مسابقه ژئوپلتيكی برای كنترل مثلث مرزی «عراق - سوريه - اردن»

به گزارش خبرگزاری رسا، با گذشت بيش از شش سال از جنگ سوريه، بحران اين كشور هر روز ابعاد پيچيده اي به خود مي گيرد كه دورنماي مشخصي را براي پايان دادن به درگيري ها در آن وجود ندارد. در شرايطي كه نيروهاي بسيج مردمي عراق موسوم به «حشدالشعبي» و ارتش سوريه در روزهاي اخير تحركات خود را براي عمليات قريب الوقع براي كنترل مرزهاي دو كشور هم مرز با اردن، افزايش داده اند تا از نفوذ تروريست ها به اين منطقه جلوگيري كنند، اما در سوي ديگر ميدان، جبهه غرب به سركردگي آمريكا تحركات مخربانه خود را براي قطع حلقه امنيتي نيروهاي مقاومت به كار گرفته است و به نظر مي رسد، مسابقه ‌اي براي تسلط بر مثلث راهبردي سوريه- عراق- اردن به راه افتاده است و نيروهاي آمريکايي، انگليسي و اردني آشکارا در حال تدارکات نظامي در مرزهاي جنوبي سوريه هستند.  

آمريكا كه برخلاف ادعاهاي خود براي مقابله با تروريست هاي داعش، به مواضع ارتش هاي عراق و سوريه حمله مي كند اين بار نيز در عملياتي برنامه ريزي شده كاروان ارتش سوريه و هم پيمانانش را در شهر «التنف» در نزديكي مرز عراق و اردن بمباران كرد. التنف يك گذرگا استراتژيك در مرز سوريه و عراق است و بر سر بزرگراهي قرار گرفته  كه بغداد را به دمشق وصل مي‌كند. در حال حاضر، اين گذرگاه تحت كنترل تروريست ‌هاي ارتش آزاد قرار دارد كه توسط آمريكا و انگليس تسليح و حمايت مي‌ شوند.

آمريكايي ‌ها در ظاهر مي ‌گويند هدف از اين عمليات مبارزه با گروه تروريستي داعش است اما اين حمله درحالي انجام شده است كه ارتش سوريه داعش را از اين منطقه بيرون رانده است. آمريكا درحالي مدعي مقابله با تكفيري هاي داعش است كه در دو و نيم سال گذشته ائتلاف نمايشي اش نتوانسته موفقيتي در برابر داعش كسب كند و حتي در بسياري از موارد، به جاي حمله به تروريست ها مواضع ارتش هاي سوريه و عراق را مورد هدف قرار داده است. نكته جالب اينكه در هر حمله آمريكا به ارتش سوريه، تروريست هاي داعش نيز در عمليات هماهنگ و برنامه ريزي شده با آمريكا پيشروي هايي را در مناطق محتلف سوريه انجام داده اند. 

نيروهاي حشدالشعبي و ارتش سوريه تلاش مي­ كنند مرزهاي دو كشور در مرز با اردن را به كنترل خود درآورند اما آمريكا با افزايش فعاليت‌هاي خود در مناطق مرزي سوريه و عراق در پي ايجاد منطقه حائل بين دو كشور است تا مانع از دسترسي بغداد به دمشق شوند. نيروهاي مقاومت به همراه واحدهاي ارتش سوريه اخيرا پيشروي قابل توجهي داشته اند و به چند كليومتري گذرگاه التنف نزديك شده‌اند. با كنترل اين منطقه استراتژيكي و مهم امنيت گذرگاه بغداد- دمشق بيش از پيش تامين خواهد شد و آمريكا تلاش مي كند تا مانع از تحقق چنين اقدامي شود.

هر چند اين پيش بيني وجود داشت كه نيروهاي آمريكايي و انگليسي به طور مستقيم وارد جنوب سوريه شده و خطوط ارتباطي نيروهاي عراقي و سوري را قطع كنند اما واشنگتن به خوبي مي داند كه ورود به خاك سوريه در برهه كنوني بدون پاسخ نخواهد بود و مسلما نيروهاي مقاومت به هر گونه تجاوز پاسخ درخوري خواهند داد. از اينرو، آمريكا بر روي حملات هوايي به مواضع ارتش سوريه متمركز شده تا از رسيدن تداركات لازم به نيروهاي مقاومت در مرز عراق و سوريه جلوگيري كرده تا حداقل هزينه ها و تلفات مقاومت را بالا ببرد.   

حمله جنگنده هاي آمريكايي درحالي انجام شده است كه ارتش سوريه در يك هفته گذشته صدها كيلومتر مربع از مناطي جنوبي اين كشور در مرز عراق و اردن را به كنترل خود درآورده است و تسلط بر اين شاهراه مرزي آمريكا و تروريست هاي تحت امرش را در وضعيت بدي قرار خواهد داد. از طرفي، با تسلط مقاومت بر گذرگاه مرزي عراق و سوريه راه ورود تروريست ها و نيروهاي آمريكايي از جنوب سوريه بسته مي شود و محور مقاومت با خاطري آسوده در جبهه شمالي پيشروي خواهد كرد و همه نقشه هاي جبهه غربي-عربي در شش سال گذشته بر باد خواهد رفت. لذا آمريكايي ها تلاش مي كنند تا با فعال كردن جبهه جنوب بخشي از نيروهاي سوري را در مرزهاي جنوبي مشغول نگه دارند تا شايد در شمال كشور بتوانند معادلات ميداني را به نفع خود تغيير دهند. با كنترل مثلث مرزي در جنوب در واقع بهانه‌ جويي‌ هاي اردن كه تهديد امنيت اين كشور از سمت سوريه توسط داعش را دستاويز ورود به خاك سوريه كرده‌ بود، پايان مي‌ دهد. ضمن اينكه خاتمه دادن به اشغال مناطق شرقي سوريه هم‌ مرز با عراق ضريب امنيتي سوريه را به ميزان قابل توجهي افزايش مي دهد.

آمریکا به دنبال کمربند امنیتی در جنوب و شرق سوریه است تا از آن به عنوان اهرم فشار میدانی بر دمشق و نیز در مذاكرات آینده از آن  بهره برداری کند و مانع از این شود که مقاومت شاهد به ثمر نشستن چند سال ایستادگی خود باشد و علاوه بر این از گشایش راه ارتباط زمینی دمشق-بغداد جلوگیری به عمل آورد و پل ارتباطي بين ايران تا لبنان را قطع كنند و با تضعيف مقاومت، امنيت اسرائيل را تضمين كنند. از طرفي، اردن و آمریکا قصد دارند به بهانه مقابه با داعش، منطقه امن در جنوب سوریه ایجاد کرده و زمینه را برای جدا کردن این منطقه از دولت سوریه فراهم کنند كه با كنترل محور مقاومت بر مثلث مرزي اين امكان براي حاميان تكفيري ها عملا از بين مي رود. آمريكايي ها اميدوارند با حمله اخير به كاروان سوريه روند تحولات ميداني را به نفع خود و تروريست ها تغيير داده و از كنترل نيروهاي عراقي و سوري بر اين منطقه جلوگيري كنند اما نيروهاي مقاومت در رسيدن به هدف استراتژيك خود مصمم هستند و  گفته اند كه اجازه كارشكني به آمريكا و متحدانش را نخواهند داد.

با لشکرکشی آمريكا به جنوب سوريه، اين منطقه به صحنه زورآزمايي جبهه غرب و مقاومت تبديل شده و رقابت سنگيني براي تسلط بر مثلث استراتژيك عراق - سوريه - اردن ايجاد شده است. به نظر می رسد جنوب و شرق سوریه میدان رویارویی بزرگی خواهد بود و در آینده نزدنيك مشخص خواهد شد آیا این رویارویی در حد همان سقف چند سال جنگ سوریه باقی خوهد ماند یا به درگیری مستقیم تبدیل خواهد شد که بازنگری در نقشه منطقه را به دنبال خواهد داشت. عملکرد موفق نیروهای حشدالشعبی در عراق نشان می ‌دهد که مرزهای مشترک با سوریه، تنها راه فرار عناصر تکفیری به‌ شمار می ‌رود و نیروهای مقاومت سوريه و عراق با انجام عملیات‌ مشترک و برقراری امنیت در نواحی مرزی، می ‌توانند به عمر گروه‌ های تروريستي در این مناطق حساس پایان داده و شكست ديگري را به آمريكا و عمال عربي آن تحميل كنند./۹۱۶/ ۱۰۲/ع

روح الله صالحی