ملی‌گرایی در نظریه‌پردازی سیاسی مسلمانان جایگاهی ندارد
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، کرسی علمی ترویجی «ماهیت بشر و نظریه سیاسی»، پیش از ظهر امروز با حضور ارائه کننده این پژوهش، حجت‌الاسلام محمد شجاعیان، استادیار گروه علوم سیاسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و ناقدان آن حجج اسلام محمد جواد نوروزی، دانشیار گروه علوم سیاسی مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) و سیدکاظم سیدباقری، استادیار گروه علوم سیاسی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و محمدحسین طالبی، دانشیار گروه حقوق پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و دبیر علمی این کرسی، محمد فتحعلی‌خانی، استادیار گروه فلسفه و کلام پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و جمعی دیگر از پژوهشگران در پژوهشگاه حوزه و دانشگاه برگزار شد.
حجت‌الاسلام شجاعیان به تبیین ماهیت بشر در دیدگاه‌های مختلف نظریه‌های علوم سیاسی پرداخت و اظهار داشت: یکی از موضوعات اساسی در دانش سیاسی موضوع ماهیت بشر است؛ به این معنا که در دکترین و عقاید سیاسی، تلقی و برداشت‌های مختلف و متنوعی از ماهیت بشر ارائه شده است.
وی گفت: بنیادین بودن ماهیت بشر برای عقاید سیاسی و به ویژه نظریه سیاسی بدین معناست که ماهیت بشر در واقع چارچوبی را شکل می دهد که نظریه سیاسی در درون آن شکل می گیرد. برداشت ما از ماهیت بشر مشخص می‌کند که غایت و هدف نظریه سیاسی واجد چه نوع محتوی و مضمونی باید باشد.
استادیار گروه علوم سیاسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه به اندیشه نظریه‌پردازان علوم سیاسی در مکاتب مختلف راجع به ماهیت بشر اشاره و خاطرنشان کرد: بر این اساس، نظریات مختلفی درباره نظم سیاسی، دموکراسی، برابری یا نابرابری سیاسی، فردگرایی یا جمع‌گرایی وجود دارد.
وی یادآور شد: فردگرایان معتقدند که انسان در حالت فردی می‌تواند به سعادت برسد؛ اما جمع‌گرایان به فواید حضور انسان در اجتماع اعتقاد دارند و انسان غیر مدنی و خارج از اجتماع را غیر قابل تصور می‌دانند.
حجت‌الاسلام شجاعیان، لیبرال‌ها را فردگرا و غیر لیبرال‌ها را جمع‌گرا خواند و ابراز داشت: لیبرال‌ها، خیر اجتماعی را همان خیر فردی می‌دانند؛ اما غیر لیبرال‌ها خیر فردی را در راستای خیر جمعی و حضور در اجتماع را بر حقوق فردی ترجیح می‌دهند.
وی با اشاره به ماهیت بشر و غایت دولت گفت: تلقی ما از ماهیت بشر، غایت دولت را مشخص می‌کند؛ همچنین برداشت متفاوت از ماهیت انسان‌ها سبب دیدگاه‌های مختلف حقوقی درباره آنها است.
استادیار گروه علوم سیاسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه به دیدگاه محافظه‌کاری سیاسی اشاره و تأکید کرد: در نظریات محافظه‌کارانه، انسان، موجودی خاص با چارچوب، عادات، آداب و رسوم خاصی است که هر گونه تغییر در زندگی وی باید تدریجی و آرام صورت گیرد.
حجت‌الاسلام شجاعیان با اشاره به تلقی مدرن از ماهیت بشر گفت: در نظریه‌پردازی سیاسی مسلمانان بیشتر هویت انسان‌ها به مباحث توحیدی و اسلامی گره خورده و کمتر به مباحث ملی‌گرایی و وابسته دانستن هویت انسان‌ها به سرزمین خاص و مشخص توجه شده است./908/پ202/ی