پژوهش «چشم انداز پدیده داعش در سوریه و عراق» به انتشار رسید

به گزارش خبرگزاری رسا، پژوهش «چشم انداز پدیده داعش در سوریه و عراق» در آبان ماه سال جاری توسط واحد پژوهش های کاربردی معاونت برون مرزی منتشر شد.

بر اساس این گزارش ، پژوهش «چشم انداز پدیده داعش در سوریه و عراق» توسط جواد مددی به رشته تحریر در آمده و نورالدین اکبری بر این تحقیق نظارت داشته است.

پژوهش مذکور در پنج فصل و با رویکرد آینده پژوهی تدوین و در اختیار شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی ذیربط معاونت برون مرزی قرار گرفته است.

ریشه های شکل گیری و سیر تطور داعش ، عوامل و متغیرهای درونی و بیرونی پیدایش داعش،منابع و عناصر قدرت داعش ، شباهتها و تفاوتهای داعش در عراق و سوریه، رویکرد بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی به داعش و چشم انداز داعش در عراق و سوریه از جمله فصول این پژوهش می باشد.

در چکیده این پژوهش آمده است:

پیدایش داعش به عنوان گروهی تکفیری – تروریستی، به تحولات عراق پس از اشغال آمریکا در سال ٢٠٠٣ م باز می‌گردد. این گروه که در ابتدای اشغال عراق بعنوان یک گروه معارض معرفی می شد، با گذشت زمان تز باصطلاح دولت سازی در عراق و سپس گسترش آن به سوریه و نهایتا طرح باصطلاح خلافت جهانی را مطرح ساخت. در حال حاضر داعش به اصلی ترین جریان در میان جریان های تکفیری تبدیل شده و نقش مخربی در تحولات و معادلات امنیتی ایفا می کند.

بررسی چشم انداز داعش در عراق و سوریه مستلزم درک ابعاد مختلف این پدیده پیچیده است. در تبیین علل و عوامل پیدایش و قدرت گیری داعش می توان به مولفه های درونی و بیرونی مختلفی اشاره کرد که اصلی ترین آنها عبارتند از: سوء استفاده سرویس امنیتی غربی از بستر نارضایتی های اجتماعی و خلاهای موجود در جهان اسلام، تبعات اشغال نظامی عراق توسط آمریکا ؛ اختلافات سیاسی و ضعف های امنیتی درون عراق؛ بحران سوریه و تبعات آن ؛ رقابتهای منطقه ای و حمایتهای محور مرتجع عربی و غربی از داعش.

همچنین ارزیابی منابع قدرت داعش در عرصه های مختلف مالی _ اقتصادی ، انسانی ، نظامی ، امنیتی و رسانه ای ، ضمن اینکه نقاط قوت این گروه تکفیری در مقایسه با سایر گروههای تروریستی را آشکار می کند، نشاندهنده ساختار ویژه این گروه است.

موضوع مهم دیگر رویکرد بازیگران منطقه ای و بین المللی به داعش است که اگرچه با فراز و نشیبهایی همراه بوده ، اما حمایت های همه جانبه برخی از کشور های غربی و مرتجع عربی از داعش کاملا مشهود است.

اما اصلی ترین موضوع، ترسیم چشم اندازی مشخص در خصوص آینده داعش است. به رغم اینکه وضعیت داعش از مولفه ها و متغیرهای مختلفی تاثیرپذیر است که ترسیم دقیق چشم انداز داعش را پیچیده می سازد، اما در کنار تبیین چهار الگوی احتمالی تداوم بقاء داعش (الگوی باصطلاح حکومت ، نیروی شورشی، سازمان تکفیری فراملی، درقالب باصطلاح اندیشه) ، می توان سه سناریوی عمده را در چارچوب سناریوهای مطلوب ، فاجعه و محتمل درباره آینده داعش مورد بررسی قرار داد. در این روند متغیرهای مهمی تاثیر گذار هستند که از جمله آنها می توان به عزم جدی مردم سوریه و عراق و حمایت آنها از نظام سیاسی کشورشان ،حمایت های محور مقاومت ، کمک های مستشاری ایران ، تداوم حملات هوایی روسیه ، مواضع بازیگران منطقه ای و بین المللی و ادامه یا قطع منابع قدرت داعش می باشد.

واحد پژوهش های کاربردی به آدرس اینترنتی arc.irib.ir از سال 1376 فعالیت می کند و تاکنون بیش از دویست عنوان پژوهش در موضوعات متعدد خصوصا سیاست های بین المللی انجام داده است ./998/د102/ق 

منبع: مرکز پژوهش­های اسلامی صدا و سیما