"فقیهی نو اندیش" با "زیست فقیرانه طلبگی" / «در فقدان این عالم باید خون گریست»
در اولین سالگرد ارتحال آیت الله حاج شیخ مهدی آصفی بازخوانی بیانیه‌های مراجع تقلید و علما از آن جهت حائز اهمیت است که این امر کمک زیادی در شناخت جایگاه علمی، بعد سیاسی و خدمات اجتماعی این عالم مجاهد دارد. در این گزارش تلاش می‌شود ضمن بررسی پیام‌های تسلیت که در پی ارتحال علامه آصفی منتشر شد ویژگیهای این عالم را از نگاه علما بررسی کرده و به نحوی شخصیت ایشان را از زاویه مراجع و بزرگان حوزه علمیه قم و نجف به تصویر بکشیم. در ادامه ویژگیهای برجسته آیت الله آصفی که مراجع تقلید در پیام‌های خود بدان اشاره کرده اند را ذکر می‌کنیم:
رهبر معظم انقلاب: حضرت آیت الله خامنه ای در پیام ارتحال خود صفات بسیار ویژه ای را برای آیت الله آصفی به کار بردند که نشان دهنده بار علمی ایشان و زندگی مجاهدانه و با ورع این عالم است. حضرت آیت الله خامنه ای ابتدا به بحث علمی آیت الله آصفی می‌پردازد و او را «فقیهی نو اندیش» و «متکلمی ماهر» می‌نامد سپس با تاکید بر اینکه آیت الله آصفی نویسنده ای پرکار است، می‌نویسد: « ایشان نویسنده ای پرکار و اثر گذار بود که ده‌ها کتاب مفید و ناظر به مسائل مورد ابتلا در حوزه‌ی عقاید و کلام و فقه، ثمره‌ی عمر با برکت ایشان است.»
ویژگی دیگری که رهبر انقلاب در متن پیام خود به آن اشاره می‌کند مبارزات سیاسی و فعالیت‌های اجتماعی آیت الله آصفی است. رهبر انقلاب در این باره تاکید می‌ورزد: « آن مرحوم همچنین در عرصه‌ی مبارزات سیاسی و اجتماعی در عراق، از سابقه‌ئی درخشان برخوردار بود و فکر سنجیده و تحلیل عمیق از مسائل منطقه، در شمار ویژگیهای این شخصیت جامع الاطراف محسوب می‌گشت.»
بخش دیگری که در متن پیام آیت الله خامنه ای بسیار جلوگر است مسئله «زیست فقیرانه طلبگی» این عالم وارسته است. رهبر انقلاب در این باره می‌نویسد: « زهد و بی‌رغبتی به تمتعات مادی و تن سپردن به معیشت و زیست فقیرانه‌ی طلبگی از خصوصیات برجسته‌ی دیگر این روحانی عالیقدر بود.»
رهبر انقلاب با سخن پایانی خود شخصیت بزرگ آیت الله آصفی را بیش از پیش روشن می‌کند:« سالها تحمل زحمت نمایندگی اینجانب در نجف اشرف، حق بزرگی را از آن مرحوم بر عهده‌ی اینجانب می‌گذارد که امید دارم لطف و رحمت الهی حقگزار همه‌ی خدمات علمی و دینی و اجتماعی ایشان باشد.»
حضرت آیت الله سیستانی: این مرجع تقلید شیعیان جهان نیز در پیام خود به مناسبت ارتحال آیت الله آصفی، این عالم ربانی را نمونه ای از "عالم عامل" دانستند که «نسبت به دنیا زاهد و به سوی آخرت راغب بود.» زعیم حوزه نجف اشرف همچنین تاکید می‌کند که « آن فقید متمسک به سنت اهل بیت علیهم السلام بود.» آیت الله سیستانی در پایان فقدان ایشان را «ضایعه ای مؤلم برای حوزه‌های علمیه» عنوان کرد.
حضرت آیت الله مکارم شیرازی: این مرجع تقلید نیز با اشاره به فعالیت‌های برجسته شیخ مهدی آصفی در متن پیام خود می‌نویسد: « این عالم فرزانه و پربرکت عمرى را در طریق نشر علوم اسلامى و اهل‌بیت علیهم السلام گذراند و در صحنه‌هاى مختلف علمى، اجتماعى و سیاسى فعال بود.» ایشان با دردآور خواندن فقدان آیت الله آصفی تاکید کردند که:«خدمات او به عالم اسلام و اهل‌بیت (علیهم السلام) فراموش نشدنى است.»
حضرت آیت الله علوی گرگانی: این مرجع بزگوار نیز در پیام خود تاکید کرد که «فقدان آیت الله آصفی موجب حزن و اندوه اینجانب شد». ایشان همچنین با اشاره به اینکه « این عالم بزرگوار در کنار تلاش فراوان در راه احیای مکتب امام صادق - علیه السلام - و تألیف کتب پربار متعدد تلاش کرده است» خاطرنشان کرد که ایشان «نسبت به مسائل روز و انقلاب ملتهای مستضعف نیز بی توجه نبود.»
آیت الله علوی گرگانی در ادامه تاکید کردند که آیت الله آصفی: « در راه حمایت از مستضعفین و قیامهای مردمی عراق و بحرین و همچنین خدمت به نظام و رهبری معظم کوشا بودند.»
حضرت آیت الله جعفر سبحانی: این مرجع عالیقدر جهان تشیع نیز صفات و ویژگیهای بسیار برجسته‌ای را برای آیت الله آصفی ذکر کرده است که هرکدام از آنها در توصیف یک عالم کافی است. آیت الله سبحانی با تاکید براینکه شیخ مهدی آصفی « در طول عمر با برکت خود در راه دفاع از اسلام و مسلمین تلاش‌های بسیاری کردند و آثار و تالیفاتی نیز در مورد این موضوع نگاشته بودند.» می‌نویسد: «رشادت های آیت الله آصفی به منتشر کردن علم به امت اسلام محدود نبود، بلکه وی عالمی وارسته و مجاهد بودند و در خدمت به مجاهدان از هیچ تلاشی دریغ نداشتند.»
این مرجع جلیل القدر در ادامه به تلاش‌های اجتماعی و حمایت آیت الله آصفی از مردم محروم و کم بضاعت اشاره می‌کند و می‌نویسد: «مرحوم آیت الله آصفی، در طول حیاط خود یک زندگی ساده‌ای داشت و به کم قناعت می‌کردند ولی با این وجود به یتیمان و تنگدستان هم کمک می‌کرد و به آنها توجه می نمود.»
حضرت آیت الله سید کاظم حائری: این عالم بزرگوار نیز با تاکید بر اینکه «در فقدان آیت الله آصفی باید خون گریست» به برخی از ویژگیهای نماینده پیشین رهبر معظم انقلاب در نجف اشرف اشاره می‌کند و می‌نویسد:« وی شخصیتی بود که خستگی، او را از داشتن دغدغه های اسلام باز نداشت.»
آیت الله حائری به تلاش‌های مرحوم آصفی در راستای خدمت رسانی به مومنان و مجاهدان اشاره و تاکید می‌کند: « او در جهت خدمت به اسلام و مسلمین عمل می‌کرد و تا آخرین روزهای عمرش همراه مجاهدان در میدان جهاد بود.»
آیت الله سید محمد تقی مدرسی: این عالم بزرگوار نیز از دیگر علمایی بود که در پیام تسلیت خود در پی ارتحال شیخ مهدی آصفی شماری از ویژگیهای ایشان را متذکر شد. آیت الله مدرسی در پیام خود با اشاره براینکه « آیت الله آصفی عمر خود را در راه خدمت به اسلام و مسلمین سپری کرد» می‌نویسد این عالم مجاهد « از طریق عمل سختکوشانه تلاش کرد که ملت های منطقه به خصوص ملت عراق را از شر ظلم و ستم نجات دهد.»
این عالم همچین آیت الله آصفی را یک الگو خواند و نوشت: « علمای دین باید برای نشر کلام صادقانه و نجات امت از شر ظلم و ستم به آیت الله اصفی اقتدا کنند.»
جمعیت علمای اهل سنت عراق: جالب اینجاست که این جمعیت علمایی عراقی در زمان ارتحال آیت الله آصفی بیانیه‌ای را صادر کرد و در آن به تعریف و تمجید از جایگاه این شخصیت تقریبی پرداخت. جمعیت علمای اهل سنت عراق آیت الله آصفی را « مردی فاضل، مربی عالم، پدری دلسوز، مجاهدی دلاور، استادی زبردست و عالمی متواضع و حکیم» معرفی کرده است و می‌نویسد: « بدون شک ایشان از پیشروان اندیشه اسلامی معاصر و حامین وحدت اسلامی است که ملت عراق و امت اسلامی را در هر حالتی حمایت کرد.»
این جمعیت در بندی دیگر از پیام خود آورده است:« فقدان آیت الله آصفی در اوج فتنه ها اتفاق ناگواری است اما به حمدالله ایشان میراث علمی و اندیشه‌ای و اخلاقی گرانباری را به جای گذاشت تا روشنای مسیر رهروان راه او باشد.»
اندیشه تقریبی آیت الله آصفی در بیانیه مجمع تقریب مذاهب اسلامی نیز مشهود است. مجمع جهانی تقریب مذاهب در پیام خود تاکید می‌ورزد که « جهاد فکری و سیاسی آیت الله آصفی همواره در راستای اتحاد بین مسلمانان از حیث عملی و تئوریک بوده است.»
مجاهد سیاسی، مجاهد اجتماعی و مجاهد علمی
در پایان باید تاکید کرد که شخصیت چند بعدی آیت الله مهدی آصفی آنقدر برجسته بوده است که مورد تاکید همه مراجع، علما و نخبگانی است که با او همنشین بودند. ایشان در بعد عبادی یک عالم با ورع و زاهد با تقوا است که بیت المال از اهمیت ویژه ای برایش برخوردار است. در مسائل اجتماعی آنچنان به وضعیت ایتام و فقرا اهمیت قائل است که بخش عظیمی از وقت و نیرو و آبروی خود را صرف این کار می‌کند تا با تاسیس موسسه امام باقر (ع) به مردم محروم و کم بضاعت کمک کند. بعد سیاسی آیت الله آصفی هم برکسی پوشیده نیست، فعالیت ایشان به عنوان نماینده رهبر انقلاب در نجف اشرف و تلاش برای پیشرفت روند سیاسی عراق و اتحاد بین جریان‌های سیاسی عراق از این دست است.
قلم آیت الله آصفی هم که منشأ خیرات و برکات زیادی است، ایشان با قلم زدن در زمینه‌های مختلف به فراخور نیاز خوانندگان کتاب‌های مختلفی را منتشر کرد که بخش عظیمی از آن مختص جوانان است./983/ب502/ک