بررسی علل اهمیت حج امسال

به گزارش خبرگزاری رسا،  از نظر جمهوری اسلامی ایران حج به عنوان یک پدیده مهم الهی و اسلامی است که همواره و در هر شرایطی باید حرمت آن نگاه داشته شود و به عنوان یک ظرفیت عظیم در خدمت اتحاد و انسجام و یکپارچگی مسلمانان جهان از اقصی نقاط عالم قرار گیرد و به هم افزایی بیشتر میان ملل اسلامی جهت مقابله با تهدیدات داخلی و خارجی منجر شود، اما با این وجود کماکان و به ویژه در طول سال های اخیر این فریضه مهم اسلامی در نتیجه سیاست های پادشاهی سعودی رنگ و بوی سیاسی به خود گرفته است. چنان که حج به ابزاری مؤثر برای عربستان سعودی در واکنش به منتقدان و رقبای منطقه ای تبدیل شده و ریاض سعودی ها از کنترل خود بر مکه و مدینه به عنوان ابزاری سیاسی و از حج به عنوان پاداش و یا تنبیهی در واکنش به اختلاف نظرهای سیاسی با بسیاری کشورها استفاده می کنند.

اگرچه طبق احکام اسلامی و قرآنی همه مسلمانانی که توانایی مالی دارند می بایست یک مرتبه در زندگی خود مراسم حج واجب را به جا آورند، اما عربستان سعودی در مواردی متعددی به ویژه در سال های اخیر با این موضوع گزینشی برخورد کرده و از پذیرفتن مخالفان سیاست های منطقه ای خود در کشورش جهت انجام مناسک حج خودداری کرده است. به عنوان می توان از جمهوری اسلامی ایران و چند کشور دیگر نام برد که سال گذشته (۱۳۹۵) به خاطر انتقاد از سیاست های تجاوزگرایانه عربستان در منطقه از جمله حمله به یمن، نتوانستند در حج شرکت کنند.

با همه اوصافی که ذکر شده، اما امسال برخلاف سال قبل، در پی رایزنی هایی که تهران و ریاض داشتند، بالاخره مقامات سعودی با قبول شرایط تهران پذیرفتند که حجاج ایرانی که بالغ بر ۸۶ هزار نفر می شوند، در این اجتماع عظیم و معنوی حضور داشته باشند. این کار شدنی نبود مگر به دو دلیل:

نخست؛ پافشاری و اصرار هوشمندانه مقامات ایرانی بر مواضع به حق خویش در خصوص کیفیت و چگونگی حضور خود در مراسم حج با دریافت تضمین های لازم امنیتی بدون آنکه تغییری در کیفیت آن رخ دهد و چیزی از آن کم شده و چیز دیگری بر آن اضافه شود.

دوم؛ سمت و سوی تحولات منطقه که به سوی پیروزی های گسترده محور مقاومت تحت حمایت ایران در حال حرکت بوده و از نقطه نظری خاص موجب ارتقاء قدرت چانه زنی ایران شده است. اگر بخواهیم ساده تر بگوییم به این صورت می توان این موضوع را بیان کرد؛ یکی از اتفاقاتی که به دنبال این پیروزی‌ها و به ویژه پیروزی‌های اخیر حزب الله در مرز لبنان که منجر به آزاد سازی ارتفاعات استراتژیک این کشور شد، افتاد این بود که  دنیا به این نتیجه رسید که فرماندهی جبهه مقاومت با ایران است. لذا علائم این نتیجه‌گیری در رفتار عربستان در قبال سفر حجاج ایرانی به این کشور نیز مشهود است. در واقع طرف سعودی که در ابتدا نمی‌خواست زیر بار شرایط ایران و قوانین بین المللی برود، پذیرفته است که در قبال جان و امنیت حجاج ایرانی مسئول است.

به هر حال حج امسال در حالی برگزار می شود که هنوز خاطره آن اتفاقات و حوداث تلخی که در حج ۱۳۹۴ به وجود آمد و منجر به شهادت بیش از ۵۰۰ تن از حجاج ایرانی در بدترین شرایط ممکن شده هنوز از خاطره ها زدوده نشده است. این خاطره تلخ که اساساً ریشه در ضعف مدیریتی و بی مسئولیتی  مقامات سعودی که حرمین شریفین تحت قدرت و سلطه اوست دارد، باعث شده است که حج امسال از اهمیت و حساسیت زیادی به ویژه در زمینه برقراری و تأمین امنیت کامل حجاج برخوردار باشد. ضمن اینکه باید توجه داشت حفظ و تأمین امنیت کامل حجاج ایرانی یکی از مطالبات بسیار مهمی جمهوری اسلامی ایران از کسانی است که حرمین شریفین را تحت سلطه و قدرت خود دارند. این در حالی است که رهبر عظیم الشأن انقلاب اسلامی ایران نیز با اشاره به اینکه «ما قضایای تلخ حج ۹۴ را فراموش نمی کنیم»، بر این نکته تأکید ویژه نموده و اظهار داشته اند: 

«امنیت حجاج بر عهده آن کشوری است که حرمین شریفین در اختیار او و تحت سلطه و قدرت او است؛ آن دولت است که بایستی امنیت را حفظ کند؛ این مطالبه جدی و همیشگی ما است. امنیت حجاج باید حفظ بشود؛ همه حجاج! حالا تکیه ما روی حجاج ایرانی است. دولت های دیگر هم راجع به حجاج خودشان مطالبه کنند و مطالبه داشته باشند، زنده برخورد کنند. ما جدی مطالبه داریم؛ باید ایمنی حجاج ما محفوظ بماند. فقط هم امنیت و ایمنی نیست، عزتشان، رفاه‌شان، آسایش شان بایستی محفوظ بماند».

در پایان باید تأکید داشت، حج امسال که اولین حج پس از وقایع خونین منای سال ۱۳۹۴ است از حساسیت و اهمیت مهمی برخوردار می باشد. لذا حفظ و تأمین حداکثری امنیت و آرامش تمام حجاج به خصوص حجاج ایرانی چه از نظر فیزیکی و چه از نظر روانی مهمترین مطالبه است که عربستان سعودی که مسئولیت مستقیم در برگزاری مراسم حج بر عهده دارد را باید به صورت جدی در دستور کار خود قرار دهد تا دیگر شاهد تکرار حوادثی از قبیل آنچه که در منای سال ۹۴ افتاد و منجر به جان باختن بسیاری از حجاج بیت الله الحرام شد نباشیم./994/ب101/ف

حمید خوشایند