فتوا در خدمت سیاست؛ براندازی حکومت در ترکیه حرام اما در سوریه واجب است!

به گزارش خبرگزاری رسا، کودتای نافرجام اخیر در ترکیه واکنش‌های بسیاری را به همراه داشته است. این واکنش‌ها که غالبا در رد کودتای نظامی بودند گاها از سوی افرادی صادر شده است که در حوادثی مشابه نه تنها از حکومت مشروع حمایت نکرده‌ بلکه در آتش فتنه دمیده و شورشیان را برای سرنگونی دولت برآمده از رای مردم تحریک کرده اند. یکی از این افراد شیخ یوسف القرضاوی، رییس و موسس اتحادیه موسوم به علمای مسلمان است. نگاهی اجمالی و گذرا به مواضع رییس اتحادیه جهانی علمای مسلمان  نشان می‌دهد که این شخصیت سیاست یک بام و دو هوای عجیبی را در خصوص حمایت از انقلاب‌های عربی و حکومت‌های منطقه داشته است.

سرنگونی حکومت ترکیه حرام و گناه کبیره است

در همین راستا یوسف القرضاوی که ساکن قطر است و رابطه تنگاتنگی با اخوان المسلمین دارد در نامه‌ای به اردوغان ضمن اعلام حمایت از دولت او، مدعی شد: "تلاش کودتاچی‌ها علیه حاکمیت قانونی در ترکیه شرعا حرام بوده و ازگناهان کبیره است!"
او با اشاره به اینکه حضور مردم در خیابان‌ها مانع از به ثمررسیدن کودتا شد، خاطرنشان کرد: "مردم ترکیه از جهنم کودتاهای نظامی بیرون آمدند و اگر رویای حکومت در سر دارید خود را نامزد حکومت کنید و به جای تانک‌ها، صندوق‌های انتخابات موضوع را روشن سازند." این مفتی مصری در ادامه با اعلام حمایت خود از دموکراسی در ترکیه در مقابل کودتا، خطاب به اردوغان نوشت: " به مسیر مستقیم خود در اداره ترکیه ادامه بده ما از تو و حزبت حمایت می‌کنیم."

تحریک مسلمانان برای درگیری مسلحانه با حکومت اسد
جالب اینجاست قرضاوی که در این نامه خود را مدافع دموکراسی، رای اغلبیت و حکومت مشروع معرفی می‌کند و به انتقاد از حضور نظامی برای سرنگونی دولت رجب طیب اردوغان می‌پردازد، در ماه‌های اولیه بحران سوریه و در حالی که هنوز خون‌های زیادی نریخته بود به همراه 107 تن از علمای وابسته به اتحادیه جهانی خود با صدور فتوایی بر لزوم حمایت از گروه‌های مصلح در سوریه فتوایی را منتشر کردند. او همچنین در بحبحه حوادث سوریه بشار اسد را به باد انتقاد گرفت و با تاکید براینکه حامیان رییس جمهور سوریه با لعنت خدا مواجه هستند، گفت: " از همه مسلمانان می‌خواهم در هر کجای دنیا که هستند در صورت توانایی برای کمک به بردارانشان و در صورت توانایی برای جنگ به سوریه بروند." رییس اتحادیه علمای مسلمان درحالی فتوای جهاد در سوریه را صادر می‌کند که در سال‌های اخیر فتوایی با این شدت و لحن را حتی در مورد اسرائیل نمی‌توان از او یافت.
این مفتی رادیکال جهان عرب درحالی در سخنان خود در مورد بشار اسد بر لزوم مبارزه مسلحانه تاکید می‌کند که در نامه خود به اردوغان می‌گوید: "بگذارید به جای تانک‌ها صندوق‌های رأی موضوع را روشن سازند." تعارض این دو اظهارنظر به حدی است که هر کسی می‌تواند بفهمد آقای قرضاوی از فتوا به عنوان وسیله ای برای اهداف سیاسی خود استفاده می‌کند. او که بارها همبستگی خود با دولت عدالت و توسعه ترکیه را ابراز کرده و به خاطر تبار اخوانی این حزب و رهبر آن یعنی رجب طیب اردوغان مدام به تعریف و تمجید از آن‌ها می‌پردازد همین که شرایط را برای دولت ترکیه نامناسب می‌بیند به خود این اجازه را می‌دهد که از عنصر "فتوا" برای حمایت از دوست گرمابه و گلستانه خود استفاده کند. جای هیچ شکی وجود ندارد که رای مردم در همه جا معیار است اما این چه منطقی است که دولت منتخب سوریه چون مطابق میل قرضاوی نیست باید سرنگون شود اما دولت ترکیه به خاطر هم‌فکری باید به کار خود ادامه دهد.

انقلاب بحرین با سایر انقلاب‌ها متفاوت است چون شیعی است!
البته این اولین موضع‌گیری متناقض این مفتی پرحاشیه نیست. این مفتی مصری پیش از این نیز انقلاب بحرین را انقلابی طایفه‌ای توصیف و تاکید کرده بود که " چندین نفر از من سئوال کردند که تو در مورد انقلاب تونس، لیبی، مصر و یمن صحبت می کنی اما در مورد یک انقلاب صحبت نکرده ای. من پرسیدم که کدام انقلاب را می گویید، انها گفتند، انقلاب بحرین. چرا در مورد آن صحبت نکردی؟ من به انها گفتم: صادقانه بگویم، انقلاب بحرین با دیگر انقلاب ها متفاوت است، چون انقلابی فرقه ای است"  وی ادامه می‌دهد: "چهار انقلاب دیگر ، انقلاب مردم است علیه حاکمان ظالمشان. ، انقلاب بحرین یک انقلاب فرقه ای است. مشکل کار این جاست. شعیه ها علیه سنی ها هستند."
قرضاوی در این باره مدعی می‌شود که " من ضد شیعی نیستم بلکه ضد تعصبم" و ادامه می‌دهد: "انقلاب بحرین مانند دیگر انقلاب‌ها نیست. این انقلاب یک انقلاب شیعی است." او همچنین مدعی می‌شود: "شعیان آن طور که من فکر می کردم صلح طلب نیستند. آنها به بسیاری از سنی ها حمله کردند و اختیار مسجد هایی که به آنها تعلق ندارد بدست گرفتند."
این سخنان که در سال فروردین ماه 1390 مطرح شد آنچان با سایر اظهارات قرضاوی در تعارض بود که موضع‌گیری آیت الله مکارم شیرازی را به همراه داشت. آیت الله مکارم شیرازی با انتقاد از قرضاوی تصریح کرده بود: "وی (قرضاوی) اظهار کرده نسبت به قیام بحرین علاقه ندارد و باید سرکوب شوند، در حالی که یک عالم روشن دینی نباید این حرف را بزند. این حرف یعنی تبعیض میام مسلمانان. چطور از مصر و لیبی طرفداری می کنید ولی در بحرین از دیکتاتوری حمایت می کنید؟ یک بام و دو هوا برای یک عالم درست نیست." این مرجع عالیقدر تاکید کرده بود: "آقای قرضاوی و رییس الازهر و مفتی بزرگ سوریه و بنده بنشینیم تا بگویم اگر انقلاب اسلامی نبود و در دهن آمریکا نمی‌زد وضع منطقه چه بود، آیا مصری ها می توانستند انقلاب کنند آیا اسرائیل برای همه خاورمیانه نقشه نداشت؟"

حمایت از خواست مردم در مصر و مقابله با آن در یمن
ماجرا آنجا جالب‌تر می‌شود که بدانید قرضاوی در فروردین‌ماه 94 نیز همزمان با آغاز تجاوز عربستان به یمن از این اقدام آل سعود حمایت کرده بود و در ادامه موضع‌گیری‌های طایفه ای خود، انصارالله یمن را مسئول اصلی مشکلات یمن عنوان کرده بود. وی با ادعای اینکه " اگر حوثی ها به حق گردن نهند، آن زمان نبرد متوقف شود" مدعی شده بود که ائتلاف کشورهای عربی به خواست عبدربه منصور هادی تشکیل شده است و مشروعیت دارد.

قرضاوی با وجود همه کشتارها و تجاوزهای سعودی در ادامه به هیچ وجه از عربستان سعودی انتقاد نکرد.او که در ماجرای مشابه که موجب روی کار آمدن مرسی شده بود از خواست مردم مصر دفاع کرده و آن را مشروع دانسته بود اما در مورد خواست مردم یمن به هیچ وجه این نظر را ندارد. صرفا به این دلیل که حوثی‌ها به ایران نزدیک هستند.

عنصر فتوا در خدمت گرایش‌های سیاسی قرضاوی

موضع گیری‌های قرضاوی در دوره‌های مختلف با اعتراضات بسیاری از سوی علمای شیعه و سنی عراق،‌ سوریه، لبنان و سایر کشورهای اسلامی مواجه شده است. حمایت اخیر قرضاوی از رجب طیب اردوغان در یکی دو روز اخیر نیز که در ادامه سیاست‌های یک بام و دوهوای اوست مانند همیشه اعتراضاتی را به دنبال داشت. در همین رابطه جمعیت گفتمان اسلامی الوحدوی لبنان که متشکل از گروه زیادی از علمای شیعه و سنی است از مواضع اتحادیه علمای مسلمان و شیخ یوسف قرضاوی به شدت انتقاد کرد و اظهار داشت: "اتحادیه علمای مسلمان چنان در صدور پیام حمایت از اردوغان تسریع کرد و کودتا در این کشور را حرام اعلام کرد که گویی رییس جمهور و دولت ترکیه در اوج عمل به معیارهای شرعی قرار دارند."
این جمعیت تصریح کرد: " اتحادیه علمای مسلمان به آنچه بر مسلمانان بحرین و یمن و میانمار می گذرد، بی تفاوت است و هیچ عکس العملی در قبال 11 میلیون مسلمان تحت ظلم و ستم در چین و آفریقا از خود نشان نمی دهد." این جمعیت در پایان تاکید کرد: " اتحادیه علمای مسلمان در حالی خروج علیه رییس جمهور و نظام ترکیه را حرام و خروج علیه ولی امر می داند که خروج علیه رییس جمهور و نظام برخی کشورها را مباح و نوعی جهاد شمرده و هیچ توجهی به کشتار، بازداشت، اعدام، مصادره اموال و ممانعت از شعائر دینی در برخی کشورهای دیگر ندارد."
می‌توان تاکید کرد که بسیاری ازمشکلات امروز جهان اسلام و ترویج افراط گرایی به نام دین مبین اسلام ناشی از سوء استفاده برخی از مفتیان و شیوخ سلفی و وهابی است. این دسته از علما که به خود این اجازه را می‌دهند تا در اختلاف نظرهای سیاسی از عنصر دین و فتوا استفاده کنند و جوانان را برای قتل و کشتار بسیج کنند در سال‌های اخیر ضربات جبران نشدنی به بدنه جهان اسلام وارد کرده اند که روز به روز آثار آن بیشتر نمایان می‌شود./983/ب502/ک

حسین سعدی