گفتمان دینی فاقد حکمت به فساد منجر می‎شود

به گزارش خبرگزاری رسا، آیت الله سید عبدالله الغریفی از علمای ارشد شیعه بحرین در جمع نمازگزاران مسجد امام صادق(ع) قفول به ضوابط گفتمان دینی اشاره کرد و گفت: حکمت، موعظه حسنه و جدال احسن سه ضابطه مهم برای گفتمان دینی به شمار می آیند که البته در سایر گفتمان های فرهنگی و تربیتی و رسانه ای و سیاسی نیز باید مورد رعایت قرار گیرند.

وی افزود: گفتمان دینی و فرهنگی و سیاسی اگر از درستی و آگاهی به دور باشد، حکمت نامیده نمی شود. اشتباه و فساد در این گفتمان جایی ندارد بلکه سرشار از بیداری و بصیرت و عقلانیت است. هر گفتمانی که دارای حکمت نباشد پسرفته و عقب افتاده به شمار می آید و سرنوشت وخیمی در انتظار ملت ها و کشورهایی است که به این گفتمان تمسک یافته اند.

این عالم بحرینی تصریح کرد: این گفتمان سبب ویرانی، فساد، فتنه آفرینی، کینه توزی، تعصب افراطی، تندروی، خشونت و تروریسم می شود. گفتمان عاری از حکمت خطر بزرگی برای گفتمان دینی و فرهنگی و رسانه ای است.

وی از اصلاح گفتمان به عنوان مقدمه اصلاح جوامع یاد کرد و اظهار داشت: همه صحنه های ویرانگر در جوامع از گفتمان تنش زا و فتنه آفرین نشأت می گیرد که مطمئنا از حکمت به دور است. این گفتمان ممکن است از سوی مراکز دینی و فرهنگی و سیاسی برجسته صورت گیرد اما اگر این مراکز از حکمت و بصیرت به دور باشند نمی تواند خدمتی ارائه کند.

آیت الله غریفی با اشاره به ویژگی های موعظه حسنه ادامه داد: این موعظه باید در اوج شفافیت، صداقت، پاکی، محبت و تسامح قرار داشته باشد. گفتمان دینی و فرهنگی و سیاسی در صورتی که بخواهد به اهداف مشروع خود دست یابد باید این ویژگی ها را رعایت کند، اما اگر به فکر اهداف و مصالح شخصی خود باشد گفتمانی منافق، سهمگین، خشن، کینه توزانه و مملو از تعصب محسوب می شود.

وی تأکید کرد که چنین گفتمانی سبب وخیم شدن روابط و تعطیلی گزینه های هدفمند اصلاح و بازسازی شده و سرنوشت کشورهای امن و آرام را به سوی بحران های بزرگ سوق می دهد و بر این اساس ابزار ویرانی و فساد و بحران و خشونت و تندروی به شمار می آید.

این عالم بحرینی در بررسی جدال احسن گفت: در هنگام اختلاف میان دیدگاه های دینی و اندیشه های فرهنگی و گزینه های سیاسی شاهد دو رویکرد هستیم؛ رویکرد اول رویکردی که نزاع و درگیری را به همراه دارد که فتنه و خشونت و تروریسم را تولید می کند و اختلاف دینی و فرهنگی و سیاسی بر این اساس به وجود می آیند. 

وی با اشاره به نزاع های دینی و فرهنگی و سیاسی ثبت شده در تاریخ که هزینه های هنگفت جانی و مالی و تجاوز به مقدسات و ناموس به همراه داشته است، افزود: این شیوه هیچ احترامی به حق اختلاف دینی و فرهنگی و سیاسی قائل نیست و هرکه با عقیده و اندیشه و سیاست وی مخالف باشد را دشمن می داند. متاسفانه این مساله به حاشیه راندن از سوی مراکز دینی و فرهنگی و اجتماعی و سیاسی منجر شده و جنگ و کشتار و فتنه را به وجود می آورد.

آیت الله غریفی به بیان عوامل این مساله پرداخت و تصریح کرد: این مساله از اشتباه در تربیت دینی و فرهنگی و سیاسی، بسیج گفتمان افراطی و تندرو و پروژه های ویرانگر امت و جوامع اسلامی نشأت می گیرد. اما در مقابل این شیوه، شیوه جدال احسن وجود دارد که این حق را به مردم با وابستگی های دینی و فرهنگی و سیاسی مختلف می دهد به اندیشه خود پایبند بمانند.

وی بیان داشت: خداوند متعال بر اساس آیات قرآنی از ما می خواهد از زبان پاک در گفت وگو و جدال استفاده کنیم چرا که توهین و فحاشی نشان دهنده ناتوانی و ورشکستگی است. از ما می خواهد به آرامی سخن بگوییم زیرا سخن آرام سبب نرم شدن دل ها می شود. از ما می خواهد به آداب اختلاف پایبند بمانیم و به دیدگاه دیگران احترام بگذاریم.

این عالم بحرینی نسبت به پیامدهای فقدان این ضابطه ها هشدار داد و گفت: انحراف گفتمان دینی سبب انحراف مفاهیم و ارزشها و اقدامات دینی شده، بدعت وگمراهی و خرافات را پدید می آورد و فتنه و اختلاف و نزاع می آفریند. این مساله درباره سایر گفتمان ها نیز صدق می کند./980/ب901/د