تنزل جایگاه اتحادیه عرب در سایه نزاع کشورهای عربی

به گزارش خبرگزاری رسا، بحران سیاسی در روابط کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس حتی به اتحادیه عرب کشیده شد و بعد از سخنرانی نماینده قطر در جلسه وزرای خارجه این اتحادیه در روز سه‌شنبه، این نشست شاهد تنش‌ها و بحث و جدال بود به طوری که حتی اظهارات‌شان از لحن تند تجاوز کرده و به تهدید متوسل شدند.

روزنامه فرامنطقه‌ای «رای‌الیوم» در تحلیلی در این‌‌باره نوشته است: شاید «بشار اسد» رییس‌جمهوری سوریه، در حالی‌که فصل‌های درگیری داغ لفظی، که زیر سقف اتحادیه عرب در روز سه‌شنبه گذشته- جلسه عادی در سطح وزرا برای رایزنی درباره اوضاع جهان عرب تشکیل داده بود- را مشاهده می‌کرد، دستانش را از سر خوشحالی به هم می‌مالید و اگر سرهنگ «معمر قذافی» رهبر لیبی زنده بود، او نیز همین کار را می‌کرد.

موضوع قابل توجه این است که این پنج کشور یعنی قطر از یک‌سو و عربستان سعودی، امارات متحده عربی، بحرین و مصر از سوی دیگر همان کشورهایی بودند که عضویت این دو کشور (سوریه و لیبی) را در اتحادیه عرب به تعلیق درآوردند؛ آن هم زمانی‌که روابط میان آنها به سطح ائتلاف و هماهنگی کامل رسیده بود.

نمی‌خواهیم آن چه رخ داد را تکرار کنیم و نیز نمی‌خواهیم که جزئیات زبان گفت‌و‌گوی به‌کار گرفته، که شایسته مسؤولان بلندپایه دو طرف نیست آن هم در حالی‌که به شکل زنده و میان وزرای خارجه و وزرایی، که گمان می‌رود الگویی برای ملت‌های خود و دیگر ملت‌ها باشند را نقل کنیم.

متاسفانه، زبانی که به کار گرفته شد شامل الفاظی مانند «فحش»، «سخنانت خنده‌‌دار است»، «رویکرد مزخرف» و «ساکت شو» ما را به یاد الفاظ «رکیک» مشابه در شبکه‌های اجتماعی می‌اندازد که در بیشتر مواقع از همه عرف‌ها و سنت‌های مرسوم خارج شده و از حد گفت‌و‌گو عدول کرده است و برخی از آنها به تریبونی برای «فتنه» طایفه‌ای و نژادی تبدل گشته است.

جالب این‌جاست که دکتر «ابراهیم الجعفری» وزیر خارجه عراق عاقل‌تر و حکیم‌تر از بقیه ظاهر شد زمانی‌که خاتمه پرونده را خواستار شد آن هم نه برای فرار بلکه برای نزدیک کردن دیدگاه‌ها؛ زیرا گفت‌و‌گو نباید به این درجه از داغی باشد ولی صدای وی در میان کلمات و درگیری‌های کلامی در نطفه خفه شد.

ما، که دهه‌هاست نشست‌های اتحادیه عرب را در چارچوب موسسات کاری مشترک، دنبال می‌کنیم می‌دانیم که مواضع منفعلانه و خشمگینانه از سوی کشورهایِ دارای ایدئولوژی‌های «انقلابی» اتخاذ می‌شود در حالی‌که کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و نمایندگانش «کبوترهای صلح» بودند که زبان آرامش و تلاش‌های توافقی برای نزدیک کردن دیدگاه‌ها را اتخاذ و به عقلانیت، خویشتنداری و اجتناب از درگیری لفظی افتخار می‌کردند ولی آن‌چه این روزها اتفاق می‌افتد و با توجه به آن چه روز سه‌شنبه اتفاق افتاد، این کشورها تصویری کاملا متضاد و مخالف با این مفهوم برای ما ارائه کردند.

در این‌جا و جاهای دیگر این‌گونه استدلال کردیم که اتحادیه همیشه انعکاسی صادقانه از وضعیت جهان عرب بود، آن زمان که امت عرب حامل پیام روشنگری و اتحاد بود و محور اصلی را دنبال می‌کرد و برای مبارزه با استعمار و توطئه‌هایش بسیج می‌شد، اتحادیه عرب با دبیرکل‌هایش و نیز نمایندگان اعضایش قوی بودند و مستحق دنبال کردن و احترام بود ولی اکنون و پس از مصادره کردنش یعنی مصادره کردن اتحادیه عرب و تبدیل شدن آن به ابزاری برای توجیه دخالت‌های نظامی آمریکا و اروپا در امور کشورهای عربی جهت تجزیه و تقسیم‌شان و نیز فرسوده کردن ارتش‌های‌شان یا منحل کردن‌شان برای خدمت به اسرائیل، مسلما اهمیت و احترام خود را از دست داده و به تریبونی برای تبادل توهین و توصیف‌های خارج از عرف‌های سیاسی و دیپلماتیک تبدیل شده است.

این اتحادیه هرگز ملت‌های عربی را نمایندگی نمی‌کند ولی پیش برخی از جمله ما دارای مقبولیت بود؛ زیرا حداقل‌ترین کار عربی مشترک را در پیش می‌گرفت ولی اکنون دیگر این‌گونه نیست و باری بر دوش عروبیت و ارزش‌ها، اصول و اخلاق آن شده است.

نظام‌هایی با این درجه از فروپاشی، ضعف، نزاع و فاقد حاکمیت و استقلال مستحق چنین اتحادیه عرب هستند و به همین اندازه اکتفا می‌کنیم./۸۴۷/ب۱۰۲/ف

منبع: تسنیم