چالش های فراروی غرب آسیا؛ از تروریسم تا مداخله خارجی

به گزارش خبرگزاری رسا، نخستین نشست فرعی تخصصی «کنفرانس امنیتی تهران ۲» با موضوع «غرب آسیا در فضای تک قطبی پساغربی: چالش های دوران گذار» با حضور پژوهشگرانی از لبنان و چند کشور دیگر از جمله ایران روز پنجشنبه در بیروت برگزار شد.

نشست تخصصی بیروت یکی از سمینارهای مقدماتی دومین کنفرانس امنیتی تهران است.

دومین کنفرانس امنیتی تهران با عنوان «امنیت منطقه ای در غرب آسیا؛ چالش ها و روندهای نوظهور» به کوشش موسسه ابرار معاصر تهران و ده ها موسسه تحقیقاتی دیگر در ۱۸دی ماه ۱۳۹۶در تهران برگزار خواهد شد.

در نشست بیروت سه پنل تخصصی با حضور پژوهشگرانی از لبنان و چند کشور دیگر از جمله ایران برگزار خواهد شد: ۱. رویکرد قدرت های اورآسیایی به چالش های دوران گذار؛ ۲. مولفه های ثبات از دیدگاه قدرت های منطقه ای و ۳. چالش های اصلی مقاومت و نیروهای مستقل.

تروریسم و منازعات مسلحانه

بیشتر شرکت کنندگان در نشست بیروت معتقد بودند که یکی از چالش های اساسی غرب آسیا که نه تنها امنیت منطقه بلکه امنیت بین الملل را تحت تاثیر قرار داده، پدیده تروریسم و منازعات مسلحانه است.

بی تردید تروریسم یکی از جدی ترین تهدیدها در محیط امنیت ملی و بین المللی به شمار می رود که ضربه های بسیار سنگینی را متوجه کشورهای منطقه کرده است. به دلیل ناتوانی جامعه بین المللی بر سر اجماع در تعریف واحد از مفهوم تروریسم، این امر دستخوش منافع سیاسی در تعریف های متفاوت آن شده است.

به طوری که تعاریف متفاوت هر بازیگر از منافع و امنیت ملی موجب برخورد دوگانه با این پدیده خطرناک شده است. بسیاری از عملیات تروریستی بوسیله گروه های غیردولتی انجام می شود. با این حال برخی دولت ها برای دستیابی به اهداف خود، اقدام به عملیات تروریستی می کنند که می توان به تروریسم دولتی رژیم صهیونیستی اشاره کرد.

یکی از مهمترین عوامل گسترش تروریسم در غرب آسیا در سال های اخیر گسترش تفکرات و گروه های تکفیری بوده است. در مورد علل تقویت این تفکرات و گروه ها به غیر ضعف های درونی جهان اسلام، حمایت و پشتیبانی برخی از قدرت های بین المللی و منطقه ای از این موضوع است.

بر کسی پوشیده نیست که جریانات تکفیری با این سطح از توان فرهنگی، نظامی و امنیتی، ابزار یک و یا چند بازیگر دولتی و غیردولتی عرصه نظام بین الملل هستند که اهداف سیاسی امنیتی خود را به شکل مستقیم یا غیرمستقیم از این طریق تامین می کنند که این امر بر تداوم آن تاثیرگذار بوده است.

شناخت ریشه ها، روندها و آثار این پدیده کمک شایانی به کاهش بی ثباتی در سطح منطقه می کند که این امر نیازمند تلاش علمی و پژوهشی میان رشته ای گسترده و منسجم است.

«کنفرانس امنیتی تهران2» که نخستین نشست تخصصی آن روز پنجشنبه در بیروت برگزار شد، تلاشی را آغاز کرد که با شناخت بخشی از ابعاد تروریسم و منازعات مسلحانه بخشی از نیاز پژوهشی در پاسخ به سوالات زیر در این حوزه را تامین کند: ۱. زمینه ها و ریشه های تروریسم چیست؟ ۲. چه بازیگران و کنشگران منطقه ای و فرامنطقه ای درگیر تروریسم هستند؟ ۳. کارکرد رژیم های منطقه ای و بین المللی در موضوع تروریسم چگونه است؟ ۴. نقش تسهیل کننده و بازدارنده نظام های آموزشی در گسترش تروریسم چیست؟ ۵. جایگاه اقتصاد سیاسی در گسترش یا کاهش تروریسم چیست؟ ۶. جمهوری اسلامی ایران چه اقدامات و ابتکاراتی در مقابله با تروریسم و خشونت انجام داده است؟

پروژه های آمریکایی و مداخلات آن در منطقه

نقد مداخله های خارجی به عنوان یکی از موانع شکل گیری نظام امنیتی خودبنیاد در منطقه از جمله محورهای نشست بیروت بود.

بعد از جنگ جهانی دوم، انگلستان و فرانسه نقش آفرینی در خارج از مرزهای خود را به تدریج از دست دادند و ایالات متحده آمریکا به عنوان یک قدرت نوظهور درصدد برآمدند که جایگزین این کشورها در مناطق مختلف شود. یکی از مناطق غرب آسیا بود.

آمریکا برای پیشبرد اهداف منطقه ای و بین المللی خود پروژه های مداخله جویانه ای همچون ائتلاف سازی، مداخله بشردوستانه و خاورمیانه بزرگ را برای تثبیت حضور و نفوذ خود تعریف کرده است.

تجربه تاریخی نشان داده است مداخلات ایالات متحده آمریکا در ابعاد نظامی، امنیتی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی همچون کودتای آمریکایی علیه مصدق، روند سازش اعراب و رژیم صهیونیستی، اشغال عراق و افغانستان و تشکیل ائتلاف ضدداعش موجب افزایش تنش و تعمیق بی ثباتی در منطقه غرب آسیا شده است.

با توجه به نقش مخرب ایالات متحده آمریکا در تحولات منطقه غرب آسیا، کشورهای این منطقه باید به سویی بروند که حضور و نفوذ این کشور را در صحنه سیاسی و امنیتی کمرنگ کنند و این امر در صورتی محقق خواهد شد که تمام کشورها به درک واحدی از اقدامات مخرب دخالت ایالات متحده آمریکا و درون زا بودن ثبات در منطقه غرب آسیا برسند و بعد از آن مانع دخالت بیشتر این کشور شوند.

یکی از اهداف برگزاری نشست تخصصی «کنفرانس امنیتی تهران ۲» در بیروت، ارزیابی تهدیدات سیاست های منطقه ای ایالات متحده آمریکا در غرب اسیا پاسخگویی به سوالات زیر بود:

۱. روندهای جاری و دورنمای آینده مداخله قدرت های بزرگ در منطقه غرب آسیا چگونه است؟ ۲. ایالات متحده آمریکا دارای چه نقشی برای امنیت منطقه غرب آسیاست؟ ۳. غرب آسیا در اسناد راهبردی قدرت های بزرگ دارای چه جایگاهی است؟ ۴. نقش قدرت های بزرگ در آینده تحولات امنیت غرب آسیا چگونه خواهد بود؟/۸۴۷/ب۱۰۱/ف

منبع: ایرنا