بررسی سازمان های افراط گرا در آسیای مرکزی
به گزارش خبرگزاری رسا، مهم‌ترین تهدید امنیتی و مانع اصلی اجرای پروژه‌های اقتصادی در آسیای مرکزی وضعیت افغانستان و فعالیت گروه‌های طرفداران داعش هستند اما در حال حاضر دلائل محکمی برای نگرانی جدی وجود ندارد.
همچنین نقاط ضعفی در آسیای مرکزی برای بی‌ثبات کردن منطقه وجود دارند که مرزهای مشترک بین تاجیکستان و افغانستان یکی از آنها است.
بر اساس برخی منابع اطلاعاتی مرزبانان تاجیک توانایی دفاع از نیمی از مرزهای مشترک با افغانستان را دارند.
به غیر از این تهدیدات امنیت در قرقیزستان با رشد مواضع سازمان‌‌ها، جنبش‌ها، فرقه‌های افراطی و ملی‌گرا در حال افزایش است.
اگر قرقیزستان و تاجیکستان در مسائل امنیتی با اتکا به عضویت در سازمان پیمان امنیت جمعی و پایگاه‌های نظامی روسیه فعالیت خود را پیش ببرند مرزهای مشترک افغانستان و ازبکستان نگهبانی می‌شود اما وضعیت در ترکمنستان فرق می‌کند.
بخش بزرگ گروه طالبان که در مناطق مرزی قرار دارند از ترکمن‌ها تشکیل شدند و آمادگی کامل خود را برای پیوستن به داعش اعلام کردند که تعداد شبه‌نظامیان در نزدیکی مرزهای ترکمنستان و افغانستان بیش از 6 هزار نفر است.
با وجود این عوامل امیدهای حفظ امنیت و ثبات دولت ترکمنستان با ادامه سیاست بی‌طرف پایه محکمی ندارد.
در حال حاضر آمار دقیقی از تعداد طرفداران داعش در مرزهای آسیای مرکزی و در داخل کشورهای منطقه وجود ندارد.
به این ترتیب داعش تهدید اصلی امنیت منطقه‌ای است اما به هر حال تحولات آتی بستگی به اقدامات و مواضع رؤسای و نخبگان بخش‌های نظامی-سیاسی کشورهای آسیای مرکزی و افغانستان دارد.
به غیر از داعش و طالبان برخی سازمان‌های افراطی از جمله «جنبش اسلامی ازبکستان»، «حزب التحریر»، «جهاد اسلامی» و «جماعت النصرالله» وجود دارند که تهدیدات جدی امنیت آسیای مرکزی هستند.
به گفته کارشناسان منطقه در آسیای مرکزی بیش از 10 سازمان افراطی با ایدئولوژی یکسان یعنی ساخت خلافت اسلامی در منطقه و گسترش نفوذ خود به طرف شمال فعال هستند.
جنبش اسلامی ازبکستان در سال 1998 تأسیس شد که «طاهر یولداشف» بنیانگذار این سازمان یکی از نزدیک‌ترین شرکا و مشاوران «اسامه بن لادن» بود.
پس از شکست طالبان، جنبش اسلامی ازبکستان به شمال پاکستان منتقل شد و پس از اتمام عملیات نظامی افراط‌گرایان این سازمان به فعالیت تروریستی آنها به مناطق قبل برگشتند.
امروز جنبش اسلامی ازبکستان به قاچاق مواد مخدر برای تأمین مالی فعالیت تروریستی ادامه می‌دهند و حدود 70 درصد بازار مواد مخدر متعلق به این گروه است.
حجم زیاد مواد مخدر از طریق مناطق شمالی آسیای مرکزی عبور می‌کنند و وضعیت دشوار مرزهای پاکستان و افغانستان به افزایش ترانزیت مواد مخدر از طریق مرز تاجیکستان و افغانستان اشاره می‌کند.
دیگر سازمان افراطی موسوم به حزب التحریر یکی از تهدیدات جدی منطقه است که این گروه در سال 1953 در شهر «اورشلیم» تأسیس شد اما در تاجیکستان، روسیه و برخی کشورهای اروپا فعال است.
حزب التحریر یک سازمان افراطی بین‌المللی است که هدف آن ایجاد خلافت اسلامی در آسیای مرکزی و در مناطق دیگر می‌باشد و همچنین نمایندگان حزب التحریر بستر ایدئولوژی قوی برای استخدام کادرهای جدید، ابزارهایی جهت گسترش ادبیات خود، منابع مالی و انسانی بزرگ و حامیان خارجی بانفوذ دارند.
سازمان‌های افراطی ذکر شده روش‌های خود را مدام عوض می‌کنند و فعالیت آنان به طور شبکه‌ای شکل می‌گیرد و این عامل، شناسایی و بازداشت آنان را بسیار دشوار می‌کند.
یکی از روش‌های جدید افراط‌گرایان ورود به کشورها به شکل پناهجو، تاجر و مهاجرین کاری است که این اقدامات با روش‌های سازمان‌های افراطی و تروریستی معمولی بسیار فرق می‌کند./۸۴۷/ب102/ف
منبع: فارس