ادب بندگان در مواجهه با ظلم ظالم در کلام امام سجاد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در اصفهان، آیت الله سید ابوالحسن مهدوی، نماینده مردم استان اصفهان در مجلس خبرگان رهبری، شب گذشته در جلسه تفسیر صحیفه سجادیه در ادامه تفسیر دعای چهاردهم صحیفه سجادیه گفت: دعای چهاردهم مربوط به نحوه سخن گفتن بنده با خداوند در هنگامی است که بنده مورد ظلم دیگران واقع می شود.

نماینده مجلس خبرگان رهبری ادامه داد: البته خداوند همواره از ظلم ظالمان خبر دارد و اینگونه نیست که پروردگار عالم از آن ظلم باخبر نباشد و ما بخواهیم در قالب دعا خداوند را از ظلم ظالم باخبر کنیم، خداوند نه تنها آگاه است بلکه مظلوم را نصرت می کند و ظالم را تحت فشار قرار می دهد.

وی افزود: نصرت پروردگار به مظلوم خیلی قریب و نزدیک است و برای ظالم هم مجازات در نظر می گیرد، امام سجاد(ع) در دعای چهاردهم از خداوند طلب می کند که ظلم ظالم را از او دفع کند و از تیزی ضرر ظلم ظالم بکاهد و دستش را از سرش کوتاه کند و ظالم را مشغول سازد تا نتواند به او ظلم کند.

آیت الله مهدوی اظهار داشت: در زمان حیات امام سجاد(ع) حاکمان جور و ظلم اجازه نمی دادند تا جلسات مذهبی برگزار شود که امام زین العابدین(ع) بتوانند در این جلسات آشکارا مردم را نسبت به حقایق و معارف دینی آگاه کنند، از این رو امام سجاد(ع) به بهترین شکل این علوم و آداب دینی در موارد مختلف را از طریق دعا کردن به مردم منتقل می کردند که یکی از این موارد همین نحوه مواجهه شیعیان با ظلم ظالم است.

استاد اخلاق حوزه علمیه تصریح کرد: در دعا کردن امام سجاد(ع) در مواجهه با ظلم ظالم یک ادب بسیار دلنشینی در کلام امام(ع) ظهور و بروز دارد که این بسیار مهم و با ارزش است که انسان در هنگامی که مظلوم واقع شده بتواند حفظ ادب کند، اکثر انسان ها وقتی حقشان خورده شود یا مورد ظلمی واقع شوند عصبانی می شوند و دیگر نمی توانند برخی حرمت ها را نگه دارند و رعایت ادب برایشان بسیار سخت می شود، حال آنکه امام سجاد(ع) به ما یاد می دهد که می توان زیباترین عبارات را در وقت مظلوم واقع شدن در سخن گفتن با خداوند به کار برد.

وی ادامه داد: رعایت ادب بسیار مهم است، در جریان واقعه کربلا که در آن جز مصیبت چیزی برای امام حسین(ع) و خانواده و یاران ایشان نبود هم ما این رعایت ادب را شاهد هستیم، وقتی دشمن ملعون به حضرت زینب(س) می گوید که دید خداوند چگونه برادرت را کشت و مغلوب کرد، حضرت زینب(س) در جواب او می فرمایند که «ما رأیتُ الّا جَمیلاً» و این زیباترین جمله ای بود که حضرت(س) می توانستند بر زبان مبارک جاری کنند و اگر همه عقلای جهان در طول تاریخ جمع شوند نمی توانند پاسخی زیباتر و بهتر از این را ارائه دهند.

آیت الله مهدوی بیان داشت: معنای عقل کل بودن هم این است که اگر میلیون ها عقل ضمیمه یکدیگر شوند و به هم بپیوندند باز هم نمی توانند به عقل کل برسند، حضرت زینب(س) اینچنین عاقلانه عمل کردند، در حالی که عرف اینست که کسی که مورد ظلم واقع شده و مصیبت دیده است و در ظاهر همه چیز دنیای او را گرفته اند و اکنون هم در اسارت دشمنان به سرمی برد وقتی چنین جملاتی را از ناحیه دشمن خود بشنود عصبانی باشد  و نتواند رعایت ادب به درگاه خداوند را به جای بیاورد، چه رسد به اینکه بتواند زیباترین پاسخ ها را به دشمن بدهد.

نماینده مجلس خبرگان رهبری اظهار داشت: الان ما اینجا نشسته ایم و شاید چندان متوجه نباشیم که حضرت زینب(س) در چه شرایطی قرار داشتند، اگر همین الان شخصی ظلم بسیار کوچکی در حق ما بکند ممکن است بلند شویم و عبارات زشتی را به کار ببریم، حضرت زینب(س) می داند که همه  زشتی ها از ناحیه ظالمین است و خداوند هرگز ظلمی به بندگان خود نمی کند و هر آنچه که از ناحیه خدا به ما می رسد همه اش زیبایی است، اما درک این نکته در آن شرایط واقعه کربلا و آن مصیبت بزرگ  و ابراز آن در حضور دشمن آن هم در حال اسارت یک ادب و عقلانیتی می خواهد که از عقول معمولی برنمی آید.

وی افزود: امروزه می بینیم افرادی که مصیبتی به آن ها رسیده در مواردی حتی نمی توانند جواب سلام افراد را بدهند و این حاصل تکبر آن ها نیست، بلکه متوجه نیستند و فکرشان از شدت ناراحتی و غصه مغول است و ما هم گاهاً به این افراد حق می دهیم که اینگونه برخورد کنند، طبیعی است که فکر انسان در هنگام ناراحتی به خوبی کار نکند، حضرت زینب(س) فی البداهه و بدون فکر کردن چنین جمله زیبایی را در جواب ظالمان می فرمایند.

آیت الله مهدوی ابراز داشت: حضرت زینب(س) در صحرای کربلا هنگامی که کنار پیکر مظهر شهید برادرشان نشسته اند و می خواهند با جد بزرگوارشان سخن بگویند آنچنان با ادب سخن می گویند و درود بر ایشان می فرستند و این نشان می دهد که حضرت زینب(س) بشر عادی نیستند.

امام جمعه موقت اصفهان افزود: امام سجاد(ع) در دعای چهاردهم فقط 6 مرتبه صلوات بر اجداد بزرگوارشان می فرستند و تقاضا می کنند که رحمت خود را بر آن ها ارائه کند، حضرت(ع) از خداوند می خواهند که ظلم ظالم در حق ایشان را نپسندد و تجویز نکند، یا منظور اینست که خداوند راه ظلم را برای ظالم هموار نکند.

وی بیان داشت: در بررسی داعای حضرت سجاد(ع) درباره خواست و اراده خداوند نسبت به ظالم، باید در نظر بگیریم که پروردگار عالم یک اراده دارد و یک مشیت، مشیت همان خواست خداوند متعال است و نباید مشیت الهی را با اراده الهی یکسان فرض کنیم، اراده خداوند با مشیت او متفاوت است.

آیت الله مهدوی اظهار داشت: انسان اگر بخواهد کار حرام و گناهی انجام دهد در بسیاری ازموارد موفق می شود و در این خصوص مختار است که بتواند بر اساس اراده خودش تصمیم بگیرد و گناهی را مرتکب شود، وقتی بنده اراده انجام گناه می کند اگر خداوند هم همان اراده را نکند بنده هم موفق به انجام گناه نمی شود، چرا که هیچ  عملی در این جهان خارج از اراده خداوند نیست.

نماینده مجلس خبرگان رهبری گفت: اما باید توجه داشته باشیم که همواره خواست و مشیت خداوند بر اینست که بندگانش گناه نکنند، اما چون انسان مختار آفریده شده اگر قصد گناه کند و با اختیار خود بخواهد مرتکب حرامی شود، خداوند هم اراده می کند که انسان بتواند گناه کند. /869/پ۲۰۱/ب۱