حضور قدرت‌طلبانه مصر در پرونده آشتی ملی فلسطین
به گزارش خبرگزاری رسا، از زمانی که اختلافات بین فلسطینیان در اوایل قرن بیست و یکم جدی شد و گروه‌های فلسطینی در عرصه‌های مختلف تا جایی با هم درگیر شدند که به کشته شدن فلسطینیان انجامید، طرح‌های مختلفی برای ایجاد آشتی بین فلسطینیان مطرح شد. غیر از شخصیت‌های داخلی فلسطینیان، عربستان، یمن و مصر کشورهایی بودند که طرح‌هایی را ارائه کردند اما از همان ابتدا، طرح سال 2005 مصر از بیشترین اقبال برخوردار شد و این طرح پایه آشتی ملی فلسطین قرار گرفت.
سال 2009، 2012 و 2014 این طرح تغییراتی یافت و به امضای طرفین رسید. اگرچه قطر در این میانه وارد عرصه آشتی ملی فلسطین شد و توانست توافقی بر سر اعلامیه سال 2014 دوحه را رقم بزند اما همچنان این مصر است که سرپرست آشتی ملی فلسطین است.
انگیزه‌های مصر برای فعال‌شدن پرونده آشتی ملی
1. خواست غرب و رژیم صهیونیستی
عبدالفتاح السیسی که با کمک غرب و رژیم صهیونیستی توانست قدرت را در دست بگیرد همواره از سوی رژیم صهیونیستی ترغیب شده است تا به‌عنوان سرپرست آشتی ملی فلسطین باقی بماند. در زمان قدرت گرفتن محمد مرسی، این پرونده کمی در مصر رنگ باخت و موجب شد تا قطر به‌طور جدی وارد آن شود و در مقطعی آن را در دست گیرد. اما با حضور السیسی بار دیگر این پرونده در مصر به‌طور جدی دنبال شد. السیسی از زمان قدرت گرفتن به‌گونه‌ای عمل کرده که منافع صهیونیست‌ها تأمین شده است. عملکرد وی در بازگشایی سفارت رژیم صهیونیستی، حفظ امنیت خط لوله گاز مصر به فلسطین اشغالی و واگذاری دو جزیره تیران و صنافیر این مسأله را به‌خوبی نشان داده است. حال که پرونده آشتی ملی فلسطین مطرح شده است باز هم خواست غرب و رژیم صهیونیستی بر این است که مصر با السیسی این پرونده را اداره کند و این یکی از انگیزه‌های مهم مصر و السیسی است.
2. کمک به بازیگری مصر در منطقه
مصر از زمان سقوط مبارک با مشکلات اقتصادی بزرگی روبه‌رو شد و همین مشکلات اقتصادی موجب شد نقش مصر در منطقه تا حدی کمرنگ شود. همان‌گونه که در قسمت قبل اشاره شد این مسأله موجب شد قطر مدتی در پرونده آشتی ملی وارد شده، اعلامیه دوحه به نام این کشور ثبت شود. اما پس از به قدرت رسیدن السیسی، دستگاه امنیتی مصر که مسؤول پرونده آشتی ملی فلسطین است برای آنکه نقش مصر را در منطقه حفظ کند و بازیگری مهم در منطقه باشد دوباره وارد عمل شد تا مانع کمرنگ شدن نقش این کشور شود. لذا فعال بودن پرونده آشتی ملی فلسطین در دستگاه امنیتی مصر به‌منظور نقش‌آفرینی مصر در منطقه و مسأله فلسطین از بین نرود.
3. درهم‌تنیدگی منافع مصر و فلسطین
مصر از زمان اشغال فلسطین همواره در مسأله فلسطین حضور داشته است. این حضور تا زمان عبدالناصر در قالب مبارزه و تلاش برای بازپس‌گیری خاک فلسطین از صهیونیست‌ها بود. اگرچه پس از آن در قالب مذاکره و صلح با صهیونیست از جانب انور سادات و اسلاف پس از او ادامه یافت اما همواره به این دلیل بوده است که منافع مصر و فلسطین در هم تنیده‌اند. صحرای سینا که در معاهده کمپ دیوید مورد معامله مصر و رژیم صهیونیستی قرار گرفت همواره محلی برای مناقشه بوده است. آرامش در فلسطین موجب آرامش در مصر است و ناآرامی در آن مصر را با بحران مواجه می‌کند. بحران امروز صحرای سینا این مسأله را به‌خوبی نشان می‌دهد لذا مصر ضرورتاً حضور در آشتی ملی را دنبال می‌کند تا منافع خود را با دقت پیگیری کند.
4. مصر تنها محل تنفس نوار غزه و حماس
از هنگامی که صهیونیست‌ها در سال 2007 با قدرت گرفتن حماس در نوار غزه این منطقه را محاصره کردند تا کنون بیش از 10 سال می‌گذرد. در این مدت تنها منفذ تنفس نوار غزه، گذرگاه رفح مصر بوده است. تونل‌هایی که در منطقه رفح و سینا به وجود آمدند و حوادث گوناگونی را رقم زدند همگی به این دلیل به وجود آمدند که تنها راه خروج از غزه بودند، لذا جدا از خواست داخلی مصر برای حضور در آشتی ملی وضعیت جغرافیایی مصر به‌نوعی این کشور را ناخواسته وارد عرصه آشتی ملی می‌کند، زیرا حماس تنها از طریق مصر می‌تواند با خارج از نوار غزه ارتباط داشته باشد، علاوه بر این، چالش‌ها و روابطی که طی چند سال اخیر بین مصر و حماس به وجود آمده است خود دلیلی بر این است که مصر به‌طور خودکار وارد آشتی ملی فلسطین شود.
5. تلاش برای حل بحران صحرای سینا
یکی از بحران‌های منطقه‌ای که با گذشت زمان بغرنج‌تر شده است، مسأله حضور تکفیری‌های سلفی در صحرای سینا است. این حضور برای مصر مزاحمت‌های فراوانی را ایجاد کرده است و مقامات این کشور را به یافتن راه‌حلی برای آن واداشته است. یکی از راه‌های رفت و آمد سلفی‌های صحرای سینا، نوار غزه است. مصر چند مرتبه طی سال‌های گذشته حماس را به ارتباط با سلفی‌ها متهم کرده است. حال همکاری حماس با مصر می‌تواند به خودی خود موجب حل این معضل نیز شود، لذا مصر که برای حل بحران صحرای سینا به‌صرافت افتاده است یکی از راه‌های حل این بحران را، ارتباط با حماس می‌داند که حضور مصر در آشتی ملی یکی از انگیزه‌های این مسأله است.
ضمن آنکه آشتی ملی فلسطین در صورتی که به فرجام برسد یکی از بندهایش مسأله امنیت مرزها است که می‌تواند موجب کمک به مصر برای حل بحران یا کمرنگ شدن مشکل صحرای سینا شود.
جمع‌بندی
به‌طور کلی، مصر به‌نوعی با پرونده آشتی ملی گره خورده است و تصور پرونده آشتی ملی بدون مصر کمی مشکل است. حضور مصر در این پرونده برخی مشکلات را خودبه‌خود حل می‌کند اما مصر به‌غیر از این مسأله انگیزه‌هایی قوی برای حضور در پرونده آشتی ملی فلسطین دارد که کنار عوامل یادشده، مصر را پس از دو طرف فلسطینی مهمترین طرف حاضر برای فعال شدن این پرونده معرفی می‌کند./۸۴۷/ب۱۰۱/ف
منبع: تسنیم