تشديد تنشها ميان روسيه و ناتو
به گزارش خبرگزاری رسا، استقرار نيروهاي نظامي ناتو در منطقه بالتيک، بار ديگر منجر به تشديد تنشها ميان روسيه و پيمان آتلانتيک شمالي گرديده است. اين در حالي‌است که منازعه دو طرف بر سر بحران اوکراين (که غرب مولد آن بوده است) به قوت خود باقي‌است. آنچه مسلم است اينکه نه تنها با گذشت زمان رويکرد تقابلي مسکو و ناتو با يکديگر از بين نمي رود، بلکه بر وسعت و دامنه آن افزوده مي شود.
مقامات روسي تاکنون بارها به مقامات ناتو درخصوص گسترش پيمان آتلانتيک شمالي به شرق هشدار داده اند. منازعه ناتو و روسيه پس از وقوع بحران در اوکراين( در سال 2014) تشديد شده است. بحران اوکراين ، عامل رويارويي دوباره روسيه و غرب نيست بلکه « نقطه آشکارساز» تقابل ناتو و کاخ کرملين در ابتداي هزاره سوم محسوب مي شود. در دوران رياست جمهوري بوش پسر، معاون وي يعني ديک چني به صورت صريح خواستار اتحاد کشورهاي مشترک المنافع سابق در راستاي مقابله با نفوذ و استيلاي مسکو و در هم شکستن پايه هاي اتحاد اوراسيايي مدنظر پوتين شده بود. در اين ميان عده اي از اعضاي حزب « روسيه واحد» تصور مي کردند جابه جايي قدرت ميان کبوترها وبازها در کاخ سفيد مي تواند رابطه واشنگتن-مسکو را به رابطه اي دوستانه تبديل کند! همين محاسبه غير منطقي کافي بود تا ايالات متحده آمريکا پايه مداخله اي تازه را در اوکراين پس از انتخابات سال 2010 ميلادي و پيروزي يانوکوويچ پي ريزي کند. روسيه زماني دوباره به خود آمد که زمان تا حدود زيادي به ضرر مسکو از دست رفته بود. با اين حال ولاديمير پوتين توانست « تهديدات ميليتاريستي» خود را چاشني « برگ برنده انرژي مسکو در برابر غرب» کرده و محاسبات غرب در کي يف را بر هم زند. روسيه مدتهاست در صدد احياي قطبيت از دست رفته خود در نظام بين الملل است. در دوران رياست جمهوري ديميتري مدودف، روسيه نهايت انعطاف ممکن را در جهت همزيستي با ليبراليسم غربي در پيش گرفت. اگرچه وقوع جنگ ميان روسيه و گرجستان در اوستياي جنوبي و آبخازيا تا حدود زيادي در روند همزيستي اجباري غرب و مسکو خلل ايجاد کرد اما در نهايت مانع از ادامه اين روند نشد.
طرفداران ناتويي شدن اوکراين اصلي ترين نقش را در تبديل کشور خود به زمين منازعه جديد غرب و روسيه در ابتداي هزاره سوم بازي کرده اند. نگارنده معتقد است اين نقش‌آفريني ابتدا ناخواسته و سپس « اجباري» بوده است. جبري نانوشته ولي ملموس که از سوي آمريکا و ناتو به کي يف تبديل شده است. در هر حال آسمان و زمين اوکراين طي ماههاي اخير به ميدان بازي خطرناکي تبديل شده است که نتيجه آن هر چه باشد، به سود شهروندان اوکرايني نخواهد بود! حتي برخي از طرفداران پيوستن اوکراين به ناتو و اتحاديه اروپا، خطرات ناشي از اين بازي خطرناک را در کشورشان درک کرده اند. فراتر از آن، بسياري از تحليلگران مسائل اوکراين نسبت به اينکه کشورشان نقطه آغاز تغيير چهره ژئو استراتژيک يا حتي ژئو پليتيک شرق اروپا باشد به شدت نگران هستند. در چنين شرايطي اوکرايني ها ناچارند ميان « پيوستن به ناتو » يا « صلح با روسيه از موضع ضعف» يکي را انتخاب کنند. واشنگتن و اتحاديه اروپا در هدايت اوکراين به سوي اين دو راهي سخت و دشوار نقش پررنگي داشته‌اند. البته بسياري از مقامات غربي تصور واکنش صريح و سريع روسيه را در قبال راه اندازي انقلاب نارنجي دوم در کي يف نمي کردند./ ۹۱۶/ ۱۰۲/ع
سعيد سبحاني