بن‌نایف در محاصره سلمانی‌ها
به گزارش خبرگزاری رسا، فرمان 2 روز پیش پادشاه سعودی که بیش از 40 نفر از مسؤولان و وزیران این کشور را شامل شد، بحث و جدل زیادی را بین تحلیلگران به دنبال داشت و همزمان با آن رسانه‌های رسمی سعودی تلاش کردند توجه مردم را به سمت بازگرداندن برقراری مجدد پاداش‌های مالی کارمندان که در پی بحران کاهش قیمت نفت حذف شده بود، معطوف سازند.
به گزارش الاخبار، محمد بن‌سلمان، جانشین ولیعهد سعودی در چارچوب تلاشی جدید برای سد کردن راه محمد بن‌نایف، ولیعهد در مسیر رسیدن به پادشاهی، گام بزرگی را در راستای محدود کردن وی آغاز کرد، حال آنکه هر دو محمد می‌دانند مسیر رسیدن به پادشاهی از واشنگتن می‌گذرد. محمد بن‌نایف تاکنون هیچ واکنشی به دستورات جدید پادشاهی نشان نداده است حال آنکه وی معمولا درباره تصمیمات حساس کشور اظهار نظر می‌کرد همانطور که پیش از این در واکنش به دیدگاه معروف به «دورنمای 2030» از بن‌سلمان به عنوان بازو، برادر و دست راست یاد کرد و با این توصیفات کوشید از نقش بن‌سلمان کاسته و او را به عنوان یک معاون نشان دهد نه بیشتر.
یک بخش از دستورات پادشاهی که به گفته کسانی که از مسائل نهاد حکومتی سعودی باخبر هستند، توسط بن‌سلمان و با استفاده از مهر پدرش صورت گرفت، تعیین خالد بن‌سلمان پسر پادشاه به عنوان سفیر عربستان در آمریکاست. این تصمیمات نشان‌دهنده تمایل آشکار بن‌سلمان به استفاده از بهبود شرایط به نفع زنده کردن نام خود در نهادها و موسسات آمریکایی به عنوان جانشین پدرش است.
در این میان چه بسا دیدار اخیر بن‌سلمان با دونالد ترامپ، جانشین ولیعهد سعودی را بیش از پیش برای بهره‌برداری از نزدیک شدن روابط خود با آمریکا تشویق کرد زیرا این شاهزاده جوان در جریان این دیدار احساس کرد ترامپ برای شنیدن صحبت‌ها و همکاری با او درباره پرونده‌های مهم منطقه‌ای آمادگی دارد.
به این ترتیب بن‌سلمان فرصت را برای ایجاد خط ارتباط گرم و تضمین شده با آمریکایی‌ها مغتنم شمرد؛ خطی که امکان تماس مستقیم با واشنگتن را فراهم می‌کند تا جایی که بن‌سلمان امیدوار است بتواند بن‌نایف را پشت سرگذاشته و او را از سر راه زیاده‌خواهی‌هایش بردارد.
در این میان برادرش خالد بن‌سلمان (متولد 1985) را برای جایگزینی عبدالله بن‌فیصل آل‌سعود سفیر ریاض در واشنگتن گزینه مناسبی دید، هرچند سن او پایین است و هیچ‌گونه تجربه سیاسی یا دیپلماتیک ندارد و به این ترتیب کوچک‌ترین سعودی است که در این پست تعیین می‌شود.
بن‌سلمان به این اقدامات اکتفا نکرد بلکه در چارچوب پشت سرگذاشتن بن‌نایف، جنگ فراگیری را کلید زد که وزارت اطلاعات و نفت و نیز امنیت داخلی را به عنوان آخرین محل استقرار بن‌نایف و تنها پرونده باقیمانده در اختیارش هم شامل شد. بن‌سلمان از اختیارات بن‌نایف و پیش از همه وزارت کشور و شورای امور سیاسی و امنیتی که مدت زیادی از تشکیل آن نمی‌گذرد، پرش ناگهانی داشت و یک مرکز رقیب آن به نام «امنیت ملی» را ایجاد کرد که به طور مستقیم با دیوان پادشاهی در ارتباط است و محمد بن‌الغفیلی را به عنوان مشاور امنیت ملی با درجه عالی در آنجا تعیین کرد؛ گامی که به سمت محاصره بن‌نایف و کاهش اختیارات و نفوذ او در کشور پیش می‌رود.
بن‌سلمان در گامی که خطر آن از اقدام بالا کمتر نیست، تصمیم گرفت موقعیت احمد عسیری را به عنوان مردی که بیش از دیگران به او نزدیک بوده و حامی او است، ارتقا دهد؛ به این معنی که پست معاون رئیس اطلاعات را به عنوان یکی از حساس‌ترین نهادها برای تضمین حمایت از خود به عسیری بخشید و او را جایگزین یوسف الادریسی کرد. درباره پرونده نفتی نیز جریان بن‌سلمان با ایجاد وزارت جدیدی به نام امور انرژی و تعیین امیر عبدالعزیز بن‌سلمان یکی از پسران ملک سلمان برای ریاست این وزارت، روند تسلط بر ثروت نفتی را کامل کردند. با ایجاد این وزارت برای عبدالعزیز، روند تکمیل قدرت و پست‌های تصمیم‌گیری در دست خانواده کوچک سلمان بن‌عبدالعزیز کامل می‌شود. این تصمیمات زمینه را برای تعیین پست‌های مختلف فراهم کرد حال آنکه تا پیش از این، عزل مسؤولان در پست‌های مختلف با رضایت اکثر فرزندان عبدالعزیز صورت می‌گرفت، در نتیجه به نظر می‌رسد جریان سلمانی در خودکامگی تعیین مناصب تا جایی پیش رفته است که سایر فرزندان عبدالعزیز را از هرگونه فرصتی برای رسیدن به میراث موسس سعودی مایوس کرده است. به هر حال فصل جدید انقلاب سفید بن‌سلمان علیه بن‌نایف با بمب دودزایی آغاز شده است که با چند تصمیم مردمی و بازارگرمی رسانه‌ای همراه بوده است که مهم‌ترین آن برقراری مجدد پاداش‌ها و مزایای مالی کارمندان دولت است.
دیدار فرستاده داعشی ترامپ با ولیعهد سعودی
فرستاده رئیس‌جمهور آمریکا با ولیعهد سعودی در شهر ریاض، پایتخت عربستان ملاقات کرد. به دنبال عزل و نصب‌های حکومتی وسیع با امضای سلمان بن عبدالعزیز پادشاه سعودی که به معنای تنگ‌تر شدن حلقه محاصره شاه و پسرش پیرامون ولیعهد عربستان است، کاخ سفید نیز در حال زیر فشار گذاشتن محمد بن نایف برای همراه کردن او با حمله احتمالی عربستان و اردن به سوریه است. به گزارش واس، خبرگزاری سلطنتی عربستان، بن‌نایف، ولیعهد و وزیر کشور سعودی با برت مک گرک، فرستاده ویژه دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا ملاقات کرد. مک گرک که طی 2 سال اخیر فرستاده ویژه کاخ سفید در ائتلاف آمریکایی به اصطلاح ضدداعش در عراق و سوریه بوده، تنها چهره امنیتی نزدیک به ترامپ است که سمت خود را از دوره ریاست‌جمهوری اوباما تاکنون حفظ کرده است.
خبرگزاری واس گفت‌وگوی بن نایف و مک گرک را پیرامون تحولات جنگ علیه گروه تروریستی داعش و راه‌های مبارزه و از بین بردن آن دانسته که ضمنا 2 طرف دیگر تحولات امنیتی و سیاسی در منطقه خاورمیانه و راه‌های تقویت همکاری مشترک بین 2 کشور را بررسی کرده‌اند.
اما به نظر می‌رسد فرستاده ویژه ترامپ به ریاض رفته تا در دیدار با بن نایف که همچنان کنترل گارد ملی و دستگاه امنیت داخلی را در اختیار داشته و از نفوذ زیادی میان مفتیان وهابی برخوردار است، نه‌تنها همراهی او برای برنامه‌ریزی‌های آتی آمریکا برای داعش را جلب کند بلکه او را وادارد در شرایطی که در محاصره پادشاه و حامیانش قرار گرفته از طرح جنگی پنتاگون برای تجاوز به سوریه حمایتی علنی انجام دهد تا کماکان مورد حمایت کاخ سفید قرار گیرد.
نخستین دیدار شاه سعودی از مسکو
ریاض رایزنی‌هایش با مسکو را برای بررسی واکنش‌های احتمالی روسیه به حمله احتمالی اردن به جنوب سوریه افزایش داده است. به گزارش المیادین، پس از آنکه رئیس شورای فدراسیون روسیه به عنوان عالی‌ترین مقام سیاسی تشریفاتی این کشور یکشنبه هفته گذشته به ریاض سفر و با سلمان بن عبدالعزیز دیدار کرد، قرار است پادشاه سعودی نیز اواخر ماه میلادی جاری برای نخستین بار پس از رسیدن به سلطنت به مسکو سفر کند. امروز سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه و عادل الجبیر وزیر خارجه سعودی در مسکو دیدار می‌کنند تا ضمن انجام هماهنگی‌های لازم برای این سفر، موضع طرف مقابل را درباره آخرین تحولات سوریه جویا شوند./۹۱۶/۱۰۲/ع
منبع: کیهان