همگرایی منابع و تراث اسلام مقدمه اتحاد حقوقی مسلمین

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، آیت الله ابوالقاسم علیدوست، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، امروز در همایش ملی اتحاد حقوقی جهان اسلام که در مجتمع امین جامعه المصطفی العالمیه برگزار شد، به ظرفیت شناسی اتحاد حقوقی جهان اسلام در فقه معاملات پرداخت.

وی اظهار داشت: معمولا وقتی صحبت از تعینات اتحاد و بن مایه های وحدت، تعامل و همگرایی در جهان اسلام مطرح می شود مباحث کلامی به ذهن می رسد به این معنا که برای این که جهان اسلام به نوعی همگرایی برسد باید بحث های کلامی داشته باشیم.

آیت الله علیدوست دومین چیزی که در همگرایی جهان اسلام مطرح می شود را مودت اهل بیت(ع) به معنای محبت احراز شده دانست و گفت: برخی از علمای عربستان هم معتقدند که مودت اهل بیت(ع) از ضروریات اسلام است؛ ولی این که تا چه اندازه به این حرف عمل می کنند جای سؤال است.

وی خاطرنشان کرد: سومین موضوع در بحث همگرایی منابع و تراث اسلام مانند قرآن و سنت و معارف اهل بیت(ع) است زیرا بسیاری از معارفی که از اهل بیت(ع) داریم معارفی است که مذهبی نیست بلکه اسلامی و انسانی است؛ اما در واقع کمتر دیده می شود که مودت اهل بیت(ع) به عنوان یک تراث معرفتی بیان شود.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به دو ظرفیت بزرگ برای اتحاد حقوقی جهان اسلام در فقه معاملات اشاره کرد و اظهار داشت: اولین ظرفیت گفت و گو از نهادهای پیرا فقه است؛ زیرا من معتقدم که اختلاف ما با اهل تسنن در ارتباط با حقوق خیلی کمتر از چیزی است که احساس می کنیم.

وی افزود: مثلا وقتی ما کتاب العرف بن عابدین را نگاه می کنیم نوشته است که عرف هم از منابع استنباط است در حالی که تعریف او از عرف، عرف ابزاری است نه عرف استقلالی و فقط در کاربست اصطلاح اشتباه کرده است و مثال هایی که می زند مثال هایی است که ما هم قبول داریم.

استاد درس خارج حوزه علمیه خاطرنشان کرد: استحسان را وقتی که در منابع معتبر اهل تسنن مراجعه کنیم به معنی عمل بنا بر دلیل اقوی بیان شده است که مخالف با عقیده ما هم نیست؛ بدترین و مورد مناقشه ترین منابع استنباط اهل سنت مصلحت و استصلاح است که آن ها را هم می توان تا حدودی به فقه شیعی نزدیک کرد.

وی افزود: ظرفیت دوم این است که بسیاری از نهادها و اسنادی که ما داریم که اساس معاملات ما را تشکیل می دهند اسلامی است نه مذهبی و بسیاری از قواعد فقهی ما که منابع بنیادین و اساسی برای استنباط در فقه قراردادها وجود دارد مذهبی نیست و می شود به نقاط مشترکی در این زمنیه رسید.

آیت الله علیدوست با بیان این که اهل سنت، ائمه اطهار(ع) را به عنوان راوی صادق قبول دارند، ابراز داشت: در بسیاری از روایات امام باقر(ع) و امام صادق(ع) و دیگر ائمه(ع) سندش را به پیامبر(ص) رسانده اند و ما می توانیم در نصوص خاص  هم از این روایات استفاده کنیم و به عنوان تراث اسلامی آن ها را به کار ببریم بدون این که از مواضع خود کوتاه بیاییم./843/پ۲۰۲/س