چگونگی پیدایش و گسترش تشیع در یک کتاب

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا،  کتاب پیدایش و گسترش تشیع به قلم حجت الاسلام رمضان محمدی، عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در سه فصل کلیات، پیدایش تشیع و تشیع در دوره خلفا و ائمه معصومین علیهم السلام به رشته تحریر در آمده است.

نویسنده در فصل کلیات و در بیان ضرورت نگارش این اثر چنین آورده است:

تاريخ تشيع تنها بررسی حوادث تلخ و شيرين اين مذهب نيست؛ بلکه هويت، هستی و تبارنامه خونين پيروان اهل ‌بيت است. ازاين‌رو هر اندازه درباره تاريخ تشيع برای ما گفته شود، نامکرر است. گذشته از اين، تشيع عين اسلام است و فهم تاريخ پرتنش تشيع، فهم همه اسلام و بی‌توجهی به تاريخ تشيع، در واقع بی‌توجهی به تاريخ اسلام است.

بعد از رحلت رسول خدا صلی الله علیه و آله دو ديدگاه، با تفاوت‌های اساسی در اصول و فروع، در صحنه‌های سياسی، فرهنگی و اجتماعی اسلام پديدار شد؛ يکی ديدگاه خلافت که بر مبنای «حسبنا کتاب الله» به ‌وجود آمد و ديگری ديدگاه اهل ‌بيت علیهم السلام که بر مبنای «حسبنا سلامة الدين» رنج محافظت از دين را به‌دوش کشيد و فراز و نشيب‌های بسياري ديد، اما هويت و اصالت دينی خود را حفظ کرد.

از مهم‌ترين مباحث مربوط به تاريخ تشيع، بحث از منشأ و آغاز اين مکتب فکری است؛ چه، از قرون نخسيتن اسلام، برخی سنيان متعصب و مستشرقان، با تمسك به برخي گزار‌ش‌‌های ضعيف و بی‌اساس، پيدايش تشيع و گسترش آن را كانون توجه و تهاجم خود قرار داده‌اند و در اين باره تا امروز کتاب‌های بسيار نوشته و کنفرانس‌های زيادی برگزار شده است. ازاين‌رو بررسی تشيع از زوايای مختلف و پژوهش دقيق، عميق و جامع درباره تاريخ و نحوه پيدايش آن و بررسی نظريه‌های موجود در اين باره ضرورتی انکار‌ناپذير است.

در فصل نخست این کتاب در قالب کليات، نویسنده ضمن بررسی منابع تاريخی تشيع، به مفهوم‌شناسی شيعه پرداخته، در ادامه، مهم‌ترين فرقه‌های شيعه و اصول و مبانی اعتقادی و انديشه سياسی شيعه را بررسی  و مهم‌ترين دلايل عقلی و نقلی بر حقانيت مذهب تشيع را، به صورت خلاصه، بيان می‌کند.

در فصل دوم با مرور اجمالی بر وقايع پس از رحلت رسول خدا صلی الله علیه و آله، خاستگاه تاريخی تشيع بررسی شده و اقوال مختلف درباره پيدايی آن نقل، و با نقد آنها، به قول صحيح اشاره و برای آن دلايلی اقامه شده است.

فصل سوم، نيم‌نگاهی است به نقش حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها در تبيين و ترسيم خطوط كلی شيعه، با مروری كوتاه بر خطبه‌ها و كلمات باقی‌مانده از آن حضرت. در اين فصل، افزون بر مطالب برگرفته از خطبه حضرت صديقه طاهره، درباره مدارک خطبه نيز بحث و موضع آن حضرت در برابر خلفا مشخص شده است.

در ادامه نيز وضعيت تشيع در زمان ائمه اطهار علیهم السلام به اجمال بررسي شده است.

در بخشی از مقدمه این اثر می خوانیم:

نخستين ظهور تاريخی تشيع در سقيفه بنی‌ساعده است. آنجا بود که نگرش شيعه به امامت مشخص شد و در زمان عثمان نمود بيشتری يافت؛ گرچه در اين زمان، امام علی علیه السلام، به جهت اوضاع سياسی، از هر احقاق حق و ادعايی امتناع ورزيد. سال 35 هجری قمری نقطه عطفی در تاريخ تشيع بود؛ زيرا اعتقادات باطني تشيع با وقايع عينی انطباق يافت، چنان‌که در دوره‌هاي بعدی نيز به برکت اهل ‌بيت علیهم السلام ويژگی‌های مذهب تشيع، روشن، و امتيازات آن از شاخه‌های ديگر مشخص شد تا شيعه در گروه‌‌هايی که در آن زمان پديدار شده بودند، هضم و منحل نشود.

مؤسسه فرهنگی هنری مشعر وابسته به حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت کتاب پیدایش و گسترش تشیع ، نوشته حجت الاسلام رمضان محمدی را در قطع رقعی و 274 صفحه، با شمارگان 1000 نسخه منتشر و روانه بازار نشر کرده است./۹۲۰/ ن ۶۰۲/ ش