و تاريخي است. بررسي سيره اهل بيت نشان مي دهد، ائمه در مواجهه با شبهه هاي وارد شده نسبت به مسئله مهدويت، در اقدامي هوشمندانه در سه مرحله وارد عمل شده اند: در مرحله اول قبل از شكل گيري شبهه ها با ترويج معارف مهدويت و بازنمايي مفاهيم اين مسئله رويكردي پيشگيرانه نسبت به وقوع شبهه ها داشته اند. در مرحله دوم با مقاومت و مخالفت نسبت به شبهه هاي وارد بر مهدويت، در مقام رفع آن ها برآمدند و در مرحله سوم با زدودن خاستگاه شبهه ها و ريشه كني آن ها، مانع تجديد و تشديد شبهه شده اند.

مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قم شماره ۵6  فصلنامه انتظار موعود را در ۱50 صفحه و به قیمت ۱۵۰۰۰ تومان منتشر کرده است./۹۹۸/ن ۶۰۴/ش