بخش نخست پاسخ به شبهاتِ اهل بیت منتشر شد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، گروه کلام و معارف پژوهشکده حج و زیارت، وابسته به حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت، مجموعه موسوعه رد شبهات را به قلم جمعی از نویسندگان، آماده و مؤسسه فرهنگی هنری مشعر آن را منتشر کرده است.

این مجموعه با توجه به تغییر هجمه ها و شبهات دشمنان اسلام علیه مذهب اهل بیت علیهم السلام در سال های اخیر و با هدف انجام این وظیفه خطیر و دفاع از مذهب اهل بیت علیهم السلام تنظیم شده که در آن توجه ویژه ای به مسأله «پاسخگویی به شبهات» صورت گرفته است.

این موسوعه کتاب های توحید، قرآن، اهل بیت (1)، امام علی (1)، امام علی (2)، مهدویت، شیعه (1) و شیعه (2) را دربردارد که سرویس کتاب و نشر خبرگزاری رسا بر اساس وظیفه خود در معرفی آثار منتشر شده حوزوی، هر یک از این عنوان ها را بررسی کرده است.

در سومین جلد موسوعه رد شبهات با موضوع «اهل بیت(1)»، شبهاتی درباره خصایص ائمه علیهم السلام، حدیث کساء، اتهام برتری کربلا بر کعبه و اختصاص معرفت کامل قرآن به اهل بیت علیهم السلام به قلم پژوهشگران این عرصه بررسی و به صورت علمی و دقیق پاسخ داده شده است.

خصایص ائمه علیهم السلام/ رحمت الله ضیائی

خصایص، جمع خَصِیصَة در لغت به معنای صفتی است که شئ را از باقی اشیاء جدا می‌سازد و محدود می‌کند و در اصطلاح به ویژگی‌های خاص ائمه اطهار علیهم السلام که در آیات و روایت به آنها تصریح شده است، «خصائص الائمه» گفته می‌شود. در برخی آثار شیعه مانند کتاب «الاختصاص» شیخ مفید، عنوان «خصائص الائمه» ایجاد شده و در آن روایاتی در این باب آمده است.  همچنین پس از ایشان کتاب مستقلی در این موضوع با همین عنوان به‌ قلم سید رضی، گردآورنده کتاب نهج البلاغه تألیف شده است. 

با توجه به جایگاه ائمه اطهار علیهم السلام در نظام تکوین و تشریع، اهمیت بحث از ویژگی‌های ائمه علیهم السلام به خوبی روشن می‌شود؛ زیرا به دلیل تبیین نشدن جایگاه ائمه و ویژگی‌های آنان، متأسفانه برخی درباره آنها به پرتگاه غُلوّ کشیده شده‌اند و عده‌ای مانند بنی‌امیه و اخلاف آنها، یعنی وهابیت، به سوی تقصیر و حتی دشمنی و ستیز با آنها گام برداشته‌اند. آنان در این راستا شبهاتی را مطرح کرده‌اند که ضرورت دارد ویژگی‌های ائمه اطهار علیهم السلام، به طور دقیق و علمی از منابع اصیل اسلامی (قرآن و سنت) پس از بحث و بررسی، تبیین شود.

نویسنده در این نوشتار ابتدا برخی ویژگی‌های أئمه علیهم السلام که در کتاب و سنت آمده است، تبیین می کند و آن‌گاه شبهاتی را که برخی نویسندگان متعصب وهابی در این باره بیان کرده اند، پاسخ می دهد.

حدیث کساء/ سیدحسین موحد بلخی

یکی از روایاتی که بر فضیلت اهل بیت علیهم السلام دلالت می کند، حدیثی است که مفسران در ذیل آیه 33 سوره احزاب نقل کرده‌اند و به حدیث کساء معروف است. این حدیث به صورت‌های گوناگونی نقل شده است که نویسنده برای پاسخ گویی به شبهات مطرح شده درباره این موضوع تلاش می کند.

با بررسی حدیث کساء، نتایج ذیل به دست می آید:

1. حدیث شریف کساء، از احادیث صحیح و مورد قبول فریقین است. اکثر صاحبان سنن و مسانید، از طُرق مختلف آن را نقل کرده و به صحت آن تصریح کرده‌اند. مسلم در صحیح خود، شأن حدیث را ذکر کرده و حتی ابن تیمیه به صحت آن تصریح کرده است.

2. اراده خداوند تبارک و تعالی در آیه تطهیر که حدیث شریف کساء بیانگر مصادیق آن است، اراده تکوینی است، نه اراده تشریعی. در نتیجه از این آیه، می توان عصمت اهل بیت علیهم السلام را اثبات کرد.

3.  همسران پیامبر صلی الله علیه و آله جزو اهل بیت به معنای خاص نیستند؛ در عین حال از جایگاه بالای همسری خاتم پیامبران برخوردارند، عنوان «ام المؤمنین» را دارند و جزو اهل بیت به معنای عام به شمار می آیند.

4. بر خلاف ادعای ابن تیمیه، عصمت هیچ تناقضی با اختیار ندارد و ائمه علیهم السلام همواره با اراده خود، امور نیک و پسندیده را انجام می دهند و امور قبیح را ترک می کنند.

حدیث کساء در منابع معتبر اهل سنت مانند صحیح مسلم، سنن ترمذی، سنن نسائی، مستدرک حاکم نیشابوری، مسند احمد، تفسیر طبری و صحیح ابن حبان آمده و در صحت سند آن، هیچ یک از محدثان صاحب نام اهل سنت تردید نکرده‌اند. مسلم بن حجاج آن را در صحیح مسلم آورده است که نشان می‌دهد این روایت از نگاه سنت، هیچ مشکلی ندارد.

اتهام برتری کربلا بر کعبه/ علی جان محمدی قره باغی

کعبه از ماده «كعب» و جمع آن «كعاب و كعبات» است. به هر چیزی كه بلند و مرتفع باشد، «كعب» می‌گویند.  از همین رو، برآمدگی روی پا را كه در وضو مسح می‌شود، «كعب» می‌گویند و تثنیه آن «كعبین» است. «كعبه» در لغت به معنای هر خانه مربع و چهارگوش  و اتاق است. كعبه را به این دلیل كعبه می‌گویند كه هم مربع است و هم مرتفع و بلند.

در اصطلاح شرع، كعبه نام خانه خداوند و قبله مسلمانان است. هر ساله مسلمانان در ایام حج به طواف این خانه می‌آیند و بزرگ‌ترین مراسم عبادی ـ سیاسی را به نمایش می‌گذارند.

این كلمه مركب از دو واژه «كرب» و‌ «بلا» است. «كرب» در لغت به معنای غم و اندوهی است كه بر نفس مسلط شود. «بلاء» هم كه معنایش امتحان و آزمایش است.

«كربلاء» نام محلی است در سرزمین عراق كه در سال 61 هجری، فرزند پیامبر خدا صلی الله علیه و آله، حضرت امام حسین علیه السلام در آنجا فرود آمد و در دهم محرم همان سال، همراه اصحابش به شهادت رسید و پیکرهای مطهرشان در همانجا مدفون شد. از آن روز به بعد، قبور آن امام و شهدای كربلا، محل زیارت شیعیان و ارادتمندان خاندان عصمت و طهارت شده است.

موضوع بحث نویسنده در این نوشتار، بررسی و نقد شبهه برتری كربلا (محل دفن بدن مطهر سید الشهداء علیهم السلام) بر كعبه است که توسط قفاری در کتاب اصول مذهب شیعه مطرح شده است.

براساس مطالب این نوشتار نتایج زیر به دست می آید؛

1. از نظر روایات صحیح شیعه، کعبه برترین نقطه روی زمین است و اهمیتی ویژه دارد که سرزمین کربلا آن را ندارد. توجه به کعبه در نماز، رو به قبله بودن محتضر، ذبح حیوانات به سوی قبله، وجوب زیارت خانه خدا، بخشی از نشانه اهمیت آن از نظر شیعیان است؛ در حالی که اهل سنت رو به قبله بودن ذبیحه را مستحب می‌دانند.

2. از نظر خلیفه اول، برخی صحابه، سران مذاهب و علمای اهل سنت، نه تنها محل دفن پیامبر صلی الله علیه و آله، بلکه خود شهر مدینه برتر از کعبه است. نمی‌دانیم چرا وهابیت با مطالعه برخی از روایات مربوط به ثواب زیارت کربلا، به شیعیان تهمت «برتری کربلا بر کعبه» را می‌زنند و از عقاید بزرگان و روایات خودشان غافل هستند.

3.  ثواب زیارت کربلا، تفضل و عنایت الهی به زوار حسین بن علی علیه السلام است و نمی‌توان با لطف و عنایت الهی مبارزه یا لجاجت کرد. آیا خداوند صفات الهی خودش همانند زنده کردن مرده، شفای امراض لاعلاج، توان آفرینش و علم غیب را به حضرت عیسی ـ علی نبینا و آله وعلیه السلام ـ نداد؟ آیا می‌توان گفت که ـ نعوذ بالله ـ حضرت عیسی خداست یا از خدا برتر است؟

بنابراین، ثواب زیارت کربلا، دلیل برتری آن بر حج خانه خدا نیست.

اختصاص معرفت کامل قرآن به اهل بیت علیهم السلام/ عبدالکریم جوهرزاده

ـ معرفت قرآن کریم شامل هر نوع شناخت و درک قرآن کریم اعم از ترجمه، تفسیر و تأویل می‌شود که درجه شناخت در هر کدام با دیگری متفاوت است. معارف قرآن کریم در تقسیم‌بندی دیگر، شامل دو دسته معارف می‌شود: معارفی که با علم و آگاهی مفسر و رعایت اصول عقلایی تفسیر دست‌یافتنی است و معارفی که با علوم تفسیری به دست نمی‌آید و نیازمند بهره گیری از علم الهی معصومین است.

ـ شیعه علم کامل قرآن کریم را مختص معصومین می‌داند؛ ولی این حرف به این معنا نیست که دیگران راهی برای فهم و درک قرآن کریم ندارند. روایاتی که معرفت قرآن را مختص معصوم می‌داند، به قرینه روایات دیگر که دیگران را تشویق به رجوع به قرآن کریم می‌کند، دلالت بر شناخت کامل قرآن از سوی معصوم دارد، نه جلوگیری از رجوع دیگران به قرآن کریم و تفسیر علمی آن.

ـ نسبت دادن عقاید شیعه از سوی معاندان به عبدالله بن سبأ که در برخی کتب اهل سنت هم جعلی بودن او اثبات شده است، پایه و اساس علمی ندارد.

هر اندیشمند منصفی که با قرآن کریم آشنایی داشته باشد، معترف است که این کتاب گهربار، سطوح و مراتب مختلفی دارد که دلالت آیات بر این مراتب یکسان نیست. فهمیدن قسمتی از این معارف برای اشخاصی که آشنایی اندکی با زبان عربی دارند، راحت است؛ ولی فهمیدن و درک بسیاری از معارف دیگر قرآن کریم، برای کسانی که حتی آشنایی وافری با زبان عربی دارند، بدون تفسیر امکان ندارد. با در نظر گرفتن این نکته، سؤال در این جاست که تفسیر قرآن، از سوی چه کسی باید بیان شود ؟ یا به عبارت دیگر، آیا نیاز است که شخص مفسر، حتماً معصوم باشد یا غیرمعصوم هم می‌تواند مفسر قرآن کریم باشد؟ در مورد تأویل قرآن کریم، موضوع چگونه است؟

مؤسسه فرهنگی هنری مشعر، سومین جلد موسوعه رد شبهات را با موضوع «اهل بیت(1)» در قطع رقعی، 156 صفحه و شمارگان 1000 نسخه منتشر کرده است./۹۲۰/ د ۶۰۲/ش