برگزیدگان دومین دوره جایزه کتاب سال عاشورا معرفی شدند
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، آیین اختتامیه دومین دوره جایزه دعبل کتاب سال عاشورا 14 شهریور با حضور محمدرضا سنگری، عضو هیئت علمی بنیاد دعبل خزاعی، میثم غضنفری، مدیرعامل بنیاد دعبل خزاعی، محمد اسفندیاری، عضو هیأت علمی بنیاد دعبل و جمعی از شاعران و مداحان اهل بیت(ع) در مجموعه فرهنگی شهدای هفت تیر برگزار شد.
در این مراسم از آثار برگزیده تجلیل شد که در ادامه اسامی آنها را می خوانید:
۱- گروه فرهنگ و تاریخ ـ رشته تصحیح
مصطفی صادقی کاشانی
متولد 1348 ـ کاشان
مدرس حوزه و دانشگاه، نویسنده و پژوهشگر تاریخ اسلام
سطح 4 حوزه و دکترای تاریخ اهلبیت
عضو هیئت علمی «پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی»
گزیده دیگر آثار:
- تاریخنگاری ابنطاووس
- نگاهی به تاریخ تفکر امامیه
- دولتمردان شیعه در دستگاه خلافت عباسی
- کاشان در مسیر تشیع
- پیامبر (ص) و یهود حجاز
- ارزیابی اخبار قضاوتهای امیرالمؤمنین علی(ع)
- تحلیل تاریخی نشانههای ظهور
- تصحیح و منبعشناسی کتاب الملهوف
برگزیده در رشته تصحیح
قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
چاپ اول: 1395
324 صفحه ـ رقعی
کتاب «لهوف» یا «الملهوف» اثر عالم نامدار شیعی سید بن طاووس، از مشهورترین مقاتل عاشورا بهشمار میرود که به دلایل مختلف مانند متن کوتاه و زبان روان با اقبال گسترده مخاطبان همراه بوده و بارها به فارسی ترجمه شده است. در کتاب «تصحیح و منبعشناسی کتاب الملهوف» مؤلف با استفاده از 57 نسخهی خطی و چندین نسخهی چاپ سنگی، علاوه بر تصحیح لهوف، به مباحثی چون مرجعیت آن کتاب و نسخهشناسی و منبعشناسی آن پرداخته است.
۲- گروه فرهنگ و تاریخ ـ رشته پژوهش فرهنگی
سیدمسعود عمرانی
متولد 1360 ـ مشهد
نویسنده و پژوهشگر علوم دینی
دکترای علوم قرآنی و حدیث و دارای سطح 4 حوزه
عضو هیئت علمی دانشگاه رضوی و معاون فرهنگی دانشگاه بینالمللی امامرضا(ع)
مدرس حوزه علمیه مشهد، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، دانشگاه بینالمللی امامرضا(ع)، دانشگاه فردوسی مشهد و جامعة المصطفی العالمیه مشهد.
دیگر آثار:
- خداشناسی در دعای عرفه
- سلوک ماتم
شایستهی تقدیر در رشته پژوهش فرهنگی
تهران: انتشارات خیمه
چاپ اول: 1395
342 صفحه ـ رقعی
در این کتاب، مؤلف به بررسی شیوههای مختلف عزاداری از دیدگاه اهلبیت(ع) پرداخته است. در این پژوهش حدیثی، مصادیق، فلسفه و تاریخچهی عزاداری بررسی شده و آیینهای و اقسام عزاداریها ارزشیابی شدهاند. همچنین مؤلف کوشیده است الگویی برای ارزیابی عزاداریهای نوظهور بر اساس تعالیم معصومان(ع) ارایه دهد. این کتاب، ثمره رساله دکترای مؤلف با عنوان «شیوه های سوگواری در رثاء معصومان از دیدگاه روایات شیعه» است و پیشتر در «نخستین جشنوارهی حدیثی ثقةالاسلام کلینی» نیز در رشته سیره برگزیده شده بود.
۳- گروه فرهنگ و تاریخ ـ رشتهی پژوهش فرهنگی
مهدی مسائلی
متولد 1363 ـ اصفهان
نویسنده و پژوهشگر دینی
مدرس حوزه علمیه اصفهان
تحصیل در مقطع خارج فقه و اصول
دیگر آثار:
- قمهزنی؛ سنت یا بدعت؟
- نهم ربیع؛ جهالتها، خسارتها
- پیشوایان شیعه، پیشگامان وحدت
- عزاداری: شعار حیات عاشورایی
- فرهنگ اصطلاحات طلاب
- لعنهای نامقدس
- عار یا شعار (قمهزنی در ترازوی عقل و شرع)
شایستهی تقدیر در رشته پژوهش فرهنگی
اصفهان: نشر آرما
چاپ اول: 1395
303 صفحه ـ رقعی
در این کتاب، مؤلف پس از ذکر مقدماتی درباره اهمیت و جایگاه عزاداری در فرهنگ شیعه، در فصلهای مجزا به نقد و بررسی ادله موافقان و مخالفان قمهزنی پرداخته و فتاوای فقهای موافق و مخالف از دوره قاجار تا امروز را بیان کرده است. مؤلف رویکردی منتقدانه به قمهزنی داشته و در فصلی مجزا، سیر تاریخی تحریم این رسم را آورده است.
۴- گروه فرهنگ و تاریخ ـ رشته پژوهش اجتماعی
محسن حسام مظاهري
متولد 1361 ـ اصفهان
نویسنده و پژوهشگر مطالعات اجتماعی دین و جنگ
معاون پژوهشی و عضو هیئت علمی «بنیاد دعبل خزاعی»
دیگر آثار:
- رسانه شيعه؛ جامعهشناسي آيينهاي سوگواري و هيأتهاي مذهبي در ايران
- شخم در مزرعه؛ نقدهایی بر روایت رسمی از جنگ
- اسطوره همت: نشانهشناسی شهید همت
- خطر سقوط بهمن: سه مقاله درباره خاطرات جنگ
- مأمور سیگاری خدا
- بنیهندل
- رنگ، رنگ، جنگ
- کتاب کافی
- کتاب راشد
- فرهنگ سوگ شیعی
برگزیده در رشته پژوهش اجتماعی
تهران: انتشارات خیمه
چاپ اول: 1395
672 صفحه ـ وزیری
این کتاب، ویراست نخست از یک پروژه تحقیقی است که از محرم 1389 با هدف نگارش دانشنامهای تخصصی و میانرشتهای در موضوع شناخت و معرفی روشمند و علمیِ آیینها و رسوم عزاداری و مقولات مرتبط با آنها آغاز شده و کماکان ادامه دارد. در نگارش این کتاب، گروهی متشکل از 43 نویسنده و پژوهشگر مشارکت داشته است و روند تولید با هدایت شورای علمی متشکل از دبیران گروههای ششگانه (ادبیات، تاریخ، جغرافیای فرهنگی، دین، هنر و مردمشناسی) صورت پذیرفته است. این دانشنامه، جمعاً 271 مدخل (243 مقاله و 28 مدخل ارجاعی) دارد که در 10 گروه موضوعی گنجانده میشوند: مفاهیم و اصطلاحات؛ آثار مکتوب؛ اشخاص؛ آیینها، آداب و رسوم؛ واحدهای جغرافیایی؛ اماکن؛ اشیا؛ زمانها؛ سازمانها؛ و دورههای تاریخی و دولتها.
۵- گروه ادبیات ـ رشتهی شعر
غلامرضا سازگار (میثم)
متولد 1320 ـ قم
شاعر، نوحهسرا، ذاکر و پیرغلام اهلبیت(ع)
رییس «خانه مداحان اهلبیت(ع)»
گزیده دیگر آثار:
- نخلستان
- نخل میثم (5 جلد)
- دو دریا اشک
- یک ماه خونگرفته (11 جلد)
- صدف نبوت (8 جلد)
- از صیام تا قیام (8 جلد)
- مرآت الولایه (5 جلد)
- آتش مهر
برگزیده در رشته شعر
تهران: ستاره قطبی
چاپ اول: 1384
882 صفحه ـ وزیری
این کتاب، مجموعهی کامل غزلهای شاعر و ذاکر مشهور معاصر، حاج غلامرضا سازگار است. غالب این غزلیات، مذهبی بوده و اکثرشان در رثای امامحسین(ع) و واقعه عاشورا سروده شدهاند. این کتاب، بههمت «مؤسسهی هنر و ادبیات هلال» تهیه و منتشر شده است.
۶- گروه ادبیات ـ رشته نوحه
مهدی آصفی
متولد 1323 ـ تهران
شاعر، مصحح، ذاکر و پیرغلام اهلبیت(ع)
عضو هیئتمدیره «خانه مداحان اهلبیت(ع)»
گزیدهی دیگر آثار:
- نوادر یا سفینه شمشیری
- عرفان در آیینه غزل
- غدیر در آیینه شعر فارسی
- سفینهی آصفی
- اشعار عاشورایی خوشدل
- تدوین و تصحیح دیوان محمدعلی ریاضی یزدی
- تدوین و تصحیح دیوان جودی خراسانی
- تدوین و تصحیح دیوان میرزا نورالله عمان سامانی
- تدوین و تصحیح دیوان عبرت نائینی
- مراثی خوشدل
برگزیده در رشته نوحه
تهران: ستاره قطبی
چاپ اول: 1394
567 صفحه ـ وزیری
مرحوم علیاکبر صلحخواه، مشهور به خوشدل تهرانی، شاعر، مرثیهسرا و نوحهسرای مشهور معاصر است. در این کتاب، مجموعه نوحههای منتشرنشده و مرثیههای مذهبی او که بیشتر مربوط به واقعهی عاشورا و شهادت امامحسین و یارانش میشود، به همت مصحح کتاب گردآوری و تدوین شده است. این کتاب بههمت «مؤسسهی هنر و ادبیات هلال» تهیه و منتشر شده است.
۷- گروه ادبیات ـ رشتهی ادبیات نمایشی
محمد رحمانیان
متولد ۱۳۴۱ ـ تهران
نمایشنامهنویس، کارگردان و مدرس تئاتر
گزیدهی دیگر آثار:
- روز حسین
- پل
- سعی صفا
- امیر
- خروس
- کاتیوشا
- ترانههای قدیمی
- شب سال نو
- عشقه
- شهادتخوانی قدمشاد مطرب در طهران
- ساعت بمباران
- در میانهی راه
- یغمای شاهانهی خورشید
- اسبها؛ سال 59 هجری شمسی
برگزیدهی رشته ادبیات نمایشی
تهران: انتشارات نیلا
چاپ اول: 1394
67 صفحه ـ رقعی
«اسبها» (پس از «پل» و «روز حسین»)، سومین نمایشنامه محمد رحمانیان با مضمون واقعهی عاشورا محسوب میشود. این نمایشنامه، نخستینبار در سال 1383 در تهران به کارگردانی مؤلف روی صحنه رفت.
۸- گروه ادبیات ـ رشتهی ادبیات نمایشی
مرید قنبری نَنیر
متولد ١٣١۴ ـ روستای ننیز (استان كرمان)
شاعر، پژوهشگر و تعزيهخوان
نايبرييس انجمن تعزيه استان كرمان
آغاز شبیهخوانی از سيزدهسالگی
تقدیرشده در نخستین کنگره نواهای تعزیه ایران (١٣٨۴)
دیگر آثار:
- تعزيهخواني و تعزيهخوانان كرمان
- مجموعهاي از نسخ تعزيه جنوب
- هفده مجلس شبیهخوانی
شایسته تقدیر در رشته ادبیات نمایشی
تهران: انتشارات اطلاعات
چاپ اول: 1394
680 صفحه ـ رقعی
در این کتاب، 17 مجلس (ازجمله مجالس تعزیه حضرت مسلم، وهب نصرانی، حضرت قاسم، حضرت عباس و عاشورا) از میراث متون تعزیه در منطقهی نَنیز و رابُر (استان کرمان) تصحیح و تنظیم شده است. در مقدمه کتاب، مؤلف که خود سالهاست به تعزیهخوانی در آن منطقه اشتغال دارد، توضیحات ارزشمندی درباره تاریخچه و کیفیت برگزاری تعزیه در منطقهی مذکور ارایه داده است. دکتر علی بلوکباشی نیز در پیشگفتار کتاب به معرفی اجمالی تعزیه و تاریخچه آن پرداخته است. پایانبخش کتاب، تصاویری از برگزاری این آیین در ننیز است.
۹- گروه ادبیات ـ رشتهی ادبیات داستانی
مریم بصیری
متولد ١٣۴٨ ـ ارومیه
کارشناسی ارشد ادبیات نمایشی
داستاننویس، روزنامهنگار و کارشناس و مدرس ادبیات و هنر
گزیدهی دیگر آثار:
- فانوس دریایی
- دخیل عشق
- فیروزه فردوس
- بانوی نور
- اکسیر عشق
- بوی بهشت
- زنی که سایه نداشت
- زن و سینما
- شهریار شرق
- ماهیها پرواز میکنند
- شبهای حرمخانه
شایسته تقدیر در رشته ادبیات داستانی
تهران: نشر اسم
چاپ اول: 1395
334 صفحه ـ پالتویی
این کتاب، رمانی تاریخی با موضوع تعزیهخوانی زنان در دوره ناصرالدینشاه است. نویسنده کوشیده است روند پیدایش مجالس تعزیه زنانه در آن دوره را از خلال ماجراهایی که در حرمخانهی دربار قاجار میگذرد، روایت کند. محور داستان شخصی است با عنوان «ملاباجی» که مسئول راهاندازی تعزیه برای زنان دربار ناصری میشود، اما در ادامه برای وی چنان مشکلاتی میآفرینند که از این کار دست کشیده و مجالسش را بیرون از دربار برگزار میکند.
۱۰- گروه ادبیات ـ رشته ادبیات داستانی
مریم راهی
متولد ۱۳۵۹ ـ تهران
داستاننویس
کارشناس ارشد زبانشناسی همگانی
دیگر آثار:
- دو چشم بر آسمان
- برپا
- یوما
- فردا مسافرم
شایسه تقدیر در رشته ادبیات داستانی
این کتاب، مؤلف داستانی عاشقانه را در دل روزهای پرمصیبت پس از واقعهی عاشورا روایت میکند. دختری عاشقپیشه از اهالی کوفه که پدرش روزگاری سفیر امامعلی(ع) بوده و برای جنگ با دشمنان امامحسین(ع) از کوفه خارج شده است. پدر اما چند روزی پس از عاشورا به خانه بازگشته و از شدت و حیرت از آنچه دیده قادر به صحبت نیست و در همین حین کاروان اسرای اهلبیت(ع) نیز به شهر وارد میشود و دختر به دیدار آنان میشتابد.
۱۱- گروه ادبیات ـ رشته پژوهش ادبی
مهدی امینفروغی
متولد 1348 ـ تهران
نویسنده و پژوهشگر موسیقی و ادبیات
کارشناس ارشد موسیقی
عضو هیئت علمی «بنیاد دعبل خزاعی»
عضو شورای موسیقی «کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان»
گزیده دیگر آثار:
- هنر مرثیهخوانی (10 جلد)
- موسیقی و ستایشگری
- شعر و موسیقی در نوحههای طهران قدیم
اثر برگزیدهی نخستین دورهی جایزهی دعبل (کتاب سال عاشورا) در رشتهی پژوهش هنری
- چهارباغ
- فیض روحالقدس
- چهلچراغ
- شمس و چهار قمر
- کتیبه
- محتشمنامه
شایسته تقدیر در رشته پژوهش ادبی
تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی
چاپ اول: 1394
548 صفحه ـ وزیری
این کتاب، گزیدهای از ترکیببندهای عاشورایی است که شاعران از دورهی صفویه تا امروز در استقبال از ترکیببند مشهور محتشم کاشانی سرودهاند. در آغاز هر ترکیببند، مؤلف مختصری درباره زندگی شاعر آورده است.
۱۲- گروه ادبیات ـ رشتهی پژوهش ادبی
حمیدرضا جدیدی
متولد 1349 ـ شهر ری
نویسنده، مترجم و پژوهشگر ادبیات
دکترای زبان و ادبیات فارسی
استادیار دانشگاه آزاد اسلامی
عضو پیوسته انجمن ترویج زبان و ادب فارسی
دیگر آثار:
- سوگنامهی حجت خدا بر مراثی خون خدا
- رجها و ترنجها
- از پیله تا پروانه
- اشک حماسه (زیارت ناحیه مقدسه و عاشورا)
- خیمه های سوخته
- عطش، آتش و فرات
- بند بند عشق
(نگاهی به تاریخ شعرا و ترکیب بندهای عاشورایی)
شایسته تقدیر در رشته پژوهش ادبی
کرج: نشر چکامه باران
چاپ اول: 1394
644 صفحه ـ وزیری
در این کتاب، پس از ذکر مقدماتی در تعریف شعر عاشورایی و تاریخ مقتلنگاری و تحریفشناسی واقعه کربلا، به معرفی قالب ترکیببند و اشعاری که در زبان فارسی تا امروز (به تفکیک ادوار مختلف) در رثای واقعهی عاشورا با استفاده از این قالب شعری سروده شدهاند، پرداخته شده است. در هر فصل، مؤلف پس از معرفی سرایندگان، متن ترکیببندهای عاشورایی را نیز آورده است.
۱۳-
گروه هنر ـ رشتهی عکس
سعید کیایی
متولد 1362 ـ تهران
نویسنده، شاعر، عکاس و مدرس عکاسی
کارشناس ارشد تحقیق و پژوهش در ارتباطات
- دهم ماه
شایسته تقدیر در رشته عکس
تهران: انتشارات خیمه
چاپ اول: 1394
72 صفحه ـ خشتی کوچک
این کتاب، ثمره پروژهای پنجساله با هدف مستندنگاری تصویری مجالس روضهی زنانه در شهر تهران است و در آن 58 قطعه عکس از این مجالس همراه با توضیحاتی کوتاه آمده است. مؤلف در مقام پژوهشگر ـ عکاس کوشیده است با رویکردی مردمنگارانه، اجزا و ابعاد مختلف روضهها و مجالس مذهبی زنان را ثبت کرده و فرهنگ مادی این اجتماعات پویا، متکثر، فراوان اما ناشناخته را تصویر کند. این کتاب را میتوان نخستین کتاب مجموعه عکس مستند از روضههای زنانه دانست.
۱۴- گروه هنر ـ رشتهی تجسمی
اردشیر صالحپور
متولد 1345
پژوهشگر و مدرس نمایشهای سنتی
گزیده دیگر آثار:
- ترانه نمایشهای پیشپردهخوانی در ایران (۱۳۲۰ - ۱۳۳۲)
- بنفشههای سوگوار
- گرامافون و نمایش: تاریخ تحلیلی تقلید و مضحکه در ایران
- تحلیل زیباییشناختی و روایتِ نقاشی ـ نمایشیِ تابلوی عزیمت مسلم بن عقیل از مدینه به کوفه
شایسته تقدیر در رشته تجسمی
تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری
چاپ اول: 1395
88 صفحه ـ خشتی (متوسط)
تابلوی «روایت عزیمت حضرت مسلم به کوفه» یکی از مشهورترین آثار نقاشی قهموهخانهای در موضوع عاشورا بهشمار میرود. این تابلو، اثر هنرمندانه مرحوم محمد مدبر است و در موزه ایران اسلامی نگهداری میشود. در این تابلو، داستان اعزام حضرت مسلم بن عقیل به کوفه تا شهادت آن حضرت و نیز طفلانش در 30 قطعه/پرده و بهصورت پیوسته تصویر شده است. در کتاب تحلیل زیباییشناختی و روایتِ نقاشی ـ نمایشیِ تابلوی عزیمت مسلم بن عقیل از مدینه به کوفه مؤلف به تحلیل پرده به پرده این تابلو پرداخته است.
۱۵-
۱۵- گروه هنر ـ رشته پژوهش هنری
اسدالله علی عسگری رنانی
متولد 1351 ـ اصفهان
مدیرمسئول آموزشگاه حجاز
خواننده، محقق، کارشناس و مدرس موسیقی
دیگر آثار:
- آموزش موسیقی تعزیه: نغمهی عشق (4 جلد)
- آموزش موسیقی پیشخوانی پیشواقعههای صدوپنجاه سال تعزیه ایران (مکتب تعزیه اصفهان)
- جُنگ بیاض
- آموزش موسیقی پیشخوانی
شایسته تقدیر در رشته پژوهش هنری
اصفهان: مجتمع انتشاراتی نقش نگین
چاپ اول: 1395
176 صفحه ـ رحلی
این کتاب ثمره پژوهشهای مستمر و چندساله است و در آن، مؤلف به گردآوری و بازخوانی علمی پیشواقعههای تعزیه در منطقه اصفهان پرداخته است. در فصول مختلف به تفکیک دستگاههای موسیقی، متن پیشخوانیها آمده و ویژگیهای فنی هرکدام (اعم از گام دستگاه، وزن، گوشههای ساختار و زمینهی مکتب تعزیه) و نیز نام سرایندگان و راویان ذکر شده است. در آغاز کتاب نیز مؤلف، اجمالی از تاریخ تعزیه و پیشخوانی آورده است.
۱۶- گروه ترجمه ـ رشتهی ترجمه به فارسی
مظهر ادوای
متولد 1367 ـ اورامان
دانشجوی دکترای تاریخ ایران پس از اسلام
پژوهشگر تاریخ و ادبیات
دیگر آثار:
- شاهنامه هورامی (داستان ببر بیان) [ترجمه]
- جنگنامه نادر [تصحیح]
- دو رساله تاریخی و ادبی هورامان (از دوران افشاریه و قاجاریه) [تصحیح]
روضة الاحباب
برگزیده در رشته ترجمه به فارسی
مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی
چاپ اول: 1394
498 صفحه ـ وزیری
این کتاب، متن و ترجمهی منظومه «روضة الاحباب» است. روضة الاحباب، روایت داستانی و منظوم مقتل امامحسین(ع) به زبان هورامی (گورانی) است. تاریخ سرایش و سراینده آن ناشناس است؛ اما میتوان آن را نخستین اثری دانست که در زبان هورامی درباره امامحسین(ع) سروده شده است. این کتاب، همچنین در سال 1395 به عنوان کتاب سال خراسان رضوی و نیز کتاب برگزیده سال دانشجویی نیز انتخاب شده است.
۱۷- گروه کودک و نوجوان ـ رشته داستان کودک و نوجوان
نقی سلیمانی
متولد 1340 ـ تهران
نویسنده و کارشناس ادبی کتابهای کودکان و نوجوانان
گزیدهی دیگر آثار:
- پیامبر (رمان نُه جلدی)
- قصههایی که پیامبر گفت
- کارآگاه بچهها (رمان چهار جلدی)
- گلدان پشت پنجره
- افسانهی نو
- دایرههای کبود
- نقطههای طلایی
- شاه کوچک
- گذرنامه روح من
- قصههای پیامبر و فرزندانش 2
شایسته تقدیر در رشته داستان کودک و نوجوان
تهران: امیرکبیر (کتابهای شکوفه)
چاپ اول: 1394
48 صفحه ـ خشتی (متوسط)
این کتاب دومین جلد از مجموعهای پنججلدی است و سه داستان (با نامهای «دانایی»، «آزادی من» و «حق مردم») را شامل میشود که هر سه به دوره کودکی امامحسین(ع) مرتبطند.
۱۸-
گروه کودک و نوجوان ـ رشته تصویرگری کتاب کودک و نوجوان
رضا مکتبی
متولد ۱۳۵۵ ـ تهران
تصویرگر کتابهای کودک و نوجوان
کارشناس کارگردانی انیمیشن
گزیدهی دیگر آثار:
- پیامبر [تصویرگری]
- برادر [تصویرگری]
- سکههایی به نام محمد(ص) [تصویرگری]
- قصههای پیامبر و فرزندانش 2
برگزیده در رشته تصویرگری کتاب کودک و نوجوان
تهران: امیرکبیر (کتابهای شکوفه)
چاپ اول: 1394
48 صفحه ـ خشتی (متوسط)./۸۰۷/ت ۳۰۰/ش