تحلیلی از ادامه بحران در منطقه حتی بعد از نابودی داعش

به گزارش خبرگزاری رسا، روزنامه روسی «نیزاویسیمایا گازیتا» در تحلیلی نوشت: وزارت امور خارجه قزاقستان اعلام کرده است که در اواخر ماه اکتبر در آستانه نشستی در بالاترین سطح در مورد حل و فصل مناقشه در سوریه برگزار خواهد شد. بر اساس این اطلاعات شرکت کنندگان در هفتمین دور از مذاکرات آستانه باید به بررسی وضعیت فعالیت گروههای کاری در خصوص آزادسازی اسرا و زندانیان طرفین، تحویل اجساد قربانیان و یافتن افراد مفقودالاثر بپردازد. و مسلما مسأله کارآیی و فعالیت موثر مناطق کاهش تنش نیز بررسی خواهد شد.

سرگئی شایگو وزیر دفاع روسیه هفته گذشته دو دیدار مهم در رابطه با روند حل و فصل مناقشه سوریه داشت: نخست با آویگدور لیبرمن وزیر جنگ اسرائیل در تل آویو و دیگری در مسکو با استفان دی میستورا نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور سوریه.

شایگو در پایان دیدار با لیبرمن، اعلام نمود که عملیات ضدتروریستی در سوریه در حال پایان یافتن است. وی یادآور شد که البته مسائلی هستند که نیازمند حل و فصل سریع و بررسی دورنمای روند اوضاع در سوریه هستند. ضمن اینکه مسأله همکاریهای نظامی-فنی و مبارز با تروریسم، نه تنها در سوریه، بلکه در کل منطقه خاورمیانه، ادامه خواهد داشت. 

یکی از موضوعات مورد مذاکره وزیر دفاع روسیه در تل آویو، موضوع سیاست ایران در منطقه بود که مقامات صهونیست بشدت مخالف تقویت حضور ایران در سوریه بوده و برخی اقدامات ارتش سوریه را نیز غیرقابل قبول می دانند. دقیقا در همین رابطه نیز در همان روز سفر شایگو به تل آویو، جنگنده های رژیم صهیونیستی یک موضع استقرار سامانه های دفاع ضدهوایی ارتش سوریه در 50 کیلومتری دمشق را با موشک منهدم کردند که این اقدام از سوی مقامات دمشق «تجاوز نظامی» نامیده شده و جو حاکم بر مذاکرات وزیر دفاع روسیه را نیز سنگین کرد. 

گفت‌وگوهای شایگو با دی میستورا نیز با مرکزیت گفت‌وگوهای بین سوریها در ژنو انجام گرفت و نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل بر لزوم عبور از مرحله مناطق کاهش تنش و وارد شدن به مرحله پایدارتری از حل و فصل بحران سوریه تاکید نمود.

طرح مناطق کاهش تنش موفقیت صددرصد نداشته است

در محافل کارشناسی روسیه نسبت به توهم بیش از اندازه در اثربخشی مناطق کاهش تنش در سوریه هشدار داده اند. کوریل سیمونوف رییس مرکز تحقیقات اسلامی در موسسه توسعه نوآوری‌های روسیه به این روزنامه گفته است: «متاسفانه این موفقیت بدست نیامده تا توافقات مربوط به ایجاد مناطق کاهش تنش بطور کامل تحقق یابد. و حوادث اخیر در استان ادلب این مسأله را به خوبی نشان داد که به این توافقنامه آسیب رسیده است. بطور همزمان در منطقه غوطه در استان دمشق هم که هیچ ارتباطی با استان ادلب ندارد، درگیری نظامی رخ داد، در حالیکه این منطقه تحت کنترل نیروهای پلیس روسیه قرار داشت. بدین ترتیب مشکل ایجاد مکانیزمی برای کنترل اوضاع مناطق کاهش تنش، ممانعت از اقدامات تحریک آمیز برخی گروه‌های مسلح و نقض آتش بس، همچنان باقی است. و مهمترین مسأله که همچنان مبهم است نیز وضعیت در شمال استان ادلب است.»

ارتش سوریه همچنان به حمایت نیروهای روسی نیاز دارد

به عقیده این کارشناس، بعید است اعلام نزدیک شدن به پایان مبارزه با تروریسم، به معنای آن باشد که نیروهای روسی سریعا خاک سوریه را ترک کنند. وی معتقد است: «تقسیم بندی نیروها در سوریه به گونه ای است که در صورت خروج گروههای نظامی روسی، امکانات نیروهای دولتی سوریه برای کنترل اوضاع در این کشور و انجام موفقیت آمیز عملیات نظامی برای فایق آمدن بر اقدامات گروههای مسلح مخالف کاهش خواهد یافت. 

سیمونوف افزود، اکنون ارتش سوریه می تواند به گروههای تروریستی حمله کند، ولی فردا اگر حمایت نیروی هوایی روسیه قطع شود، اگر این عملیات تهاجمی نباشد، ترویستها ممکن است دوباره تقویت یافته و فعال شوند، برای اینکه در مناطق شرقی سوریه بیش از 8 هزار نیروی داعشی همچنان حضور دارند. به همین دلیل حضور نظامی روسیه در  سوریه، تا زمانی که روند صلح در این کشور «غیرقابل بازگشت» شده باشد، ضروری است.

گروه‌های مخالف سوری همچنان می‌توانند مشکل آفرین باشند

ماکسیم سوچکوف مدیر دفتر نشریه «المانیتور» در مسکو نیز معتقد است تا زمانی که مذاکرات آستانه در حال حل و فصل مسائل تاکیتیکی روند صلح است، مشکلات گسترده ای وجود خواهد داشت. وی به «نیزاویسیمایا گازیتا» گفته است: «مسلما موضوع داعش دیگر بعنوان یک مشکل سیاسی بشمار نمی آید، مشکل بزرگتر گروه‌های مسلح مخالف هستند که برای مثال گروه بزرگی از آنها همچنان در حومه دمشق حضور دارند که تنها با این شرط حاضر به پیوستن به روند حل و فصل سیاسی هستند که منافع آنها در نظر گرفته شود. در اینجا مسکو می تواند نقش سازنده ای بازی کند. برای اینکه بشار اسد چندان آمادگی سهیم کردن مخالفان در آینده سیاسی سوریه را ندارد.»

به گفته این تحلیلگر، دومین مشکل وضعیت نفوذ ایران در سوریه است که مورد نگرانی برخی، از جمله آمریکا و رژیم صهیونیستی قرار دارد. البته هنوز مشخص نیست که مسکو در این رابطه دقیقا چه موضع گیری دارد، برای اینکه در ظاهر هیچ مشکلی با حضور مستشاران نظامی ایران در کنار نیروهای دولتی ندارد. سومین مشکل که به نوعی باز هم به ایران مربوط می شود، اقدامات آمریکا در سوریه است. در این رابطه، از آنجا که ائتلاف آمریکایی علیه داعش بعدها می تواند به ائتلاف ضدایرانی تبدیل شود، باید دید روسیه برای حل این مشکل چه راه حلی داشته و قصد دارد چه موضع گیری در این رابطه اتخاذ کند.»/۸۴۷/ب۱۰۲/ف

منبع: تسنیم