پیشبینی شکست یا موفقیت آتشبس در سوریه دشوار است
به گزارش خبرگزاری رسا، عبدالباری عطوان سردبیر رأی الیوم نوشت: پس از گفت و گوهای ماراتنوار 12 ساعته پشت درهای بسته در یکی از هتلهای ژنو، جان کری، وزیر خارجه آمریکا، با سرگئی لاوروف، همتای روس خود، درباره نقشه راه سیاسی و نظامی برای آتش بس و کاهش اقدامات خشونتآمیز و خونریزی در سوریه به توافق رسیدند.
این توافق ناگهانی نبود و از حدود یک هفته قبل هنگام دیدار باراک اوباما و ولادیمیر پوتین، رؤسای جمهور آمریکا و روسیه، در حاشیه جی بیست قابل پیش بینی بود؛ اما دستاوردهای ارتش سوریه در جبهههای جنوب حلب و بازپس گیری منطقه دانشکدههای نظامی و راموسه، سبب شد که روسها پافشاری بیشتری کنند و بر موضع خود برای گرفتن التزام از آمریکاییها درباره اعلام جنگ علیه گروههای مسلح اصرار کنند.
نقشه راه روسی-آمریکایی بر چهار محور استوار است و سرنوشت مثبت یا منفی توافق بستگی به به پایبندی با پایبند نبودن به این موارد دارد؛ نخست، توقف حملات هوایی و جنگ از سوی همه طرفها بدون اسثتثنا.
دوم، اجازه دادن به رسیدن کمکها به همه مناطق محاصره و غیر محاصره شده به ویژه در حلب و دیگر مناطق سوریه.
سوم، عملیات مشترک روسیه و آمریکا برای نابودی داعش و جبهه النصره و گروههای همپیمان و تحت لوای آنها.
چهارم، از سرگیری مذاکرات سیاسی به منظور دست یابی به راهکار سیاسی بحران سوریه بر اساس مصوبات و تصمیمات ژنو.
عطوان در ادامه مینویسد: این توافق میان قدرتهای بزرگ برای آتش بس در سوریه، نخستین بار نیست که صورت میگیرد و شاید هم آخرین بار نباشد؛ اما آنچه آن را از موارد قبل متمایز میکند زمینههای مشترک به ویژه درباره مشخص کردن گروههای تروریستی و آمادگی اقدام مشترک برای جنگ با آنها در همه جبههها است. علاوه بر آن حمایت ترکیه و آمادگی دولت سوریه برای پایبندی به آن بر اساس گفته لاوروف است.
به گزارش باشگاه خبرنگاران، اما طرفی که بیشترین زیان را از این توافق میکند؛ قویترین تشیکلات مسلح در سوریه یعنی داعش و فتحالشام (جبهه النصره سابق) و کشورهای حامی آنها به ویژه عربستان و قطر هستند. احتمال میرود که داعش و فتح الشام با این توافق مخالفت کنند و مانع از موفقیت آن شوند و بعید نیست که به هماهنگی سیاسی و نظامی با یکدیگر روی آورند یا حتی با یکدیگر تحت فرماندهی مشترک ادغام شوند.
وی نوشت: دولت سوریه از این توافق خرسند نیست و پذیرش آن با اکراه و به سبب ممانعت از خشم همپیمان روس است به ویژه که این توافق در شرایطی است که کفه ترازو در حلب و حومه دمشق به نفع ارتش سوریه است. نگرانی دولت سوریه از مراحل بعد یعنی از سرگیری مذاکرات سیاسی و احتمال توافق آمریکا و روسیه درباره ساختار حکومت سوریه و اختیارات مرحله انتقالی و آینده بشار اسد، رییس جمهور سوریه، است.
به عبارت دیگر، نگرانی از توافق محرمانه روسی-آمریکایی که شامل موافقت آمریکا با درخواست روسیه برای ریشه کنی جبهه النصره و داعش در مقابل نرمش روسیه درباره سرنوشت بشار اسد، است. این درست که روسیه و پوتین، رییس جمهور آن، همواره ملت سوریه را تنها طرف تصمیم گیرنده درباره سرنوشت رییس جمهور این کشور دانسته است، اما بالاخره جان کری خواهان امتیازاتی برای همپیمانان عرب و «معارضان سوری میانهرو» برای راضی کردن آنها برای مشارکت در روند سیاسی و حمایت از آن است.
عطوان در پایان می نویسد: توافق روسی-آمریکایی با تردیدهای فراوان، بی اعتمادی طرفها و مشکلات عدیده ای روبرو است. لاوروف و کری، خواستند که با این توافق در عید قربان به سوریها و مسلمانان هدیه بدهند. این آتشبس امید برای دست یابی به راهکار سیاسی و توقف خونریزی ایجاد میکند. اما آنچه کری و لاوروف آن را هدیه میدانند، برای داعش و جبهه النصره، شروع دیگری شامل حمله گسترده به رقه و موصل در شرق، شرق حلب در شمال و درعا در جنوب است. خوشبینی و پیشبینی شکست یا موفقیت سخت و دشوار است. باید منتظر ماند تا واقعیتها روشن شود./982/ب102/د